Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Conferentie Ruimtelijke Ontwerpen met Water
Aanbieden van het boek 'Ontwerpen op het raakvlak van water en ruimte'
tijdens de conferentie Ruimtelijke Ontwerpen met Water, 12 maart 2009.
Dames en heren/beste mensen,
Mijn Zeeuwse schoonfamilie heeft de Watersnoodramp van 1953
meegemaakt. Van hen ken ik de verhalen over die vreselijke nacht. De
ramp is voor mij geen ervaring maar een reeks verhalen.
De opening van de Oosterscheldekering op 4 oktober 1986 staat mij wél
helder voor de geest.
In de 33 jaar tussen de Watersnoodramp en de voltooing van de
Deltawerken vond de Nederlandse staat een gasbel in Groningen die ons
rijk maakte, beleefde ons land ongekende economische voorspoed, een
oliecrisis en kampten we met massawerkloosheid.
Voorspoed en rampspoed zijn van alle tijden. Ook nu weer zien we ons
geconfronteerd met diverse crises terwijl we ons land moeten aanpassen
aan de gevolgen van klimaatverandering. Het wassende water trekt zich
niets aan van de staat van ons huishoudboekje. Het klimaat kunnen we
niet veranderen, ons gedrag daarentegen wel.
Of het nu uitkomt of niet, Nederland moet zich aanpassen aan de
gevolgen van een gewijzigd klimaat.
Waar we in Nederland mee te maken krijgen is niet gering: de grote
rivieren zullen meer en meer pieken kennen in hun afvoer; de
zeespiegel stijgt; er valt meer regen; de zomers worden droger en de
bodem daalt en verzilt. Het woord uitdaging dekt de lading niet.
Als het boek 'Ontwerpen op het raakvlak van water en ruimte' iets
aantoont, is dat we niet moeten terugdeinzen voor een onorthodoxe
aanpak. Ongebreidelde creativiteit is een voorwaarde voor een geslaagd
resultaat van een waterbestendige inrichting van Nederland.
Als voorbeeld citeer ik uit het hoofdstuk over Plantage Zuid
Rotterdam. Het is één van de zeven pilotprojecten die in dit boek
worden beschreven en werd onderzocht door de bureau's West 8 en Rigo:
"(...)realiseer waterrijke woonmilieus en veel vrije kavels aan het
water. Het idee is om met uitlopers vanuit het Zuiderpark een
eilandenrijk te maken. Verbind het watersysteem met een nieuwe
watergang aan de zuidkant van het gebied. Het tracé van de voormalige
havenspoorlijn kan daarvoor worden uitgegraven als Grand Canal: een
blauwe ruggengraat van de wijk."
De geest van creatief inrichten en bouwen is uit de fles dames en
heren. En hij waart rond in dit boek. Er worden fraaie beelden
opgeroepen en ze zijn allerminst Utopisch. Dit kan werkelijkheid
worden, mits wij, u en ik, er van doordrongen zijn dat wij hetzelfde
belang dienen. Want dat doen we.
Het is onze taak Nederland waterbestending in te richten, de
leefbaarheid te vergroten en economische groei te stimuleren. Soms
zullen we tot het uiterste van ons kunnen moeten gaan terwijl we
andere keren kunnen terugvallen op ervaringen uit het verleden.
De zeven projecten die u onderzocht en beschrijft in dit boek, zullen
ons gedurende al het werk inspireren en motiveren. Mocht u desondanks
gedurende uw werk de moed even verliezen, rijdt u dan eens over de weg
van de Oosterscheldekering.