Wageningen Universiteit en Researchcentrum
aardappel divers
Andesboeren houden aardappel divers
12 mrt 2009
Boeren in de Andes houden de genetische variëteit van de aardappel in
stand door soms wel honderd verschillende lokale cultivars te
verbouwen. Dat stelt promovendus ir. Stef de Haan van Wageningen
Universiteit, die tussen 2003 en 2006 veldonderzoek deed bij acht
boerengemeenschappen in de Peruaanse regio Huancavelica.
De Haan bracht de genetische diversiteit van lokale aardappelrassen in
kaart aan de hand van morfologische karakteristieken, moleculaire
merkers en chromosoom-tellingen. Hij telde 557 morfologisch en 406
genetisch unieke cultivars in het gebied. Die diversiteit in het veld
kwam nagenoeg overeen met die van de collectie van het Peruaanse
aardappelinstituut CIP, waar De Haan werkt. De CIP-collectie is rond
1975 verzameld. De afgelopen jaren heeft dus geen genetische erosie
plaatsgevonden, concludeert De Haan. Dat is opmerkelijk, vindt ir.
Roel Hoekstra van het Centrum Genetische Bronnen Nederland (CGN). âJe
zou verwachten dat de diversiteit afneemt.â
De Andesboeren houden de diversiteit in stand door op een
âlappendekenâ van onderling gescheiden aardappelpercelen vele
verschillende cultivars te verbouwen. Die lappendeken zorgt voor
risicospreiding op het gebied van ziekten en plagen. En ook de
kwetsbaarheid voor bijvoorbeeld vorst, droogte en hagel op de
hooggelegen akkers neemt af door het gevarieerde teeltplan.
div aardappelrassen
Verder is de variëteit aan aardappels de basis van een goede voeding
voor de bevolking, aldus De Haan, omdat de lokale bloemige cultivars
meer eiwitten en ijzer bevatten. Ondervoeding in deze regio komt voor,
maar dat ligt voornamelijk aan het gebrek aan groente, fruit, vlees en
melk.
Met uitzondering van traditionele braaklegsystemen zijn de
teeltsystemen van de boerengemeenschappen de afgelopen decennia intact
gebleven, hoewel het areaal met veredelde cultivars in de regio tussen
1995 en 2005 is toegenomen, stelt De Haan. Dat gebeurde door
uitbreiding van het areaal op grote hoogte, en niet door vervanging
van de bestaande boerensystemen.
De omvangrijke studie van De Haan geeft sinds lange tijd weer een
update van de genenpool in de bakermat van de aardappel. Twintig jaar
lang was het Andesgebied in midden-Peru slecht toegankelijk voor
onderzoekers door de strijd tussen de Peruaanse regering en de
guerrillabeweging Lichtend Pad.
Stef de Haan promoveert op 16 maart bij prof. Jos van der Maesen,
hoogleraar Plantentaxonomie. / Albert Sikkema; Foto's: Stef de Haan.
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Meer
informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR,
e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie archief op http://www.resource-online.nl.