Wageningen Universiteit en Researchcentrum Persbericht Wageningen UR, 013wu, 5 maart 2009

http://www.wur.nl/NL/nieuwsagenda/nieuws/seamless090305.htm

Computermodel SEAMLESS haalt het beste uit landbouw en milieu in Europa

Hoe pakken de onderhandelingen over het vrijmaken van de wereldhandel uit voor de Europese boer, voor zijn inkomen, voor het landschap en voor de consument? Welke invloed heeft de Europese nitraatrichtlijn op milieu, landerosie of het agrarisch inkomen? Vragen die zich in de toekomst goed laten beantwoorden met een veelomvattend en hoogwaardig computermodel dat dertig kennisinstellingen uit dertien landen in opdracht van de Europese Commissie hebben ontwikkeld. Doel van dit instrument is dat het bijdraagt aan een beter Europees landbouw- en milieubeleid en aan een duurzame ontwikkeling van de EU.

Aan dit omvangrijke model waarin een enorme hoeveelheid gegevens uit databases zijn opgeslagen en waarmee diverse scenario's kunnen worden doorgerekend, hebben dertig kennisinstellingen uit dertien landen onder leiding van Wageningen Universiteit de afgelopen vier jaar intensief samengewerkt. Bovendien zijn de beoogde gebruikers en belanghebbenden voortdurend bij de ontwikkeling betrokken geweest.

De Europese Commissie wilde een toetsingsmodel voor toekomstig beleid op gebied van landbouw, milieu en plattelandsontwikkeling dat een goede, integrale afweging maakt van economische, sociale en milieufactoren. Met het model moeten niet alleen de effecten van beleid worden vastgesteld maar ook alternatieven doorgerekend kunnen worden. Het heeft ruim 15,5 miljoen euro gekost, voor het grootste deel door de EC gefinancierd. Naast een aantal onderzoeksinstellingen van Wageningen UR deden een groot aantal kennisinstellingen uit de Europese lidstaten mee. Ook instituten van buiten de EU - Zwitserland, Noorwegen, de VS en Mali - maakten deel uit van het consortium.

Op een conferentie van 10 tot 12 maart in Egmond aan Zee wordt het model, SEAMLESS (System for Environmental and Agricultural Modelling; Linking European Science and Society), in het bijzijn van minister Verburg van LNV gepresenteerd. SEAMLESS is een van de majeure Europese onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma's.

Ingrijpende veranderingen

De ontwikkelingen in de Europese landbouw en op het terrein van het milieu en het platteland zullen de komende jaren zeer ingrijpend zijn. Rationalisatie en modernisering blijven doorgaan. De concurrentie van buiten Europa neemt toe. En de consument wordt steeds veeleisender en stelt meer eisen aan de landbouw dan alleen voedselproductie. Aan het beleid om die ontwikkelingen in goede banen te leiden zullen hoge eisen worden gesteld en daarbij zal vooral de duurzaamheid voorop staan. Dat geldt niet alleen voor het beleid van de EU zelf, maar ook dat van de regeringen van de lidstaten en de lagere overheden. Dat betekent dat het beleid veel beter onderbouwd moet zijn, transparanter en geloofwaardiger. En, veel meer dan nu, gericht op duurzaamheid.

Met het SEAMLESS-model kunnen beleidsmakers maar ook betrokken belangengroeperingen, voorafgaand aan de invoering van nieuw beleid, de sterkten en zwakten daarvan vaststellen, innovaties toetsen op duurzaamheid en alternatieve scenario's opstellen en doorrekenen.

Tot op verschillend niveau

Aan de basis van het SEAMLESS-model staat een zeer omvangrijke database. Veel van die gegevens zijn afkomstig uit de praktijk van boerenbedrijven, zoals omzetten, inkomens, bedrijfsomvang en andere bedrijfskenmerken of bijvoorbeeld de gebruikte hoeveelheden kunstmest of pesticiden. Daarnaast kan worden teruggegrepen op politiek-bestuurlijke data, economische of andere maatschappelijke gegevens. Ook landschapskenmerken of gegevens over milieu en klimaat zijn daarin terug te vinden. Kenmerkend is dat deze gegevens, die voortdurend worden aangevuld, op allerlei manieren aan elkaar gekoppeld kunnen worden en via innovatieve software in reken- en voorspellingsmodellen zijn te benutten. Berekeningen en voorspellingen kunnen plaatsvinden op heel verschillende schaal en op zeer verschillend niveau, van individueel bedrijf, tot regio en uiteindelijk pan- Europese schaal.

Voor SEAMLESS is zeer bewust gekozen voor de zgn. Open Source benadering, waardoor het model voortdurend kan worden aangepast en verbeterd door diverse kennisinstellingen. Zo kan het model nog jarenlang verder worden ontwikkeld en verfijnd. Wageningen UR met zijn partners hebben een belangrijke stap gezet om de komende jaren een bijdrage te leveren aan een betere beleidsvoorbereiding op het raakvlak van landbouw en milieu ten behoeve van de Europese Commissie en afzonderlijke lidstaten.