Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

16 maart 2009

Jonge onderzoekers verkennen de wereld
NWO geeft 27 jonge onderzoekers een Rubiconsubsidie voor buitenlandervaring aan topinstituut

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft 27 jonge, veelbelovende wetenschappers een Rubiconsubsidie toegekend. Pas gepromoveerde Nederlandse onderzoekers kunnen met de subsidie onderzoekservaring opdoen in het buitenland. Buitenlandse onderzoekers mogen onderzoek in Nederland verrichten.

In totaal dienden 111 jonge onderzoekers een aanvraag in. Opnieuw gaat een opvallend groot aandeel van de subsidies naar vrouwelijke onderzoekers. Van de 51 vrouwelijke aanvragers, kreeg 31 procent een subsidie toegewezen. Van de 60 aanvragen van mannen werd 18 procent gehonoreerd.

Het merendeel van de succesvolle kandidaten is in Nederland gepromoveerd. Het grootste gedeelte van de jonge onderzoekers vertrekt naar de VS. Daarna is Groot-Brittannië de meest populaire bestemming. Andere kandidaten starten in België en Canada. Onder de gastinstellingen zijn onder andere Oxford, Harvard en MIT.

Vijf onderzoekers gebruiken Rubicon om onderzoek te doen aan een Nederlandse instelling. Vier van hen komen ook daadwerkelijk vanuit het buitenland. NWO hoopt in de komende jaren meer buitenlandse onderzoekers aan te trekken voor een onderzoeksperiode in Nederland. Zo hoopt NWO de kenniscirculatie verder te stimuleren.

De kandidaten ontvangen de beurs om meerdere redenen. Voorop staat het bewezen talent voor het doen van innoverend en grensverleggend onderzoek. Ook de kwaliteit van de onderzoeker én die van het gastinstituut tellen mee in de beoordeling.

Rivier de Rubicon
Rubicon (www.nwo.nl/rubicon) geldt als een goede opstap voor de Veni-subsidie. De naam komt van de rivier de Rubicon. Julius Caesar stak deze rivier over voordat hij aan zijn zegereeks begon die leidde tot de uitspraak 'veni, vidi, vici'. Rubicon is bedoeld voor pas gepromoveerde onderzoekers. Deze groep mist vaak net de onderzoekservaring om een Veni te krijgen.

Nederlandse instituten die een buitenlandse onderzoeker een jaar onderdak bieden, ontvangen maximaal 55.000 euro. Nederlanders die een half jaar tot twee jaar naar het buitenland gaan, krijgen een onkostenvergoeding afhankelijk van de gekozen bestemming.

Hieronder volgt een lijst van gehonoreerde projecten. Deze lijst staat ook op: http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOA_7Q7F4F


---

Voor meer informatie over Rubicon kunt u contact opnemen met:
- NWO, afdeling Voorlichting en Communicatie

- t.: +31 (0)70 3440 713, voorlichting@nwo.nl

- http://www.nwo.nl/rubicon (procedures, documenten, eerdere toekenningen)

09-11


---

Lijst van gehonoreerde projecten

Synthese van de zintuigen
Vanderbilt University, Multisensory Research Laboratory (USA), 24 maanden Meteen na de geboorte worden wij gebombardeerd met informatie van verschillende zintuigen. Binnen dit project wordt onderzocht hoe de hersenen van jonge kinderen leren welke informatie van de zintuigen bij elkaar hoort en welke niet.

IJzer in cellen: van roest tot functioneel eiwit
Children's Hospital Oakland Research Institute (USA), 24 maanden Zonder ijzer is leven niet mogelijk, maar vrij ijzer is tegelijkertijd ook gevaarlijk voor cellen. Een opslageiwit waar 4500 ijzermoleculen in passen, is de oplossing van de natuur. De onderzoekers bestuderen hoe het ijzer weer uit dit 'roestige' eiwit komt.

Engineering a protein nanopore for catalysis on the single molecule level University of Oxford, Department of Chemistry (GB), 24 maanden De stroom van ionen door een nanopore, een membraaneiwit, is te beïnvloeden door reacties van organische moleculen in de pores te laten plaatsvinden. Op deze manier kan men een chemische omzetting op het niveau van een enkel molecuul volgen, door de geleiding te meten. In dit project zal in een pore een katalysator geplaatst worden, waarmee op het niveau van een enkel molecuul katalyse te bestuderen is.

The Impact of Frequency on Borrowing
University of California Santa Barbara, Department of Linguistics (USA), 12 maanden
Het Turks in Nederland leent elementen uit het Nederlands. Dit onderzoek bekijkt hoe frequenties van woorden en combinaties van woorden in gesproken Nederlands beïnvloeden wat geleend wordt.

Interacties in twee ruimtelijke dimensies
Brown University, Division of Applied Mathematics (USA), 24 maanden Gelokaliseerde 'patronen' zoals golven en pulsen kunnen op zeer ingewikkelde manier wisselwerken: ze kunnen botsen, elkaar afstoten, etc. Deze interacties worden nog nauwelijks begrepen. De onderzoekers stellen voor dit stapsgewijs te gaan onderzoeken aan de hand van een specifiek model.

Karakteriseren van (kanker)stamcellen
Toronto General Research Institute, University Health Network, Department of Cellular & Molecular Biology (CAN), 24 maanden Weefsel is opgebouwd uit verschillende celtypen, met stamcellen aan de basis. Hetzelfde geldt voor een tumor, de kankerstamcel. Het is alleen niet duidelijk wat het verschil is tussen een 'normale' en een kankerstamcel. Dit onderzoeksproject richt zich erop dit verschil op te helderen.

Quantum theory and categorical logic
Oxford University (GB), 24 maanden
Kwantumcomputers hebben de onbegrijpelijke eigenschap dat q-bits niet ofwel 0 ofwel 1 hoeven te zijn. Hoe beschrijf je zulke systemen? Hoe redeneer je erover? Wat betekent wiskundig bewijs in deze setting? De onderzoeker gaat op zoek naar de logische structuur van de kwantumtheorie, en hoopt zo bij te dragen aan de informatie- en communicatietechnologie van de toekomst.

Krommen, knopen en snaren
California Institute of Technology, Physics, Mathematics and Astronomy (USA), 24 maanden Wat heeft het tellen van oppervlakken in een zes-dimensionale ruimte te maken met het ontrafelen van knopen in drie dimensies? En wat zegt dit over zwarte gaten? De onderzoekers gaan op zoek naar meer inzicht in wiskundige structuren die voortkomen uit de snaartheorie.

Mutaties tegen infectie
MRC Laboratory of Molecular Biology (GB),
24 maanden
Als het lichaam geïnfecteerd raakt, moeten er antistoffen gemaakt worden die specifiek gericht zijn tegen de ziekteverwekkers. B-lymfocyten in de lymfeknopen muteren hiertoe hun eigen DNA. De onderzoekers zullen bestuderen hoe het geregeld is dat alléén de juiste genen veranderen.

Managing Markets and Manners in Early-modern Europe and Japan UL, Japanese Studies (NL), 12 maanden
The research traces parallels between moral and political debate responding to the rise of markets and social change in 18th-century Japan and Western Europe. It appears that it was the moral concern with 'commerce' as source of 'luxury' and 'corruption of manners' that shaped the vocabulary of political economy and sociology and that provides the most promising common ground for comparing the early modern intellectual and moral experience of these two distinct worlds.

Mutant p53 in kanker
University of Glasgow, The Beatson institute for Cancer Research (GB), 24 maanden Tumoren waarin het eiwit p53 gemuteerd is, verspreiden zich gevaarlijk snel door het lichaam. In dit onderzoek zal het mechanisme achter deze verspreiding bestudeerd worden en zal gekeken worden naar specifieke therapieën om verspreiding van mutant p53 tumoren te remmen.

De oorzaak van ijstijden
Massachusetts Institute of Technology (USA), 24 maanden Al sinds 2,5 miljoen jaar worden ijstijden afgewisseld door warmere tijdvakken. Tijdens ijstijden is het CO2-gehalte in de atmosfeer lager dan tussen ijstijden. Dit onderzoek gaat de rol van de oceaancirculatie in deze variaties in CO2-gehalte analyseren.

Fotosynthese begrijpen: klein beginnen
VU, Departement Biofysica (NL), 12 maanden
De groeiende wereldbevolking en welvaart vragen steeds meer energie terwijl tegelijkertijd CO2-emissies sterk verminderd moeten worden. Het natuurlijke proces van fotosynthese kan helpen deze doelen te bereiken door met zonlicht uit water en CO2 brandstof te produceren. De onderzoekers willen de efficiëntie van fotosynthese verhogen. Daartoe zullen ze met geavanceerde microscopie bestuderen hoe fotosynthese werkt op moleculair niveau.

Marsilio Ficino's Timaeus commentary: scientific speculations of a Renaissance interpreter Oxford University, Faculty of Philosophy (GB), 24 maanden Deze studie naar het Timaeus-commentaar van de renaissancefilosoof Marsilio probeert aan de hand van een te vervaardigen kritische editie antwoord te geven op twee vragen: waarom gaf Ficino als uitgangspunt voor zijn natuurfilosofie de voorkeur aan het wetenschappelijke model uit de Timaeus, terwijl dat niet meer helemaal actueel was, en hoe komen in zijn commentaar spanningen aan het licht tussen rivaliserende wereldbeelden die later tot breuken leidden?

In de Ban van Gemengde Gevoelens
UvA, Arbeids- en
Organisatiepsychologie (NL), 12 maanden
Passiviteit staat goede besluitvorming in de weg. Vaak komt dit doordat er niet één duidelijke reden voor een keuze is (bv. beide opties zijn even aantrekkelijk). De onderzoekers bekijken of gemengde gevoelens een belangrijke, nog niet erkende oorzaak van passiviteit zijn.

Insight into Gamma-ray Bursts
UvA, Astronomy (NL), 12 maanden
The most energetic explosions in the universe come from the dramatic deaths of certain types of stars. This research aims to understand how these objects work and why they are so unusual using multi-wavelength observations from ground and space-based telescopes.

Computer kwantificeert schade door chronische longziekte University of California Los Angeles, Department of Radiological Sciences, Thoracic Imaging Group (USA), 24 maanden Longziektes kunnen gevisualiseerd worden door een 3D beeld van de longen te maken. De onderzoekers leren een computer afwijkingen in deze beelden te kwantificeren om vast te stellen welke medicijnen het beste werken.

The Embarrassment of Poverty: 'Native' Jewish Responses to 'Foreign' Immigration University of London (GB), 24 maanden
Een immigrerende (arme) jood was niet erg welkom in bestaande joodse gemeenschappen in Holland (17e eeuw) en in Londen (19e eeuw). Het onderzoek behandelt alle aspecten van de 'ontvangst' van deze 'buitenlandse' joden door hun ingeburgerde geloofsgenoten.

Succesvol ouder worden door overlevers van kanker
Harvard University, Harvard Initiative for Global Health (USA), 12 maanden Belangrijke ontwikkelingen in de gezondheidszorg zorgen voor een verhoogde overlevingskans na colorectale kanker, maar het is onbekend of dit resulteert in een toename in gezonde levensjaren. Deze studie onderzoekt of een toename in overleving gepaard gaat met een toename in gezonde levensjaren na kanker.

Islamitisch recht in actie
University of London, School of Oriental and African Studies (GB), 13 maanden Islamitisch recht wordt in verschillende moslimlanden op verschillende manieren geïnterpreteerd en geïmplementeerd. De onderzoeker wil deze verschillen in kaart brengen en verklaren door te onderzoeken hoe islamitisch recht in de rechtbanken door rechters, advocaten en justitiabelen wordt toegepast.

Emulsies in poreus gesteente
Harvard University, Experimental Soft Condensed Matter Group (USA), 24 maanden Vloeistofstroming door poreuze materialen is belangrijk in veel situaties, bijvoorbeeld in aardoliewinning. Vaak bevatten de bewuste vloeistoffen deeltjes die even groot zijn als de poriën zelf. Dit onderzoek bekijkt hoe gebeurtenissen op porieniveau het stromingsgedrag op grotere schaal beïnvloeden.

Opsporing verzocht: immuun detectie van Candida albicans Whitehead Institute (USA), 24 maanden
Infecties door de gist Candida albicans komen veel voor in patiënten met een verzwakt immuunsysteem. In gezonde mensen worden gistinfecties voorkomen doordat cellen van het immuunsysteem door het lichaam patrouilleren om de gisten op te sporen, te herkennen en te doden. De onderzoekers gaan de moleculen bestuderen die een rol spelen bij deze herkenning.

Europese cyberinfrastructuur voor genotype-naar-fenotype netwerken European Bioinformatics Institute (GB), 24 maanden Recent zijn vele nieuwe methoden beschikbaar gekomen voor het bestuderen van erfelijke kenmerken/ziekten (fenotypes) zoals astma en diabetes. Deze ziekten worden door meerdere genen bepaald. Als we niet uitkijken verdrinken we in de rijkdom aan genetische, moleculaire en fenotypische informatie die de nieuwe methoden opleveren. Dit project onderzoekt nieuwe bioinformaticamethoden voor flexibele software om in Europees verband data te combineren en zo genotype-naar-fenotype paden in kaart te brengen.

Tibetan Transcription of Tangut Characters
UL, Linguistics (NL),
12 maanden
Tangut is an extinct medieval language in present-day north-western China. The language has a non-phonological character writing system, but the pronunciation of Tangut characters is unclear. From the ruin of Khara-Khoto there are 30 fragments in which Tangut characters are transcribed phonologically by Tibetan spelling. This research will study the sound of Tangut characters by analyzing their Tibetan transcription.

Relatieve adjectieven in Nederlandse kindertaal
Universiteit Antwerpen (BE), 24 maanden
Volwassenen weten dat een olifant klein genoemd kan worden ten opzichte van andere olifanten en een muis groot vergeleken met andere muizen. Uit eerder onderzoek blijkt echter dat jonge kinderen de relatieve aard van deze adjectieven nog niet begrijpen. De onderzoekers gaan na hoe bij Nederlandse kinderen het begrijpen van relatieve woorden zich ontwikkelt.

Verstikkingsgevaar in opgewarmde beken
University of Plymouth, Marine Biology and Ecology Research Centre (GB), 24 maanden Beekorganismen kunnen in warmer water stikken doordat het opgelost zuurstof afneemt, terwijl hun zuurstofbehoefte toeneemt. Door metingen aan het zuurstofverbruik in het lab en de verspreiding in het veld, gaat de onderzoeker voorspellen of klimaatverandering leidt tot verstikking van beekorganismen.

Hoe ouderdom leidt tot onvruchtbaarheid
Massachusetts Institute of Technology, The David Koch institute for Integrative Cancer Research (USA), 24 maanden Voor het aanmaken van voortplantingscellen is een speciaal type celdeling nodig. Bij veroudering gaat deze celdeling vaker verkeerd en kan dan leiden tot genetische aandoeningen als Down-syndroom. Dit onderzoek gaat na welke processen in verouderde cellen mislopen bij het aanmaken van voortplantingscellen.

Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) Afdeling Voorlichting en Communicatie
Postbus 93138
2509 AC Den Haag

Persvoorlichters: nwo_nieuws@nwo.nl
t.: +31 (0)70 344 07 13; perstelefoon buiten kantooruren: +31 (0)6 1235 16 03