Universiteit van Amsterdam
Toeschouwer in morele crisis zoekt vertrouwen bij filmauteur
Promotie Filmwetenschap
donderdag 19 maart, 12.00 uur
Filmauteurs zoals Von Trier, Antonioni en Fellini zijn bekend om hun unieke films met een specifieke, herkenbare stijl en thematiek. Gerwin van der Pol beschrijft de films van filmauteurs vanuit de ervaring van de toeschouwer tijdens het waarnemen van die films. Hij stelt dat de visueel en thematisch zo diverse films allemaal op dezelfde manier gestructureerd zijn om de toeschouwer trust (diep vertrouwen) met de auteur te laten ervaren. De toeschouwer construeert een auteursfilm tot een fictieve werkelijkheid, raakt betrokken bij bepaalde personages (met wie hij een moraal denkt te delen) en komt dan tijdens het kijken naar de film tot de ontdekking dat die personages moreel onwenselijk gedrag vertonen. Lange tijd probeert hij het gedrag van die personages goed te praten, totdat onontkoombaar duidelijk wordt dat die personages immoreel zijn. De toeschouwer komt volgens Van der Pol in een morele crisis, omdat zijn eigen moraal ter discussie is gesteld. Op dat moment kan de toeschouwer weinig anders doen dan trust zoeken bij de (onzichtbare, denkbeeldige) auteur, die verantwoordelijk is voor de film (maar niet voor het morele falen van de toeschouwer), in de hoop dat de auteur de toeschouwer op de een of andere manier steunt. De auteur zou dat bijvoorbeeld kunnen doen door een einde te bieden waarin de moraal hersteld wordt. Trust is nog niet eerder beschreven in relatie tot film.
Dhr. G.W. van der Pol: De auteur zij met ons. Cognitief psychologische studie naar de ervaring van de toeschouwer bij het waarnemen van een auteursfilm. Promotor is mw. prof. dr. P.P.R.W. Pisters.
Locatie: Aula van de UvA, Singel 411, Amsterdam.