Universiteit van Tilburg

12 maart 2009

Warm gezin beschermt jongens tegen gevolgen mishandeling

Persoonlijkheid is een belangrijke factor in delinquent gedrag. Uit onderzoek is gebleken dat bepaalde persoonlijkheidskenmerken ook gerelateerd zijn aan psychiatrische diagnoses in delinquenten. Maar ook mishandeling in de kindertijd is van invloed op de persoonlijkheid. Een warm ondersteunend milieu kan de jongens beschermen tegen de gevolgen van mishandeling. Dit blijkt uit onderzoek van Ellemieke Nederlof, die op 13 maart promoveert.

Bij onderzoek naar kenmerken van de persoonlijkheid, welke voor een groot deel erfelijk bepaald zijn, blijken sommige daarvan geassocieerd te kunnen worden met delinquent gedrag. Zo blijken de kenmerken 'meegaandheid' en 'consci&eumlntieusheid' in mindere mate aanwezig te zijn. Geen van de persoonlijkheidskenmerken blijkt een positief verband te hebben met delinquent gedrag. Waar heeft asociaal gedrag dan mee te maken? Volgens Nederlof houdt dit vooral verband met psychiatrische diagnoses. Nederlof deed haar onderzoek onder 142 jongens van de Rijksinrichting voor Jeugdigen De Hartelborgt in Spijkernisse.

Goed milieu beschermt tegen effect mishandeling
Ze toonde ook aan dat mishandeld zijn in de voorgeschiedenis gerelateerd was aan persoonlijkheidsproblematiek in de delinquente jongens. Asociaal gedrag bleek meer voor te komen in delinquente jongens met een voorgeschiedenis van seksuele of lichamelijke mishandeling. Een belangrijke bevinding was dat dit effect voor 'emotionele disregulatie' alleen optrad in jongens die aangaven ook emotioneel verwaarloosd te zijn door hun ouders of verzorgers. Nederlof suggereert dat het opgroeien in een warm en ondersteunend milieu jongens kan beschermen tegen de gevolgen van andere vormen van mishandeling. De persoonlijkheidskenmerken van de delinquente jongeren bleken niet gerelateerd te zijn aan het type of de ernst van het delict dat hun ten laste was gelegd. Deze zouden meer be&iumlnvloed kunnen worden door de fase van en criminele loopbaan waarin een jongere verkeert, dan door zijn persoonlijkheid.

Ellemieke Nederlof (Rotterdam, 1958) is psychiater en werkte in de Rijksinrichting voor Jeugdigen De Hartelborgt in Spijkernisse. Zij is momenteel werkzaam als forensisch psychiater aan het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie in Rotterdam. Nederlof heeft een eigen praktijk voor psychiatrische patienten.