Ethiopisch jeugdcircus dreigt Nederland te worden uitgezet
20/03/2009 07:55
Stichting Afrisinia
Sinds mei 2007 wachten zestien Ethiopische jongens en meisjes van circus Afrisinia in asielzoekerscentra op toestemming om in Nederland te mogen blijven. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) wil hen echter op basis van algemene argumenten uitwijzen naar een zekere toekomst: vervolging en misbruik.
De jongeren zijn tussen de 14 en 24 jaar oud. Ze komen uit Addis Abeba, uit de armste gezinnen. In Ethiopië moet 80 procent van de bevolking van minder dan twintig dollar per maand zien te overleven. Een aantal van de jongeren is straatkind. De groep is al van jongsaf aan bij elkaar. Ze vormen een familie. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in Nederland behandelt hen ook als sociale eenheid.
In Ethiopië voeren Minister President Meles Zenawi en zijn regeringspartij een strak dictatoriaal en willekeurig beleid. De jongens en meisjes van Afrisinia hebben dat aan den lijve ondervonden. Meerdere malen zijn ze opgepakt en zonder proces in de gevangenis beland. Het uitdelen van pamfletten voor de oppositie partij of toevallig ergens aanwezig zijn, zijn hiervoor voldoende aanleiding. De jongens vertellen over martelingen. Zo is een van hen enkele dagen en nachten lang in een ton koud water gezet, tot aan zijn kin. Als hij in slaap viel, zou hij verdrinken. Af en toe haalden zijn bewaarders hem er even uit om hem later weer terug te zetten. Een andere jongen vertelt hoe hij zich als jong kind aanmeldde en de poort naar het circus zag eruit als de poort naar de hemel. Hij kreeg muziekles, betaalde hiervoor 10 birr contributie. Hij had talent en steeg in de hiërarchie tot hij de top, namelijk de eerste groep, bereikte. Toen moest hij de oorlog tegen Somalië verheerlijken en mensen aanzetten zich te melden voor militaire dienst. Ook andere 'boodschappen' van de regering Zenawi werden in voorstellingen gegoten. Hij wilde dat niet, hij was het er niet mee eens, daarom besloot hij het circus te verlaten. Er volgde een gesprek. Een pistool op tafel en dreigementen: 'jij blijft en jij doet wat wij willen'. Hij bleef. In Nederland zag hij de kans schoon om te ontsnappen. De meisjes werden gedwongen mee te gaan met 'belangrijke' mannen en seks met hen te hebben. De kinderen zijn slachtoffer van meerdere vormen van intimidatie, gevangen neming, verkrachting en oneigenlijke machtsuitoefening, optreden zonder hiervoor enige vergoeding te ontvangen behalve één maaltijd per week en andere vormen van onderdrukking.
Van vrijheid van meningsuiting is al lang geen sprake in het voormalige keizerrijk, hierover berichten diverse respectabele NGO's waaronder Reporters Sans Frontiers. Onlangs is bovendien door het Ethiopische parlement een wet aangenomen die NGO's en andere maatschappelijke organisaties sterk aan banden legt, samenkomsten zonder toestemming verbiedt en die door HRW en Amnesty wordt veroordeeld als 'assault on civil society and repressive legislation'. Zelfs het verspreiden van de brief waarin HRW en Amnesty dit schrijven is al strafbaar. In vergelijking met Zimbabwe komt Ethiopië er slechter af, volgens deze twee gerenommeerde mensenrechten organisaties. De situatie is dus alleen maar grimmiger geworden.
Het circus waar de kinderen 'opgevangen' werden, wordt geleid door (ex)politici waaronder de voormalige minister van Informatie Asfaw Netsanet. Onder de paraplu Circus Ethiopië zijn, verspreid over het land, vijf jeugdcircussen actief. Deze worden gesponsord door verschillende westerse organisaties, zoals Unicef en Oxfam Novib. In de periode 2001-2005 ontving de organisatie alleen al van Oxfam Novib EUR 450.000,-. Veel geld in een derde wereld land waar, zoals gezegd, $ 20,- per maand het huishoudgeld van het merendeel is.
De jongeren die in Nederland asiel hebben aangevraagd, vormden de beste groep. Ze kwamen als 'ambassadeurs' naar Nederland voor een optreden op het Wereldkinderfestival (eveneens betaald door Oxfam EUR 43.250,-). Nu zij niet zijn teruggekeerd en hun verhaal hebben verteld aan de Nederlandse autoriteiten en pers, lopen de kinderen nog meer gevaar om terug te keren. Aangezien ze een groep vormen, trekken ze de aandacht. Hun asielaanvraag heeft dan ook in de krant gestaan in het land van herkomst. De willekeur van weleer zal veranderen in gerichte represailles door overheid en het daarmee verbonden circus management. De (financiële) belangen en het gezichtsverlies zijn namelijk groot. Niemand kan en zal hen beschermen. En niemand zal weten wat er met hen gebeurt, aangezien er, zoals gezegd, van vrije pers geen sprake is in Ethiopië.
In Nederland hebben de jongeren zich steeds van hun beste kant laten zien, door op te treden op Generaal Pardondagen in diverse gemeentes, op festivals en multiculturele aangelegenheden. Ze zijn talentvol (waren Nr 1 van Circus Ethiopië) en ambitieus. Hun shows zijn een verrijking voor onze samenleving. Traditionele instrumenten (krar, masenqo, fluit) en dansen vermengen met Westerse muziek en theater. Afrisinia heeft samengewerkt met Nederlandse artiesten en regisseurs, waaronder Kasba, Bart de Rijk, Koen Schyvens en Lisah Baart.
Kortom: win-win kan door hen hier een bestaan te laten opbouwen. Het betekent veiligheid en een toekomst voor jonge mensen en een verrijking voor Nederland.
De situatie op 6 maart 2009: twee minderjarigen hebben een tijdelijke verblijfsvergunning gekregen omdat ze in het land van herkomst risico lopen besneden te worden. De meisjes die al besneden zijn, ontvingen zonder uitzondering een negatieve beschikking. Alle jongens hebben een negatieve beschikking ontvangen.
Het voornaamste argument van de IND luidt dat geen van de jongeren persoonlijk vervolgd zal worden, ongeacht de stroom aan berichten die het tegendeel bewijst en zonder rekening te houden met het feit dat de groep als zodanig aandacht trekt in Ethiopië.
Aangezien de kinderen hun land legaal konden verlaten, zo redeneert de IND, kunnen ze ook terug. Een statische denkwijze. Doordat de groep en masse asiel heeft aangevraagd en hun verhaal heeft verteld, lopen alle leden het gevaar gericht vervolgd te worden.
Australië heeft in 2005 asiel verleend aan een groep artiesten/jongeren van Circus Ethiopië die om soortgelijke reden en op eenzelfde wijze bescherming vroeg.
Alle jongeren die een negatieve beschikking ontvingen, zijn in hoger beroep gegaan. De eerste twee zittingen vinden plaats op 25 maart om 15.30h in de rechtbank in Roermond. De derde zitting is in Maastricht, op 31 maart om 13.30h. Er is weinig aandacht voor het totale verhaal dat uitmondt in individuele drama's.
Voor meer informatie over de jongeren én over de situatie in Ethiopië:
www.afrisinia.com
youtube: channel frankvanempel - afrisinia
Stichting Afrisinia, Marktveld 20, 5261 EB Vught, 073.6562121 / 06.22455448/ 06.54774281