Beantwoording vragen van het lid Peters over de detentiefaciliteit in
Bagram, Afghanistan
10-03-2009 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen
gesteld door het lid Peters over de detentiefaciliteit in Bagram,
Afghanistan. Deze vragen werden ingezonden op 4 februari 2009 met
kenmerk 2080912030.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Antwoorden van de heer Verhagen, Minister van Buitenlandse Zaken op
vragen van het lid Peters (Groen Links) over de detentiefaciliteit in
Bagram, Afghanistan.
Vraag 1
Bent u ervan op de hoogte dat de VS in het kader van Operation
Enduring Freedom niet alleen op Guantanamo Bay maar ook in Afghanistan
bij de Amerikaanse militaire vliegbasis Bagram honderden mensen
jarenlang onder erbarmelijke omstandigheden gevangen houden, in strijd
met internationale standaarden voor detentie en zonder enige vorm van
eerlijk proces? 1)
Antwoord
In de Bagram detentiefaciliteit in Afghanistan worden personen
vastgehouden die in het kader van Operation Enduring Freedom door
VS-troepen zijn aangehouden. Hierover zijn afspraken gemaakt tussen de
Afghaanse regering en de VS.
Vraag 2
Zijn er volgens u juridisch relevante verschillen tussen de
detentieregimes van Guantanamo Bay en Bagram en zo ja, welke?
Antwoord
In Guantanamo Bay is sprake van een detentiefaciliteit onder
Amerikaanse zeggenschap, terwijl er in Bagram sprake is van een
faciliteit op Afghaans grondgebied die dus mede onder Afghaanse
zeggenschap valt. Als gevolg hiervan verschillen de juridische
mogelijkheden om tegen detentie in beroep te gaan.
Vraag 3
Is het waar dat de VN en onafhankelijke mensenrechtenorganisaties nog
steeds geen toegang tot de Bagram-detentiefaciliteit hebben? 2)
Vraag 4
Bent u bereid er bij de Amerikaanse autoriteiten op aan te dringen dat
hen zulke toegang wel wordt verschaft?
Vraag 7
Bent u ermee bekend of de VS opvolging hebben gegeven aan de
veelvuldig geuite klacht van president Karzai dat familieleden niet op
de hoogte worden gesteld van gevangenhoudingen in Bagram?
Antwoord
Het Internationale Comité van het Rode Kruis bezoekt sinds 2002 de
gevangenen in de Bagram detentiefaciliteit. Sinds 2002 zijn er in
totaal 126 bezoeken door het ICRC aan deze faciliteit afgelegd. Vanaf
januari 2008 heeft het ICRC zogenaamde "video conferences"
georganiseerd waarbij gevangenen konden praten met hun familieleden
(die zich voor die gelegenheid in het kantoor van ICRC Kabul
bevonden). Sinds september 2008 faciliteert het ICRC ook directe
bezoeken van familieleden aan de gevangenen. Meest recentelijk heeft
het ICRC de Bagram faciliteit in januari 2009 bezocht.
Om veiligheidsredenen hebben de VS tot op heden geen andere
niet-gouvernementele organisaties dan het ICRC toegang gegeven tot de
Bagram faciliteit. Afghaanse regeringsfunctionarissen bezoeken de
faciliteit wel geregeld.
Vraag 5
Deelt u de inschatting dat de aangekondigde militaire "surge" van
president Obama in Afghanistan tot een grote toename in het aantal
gevangenen op Bagram kan leiden?
Antwoord
President Obama zal binnenkort, op basis van de uitkomsten van een
lopende evaluatie van het Afghanistanbeleid, een besluit nemen over de
inspanning van de VS in Afghanistan voor de komende periode. Daarop
vooruitlopend heeft hij onlangs besloten extra troepen te sturen. De
activiteiten van de VS in Afghanistan voor de komende periode
betreffen echter niet alleen een uitbreiding van het aantal troepen,
maar ook de wijze waarop de VS de wederopbouw en de bredere civiele
aspecten zal invullen.
Vraag 6
Is het waar dat de Afghaanse regering de VS heeft verzocht om de
sluiting van de Bagram-detentiefaciliteit en overdracht van alle
gevangenen aan de Afghaanse autoriteiten?
Antwoord
Er is geen sprake van een dergelijk verzoek. Zie verder beantwoording
van vraag 2.
Vraag 8
Deelt u de mening dat de Bagram-detentiefaciliteit net als Guantanamo
Bay zo spoedig mogelijk gesloten dient te worden, dan wel dat het
Bagram detentieregime zo spoedig mogelijk in overeenstemming met
internationale standaarden gebracht moet worden? Zo ja, bent u bereid
hiervoor te pleiten bij de VS-autoriteiten en de Kamer over de
uitkomst daarvan te informeren? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
De regering is van mening dat detentiefaciliteiten in overeenstemming
dienen te zijn met het internationale recht en dat de rechten van
gedetineerden moeten worden gewaarborgd. De VS is momenteel bezig om
het algemene beleid op het gebied van detentie in het kader van
gewapende conflicten of terrorisme te herzien. Het is momenteel
onduidelijk wat de uitkomst daarvan zal zijn. Wel heeft de VS reeds
aangegegeven de faciliteit bij Bagram te zullen renoveren.
1) The New York Times, 27 januari 2009: "Afghan prison poses problem
in overhaul of detainee policy"
2) Human Rights First, rapport "Arbitrary Justice", april 2008
* Ministerie van Buitenlandse Zaken
* Bezuidenhoutseweg 67
* Postbus 20061
* 2500 EB Den Haag
* Tel.: 070-3 486 486
* Fax: 070-3 484 848
* Internet: www.minbuza.nl
Ministerie van Buitenlandse Zaken