Ingezonden persbericht

PERSBERICHT

12 maart 2009

ECONOMISCHE RECESSIE DWINGT HUURDERS TOT OPTIMAAL GEBRUIK KANTOORRUIMTE

Volgens het nieuwste rapport van Cushman & Wakefield, de European Landlord & Tenant Survey, zijn consolidatie en personeelsvermindering de belangrijkste factoren die de vraag naar kantoorruimte zullen beïnvloeden in de komende twaalf maanden. De huidige economische toestand beïnvloedt de huurdersmarkt en vastgoed wordt meer en meer ingezet als kostenbesparing.

De 'Landlord & Tenant Survey' wordt op onafhankelijke basis gerealiseerd door TNS in opdracht van Cushman & Wakefield. Dit jaar werden 750 Senior Executives uit 17 Europese landen, afkomstig uit 6 verschillende sectoren, geïnterviewd. Het Europese onderzoek vergelijkt de visies van eigenaren en huurders en gaat na wat de overeenkomsten en verschillen zijn.

Maximale optimalisatie van de kantoorruimte

Uit het onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de huurders het gebruik van hun huidige kantoorruimte gewijzigd hebben door de invoering van 'desk sharing' en flexibele werconcepten. 60 procent van de ondervraagden ziet in het komende jaar het gebruik van de kantoorruimte veranderen, waarbij een open planstructuur en flexibele werkmethoden steeds meer in overweging worden genomen.

Belangrijkste factoren voor huurders inzake kantoorruimte

40 procent van de ondervraagde huurders heeft in de afgelopen twaalf maanden de kantoorruimte efficiënter benut en meer dan een derde meent dat het aantal vierkante meters per werknemer in het komende jaar zal dalen. In Europa is het gemiddelde aantal vierkante meters per werknemer gedaald van 12,8 vierkante meter naar 12,4 vierkante meter. De financiële sector was de eerste die deze trend inzette en meer dan de helft deed dit al in de laatste 12 maanden. TMT bedrijven zullen hoogstwaarschijnlijk hun beschikbare ruimte per werknemer terugbrengen in 2009.

70 procent van de huurders is van mening dat de gehuurde ruimte efficiënter ingericht kan worden. Nog geen 30 procent zal het totaal gehuurde oppervlakte ook effectief verminderen in de komende 12 maanden.

Eigenaren en huurders analyseren vastgoed om de gevolgen van de recessie het hoofd te bieden

Zowel eigenaren als huurders overwegen hun huidige huursituatie te herzien. In feite zal slechts 9 procent van de eigenaren en 26 procent van de huurders dit niet doen. Bijna de helft van de huurders anticipeert op dalende huurprijzen door hun huidige huurcontracten te heronderhandelen om zo de huurlasten te verminderen. Een derde van de huurders denkt eerder aan het onderverhuren van het teveel aan ruimte. Onderverhuur is vooral populair in het Verenigd Koninkrijk, terwijl huurders in West- en Centraal-Europa de voorkeur geven aan het heronderhandelen van hun huidige huurvoorwaarden.

Consolidatie om de huurkosten te verminderen heeft de voorkeur in Zuid-Europese landen. Verhuizen naar een goedkopere vestiging, in eigen land of het buitenland, is momenteel minder in trek bij huurders. In tijden van kostenbesparingen maken de hoge kosten die gepaard gaan met een verhuizing dit een minder haalbare optie.

De effectieve huurprijzen zijn gedaald en zullen, volgens het onderzoek, vermoedelijk nog verder dalen. Meer dan de helft van de eigenaren denkt de incentives op biedingen van huurders te verhogen, terwijl slechts 37 procent de tophuurprijzen zal verlagen. Het zullen vooral de eigenaren in West-Europa zijn, met name in het Verenigd Koninkrijk, die de incentives met twee derde zullen verhogen.

Het onderzoek wijst ook op een vertraging in de ontwikkeling van nieuwe projecten. De helft van de ontwikkelaars zullen hun activiteiten beperken.

Eric Peeters, Head of European Business Space bij Cushman & Wakefield zegt: "Het zijn inderdaad uitdagende tijden voor zowel eigenaren als huurders. Maar het tekort aan type A-gebouwen in de meeste grote steden en de huidige ontwikkelingsprojecten die 'on hold' staan, verzekeren ons wel dat de kantoormarkten sterk zullen staan op het moment dat de wereldeconomie opnieuw herleeft."

Duurzaamheid van gebouwen blijft ondanks de crisis belangrijk

Duurzaamheidaspecten blijven belangrijk voor zowel ontwikkelaars als huurders. Bijna 40 procent van de ondervraagden besteedt zelfs meer aandacht aan duurzaamheid dan een jaar geleden, slechts 5% doet het tegenovergestelde. Meer dan de helft van de Zuid-Europese bedrijven legt nu meer de nadruk op milieuaspecten, terwijl Oost-Europese landen, en dan met name Russische bedrijven, deze aspecten minder aandacht geven.

"De huidige economische toestand is duidelijk het belangrijkste wat bedrijven momenteel bezighoudt. Voor hen is duurzaamheid een essentiële factor om kosten te verminderen. Daarom is de aanpak van ontwikkelaars/eigenaren omtrent dit onderwerp heel belangrijk." zegt Michael Creamer, Head of Client Solutions EMEA bij Cushman & Wakefield. "Iedere huurder moet geld besparen. Daarnaast zal duurzaamheid zeker niet minder belangrijk worden wanneer de EU en de overheden de wetgeving doorvoeren. Huurders moeten hun energienota's verlagen en hun kosten reduceren."

Elaine Rossall, Executive Director of Research bij Cushman & Wakefield: "Eigenaren die efficiënte, hoogkwalitatieve gebouwen aanleveren, zullen interesse blijven opwekken aan de vraagzijde, vooral nu huurders duidelijke vereisten stellen en zich volledig bewust zijn van de impact dat een gebouw op hun business kan hebben. Gezien de vraag naar kantoren in de komende 12 maanden zal dalen en het aanbod groter zal worden, hebben de eigenaren alleen maar baat bij het beantwoorden aan de eisen van de huurders."

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Mark Hesselink, +31 (0)20 800 2048