Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Negen Nationale Snelwegpanorama's
Ruimtelijke ontwikkelingen in beeld
Datum 19 maart 2009
Status Definitief
Colofon
Versie 9
Contactpersoon M.T. Beemer/R.J. Looijmans
T 026 352 8400
F 026 352 8455
VROM-Inspectie
Programma Ruimte, Mooi en Duurzaam
Postbus 136
6800 AC Arnhem
Bijlage(n)
Auteurs drs. M.T. Beemer
ing. R.J. Looijmans
Pagina 3 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 4 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Samenvatting
Aanleiding
De minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM)
heeft op 7 november 2008 de structuurvisie voor de snelwegomgeving "Zicht op
mooi Nederland" (de structuurvisie) aan de Tweede Kamer aangeboden. Hierin zijn
negen Nationale Snelwegpanorama's aangewezen. Voor deze gebieden zal in de
Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) Ruimte geregeld worden dat de
gebiedskwaliteiten en de zichtbaarheid en herkenbaarheid hiervan vanaf de snelweg
beschermd worden. De gebieden worden planologisch niet op slot gezet, het
zogenaamde ja mits-afwegingskader is hier van toepassing. De VROM-Inspectie (VI)
heeft op verzoek van de minister van VROM geïnventariseerd welke ruimtelijke
ontwikkelingen nu spelen of in de toekomst kunnen gaan spelen die van invloed
kunnen zijn op de zichtbaarheid of herkenbaarheid van de gebiedskwaliteiten. Ook
geeft de VI een eerste advies op welke wijze de minister haar
interventiemogelijkheden kan aanwenden om haar beleidsdoelen te realiseren.
Onderzoek
De negen Nationale Snelwegpanorama's worden niet door het Rijk exact
gelokaliseerd. De VI heeft voor de inventarisatie als onderzoeksgebied de in de
structuurvisie opgenomen gebiedskaarten genomen. Ook opvallende ontwikkelingen
in de directe omgeving van de Nationale Snelwegpanorama's zijn bij het onderzoek
betrokken. De geïnventariseerde ontwikkelingen zijn niet diepgaand geanalyseerd.
Toch hebben de onderzoekers wel een inschatting gemaakt of de geïnventariseerde
ruimtelijke ontwikkelingen een bijdrage kunnen leveren aan de ruimtedruk per
Nationaal Snelwegpanorama.
Voor het verkrijgen van gebiedsinformatie heeft de VI per onderzoeksgebied contact
opgenomen met de betrokken instanties, bij de gemeenten een dossieronderzoek
verricht, interviews en (eventueel) een schouw in het gebied gehouden. De
rapportage is teruggelegd bij de gemeenten voor commentaar. Door deze werkwijze
is er een betrouwbaar beeld ontstaan van de situatie in januari 2009.
Conclusie
Algemeen beeld inventarisatie
De negen Nationale Snelwegpanorama's zijn gelegen op het grondgebied van 28
gemeenten en zeven provincies. De inventarisatie heeft een divers beeld opgeleverd
binnen de negen Nationale Snelwegpanorama's. Een aantal ruimtelijke
ontwikkelingen is te kwantificeren als stimulans voor het gebied. Het merendeel van
de geïnventariseerde ruimtelijke ontwikkelingen leidt tot ruimtedruk op de acute,
korte of langere termijn.
Belevingswereld gemeenten
Uit de contacten met de betrokken gemeenten blijkt dat de gemeenten op de hoogte
zijn van de structuurvisie en dat zij een positieve grondhouding hierover innemen.
Een aantal gemeenten houdt al rekening met de uitgangspunten van de
structuurvisie.
Acuut
In acht Nationale Snelwegpanorama's is geen sprake van grootschalige ruimtelijke
ontwikkelingen zoals woonwijken, bedrijventerreinen etc. die leiden tot acute
ruimtedruk. Alleen in het Nationaal Snelwegpanorama Wiericke is sprake van een
grootschalige ontwikkeling (het bouwrijp maken van een gebied voor de realisatie
Pagina 5 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
van een wijk voor 110 woningen). In vijf Nationale Snelwegpanorama's is sprake
van kleinschalige ruimtelijke ontwikkelingen (zoals de aanleg van een
hoogspanningsstation en het kunnen veranderen van het huidige agrarische gebruik
naar een andersoortig agrarisch gebruik).
De VI adviseert het Directoraat-Generaal Ruimte (DGR) voor deze ruimtelijke
ontwikkelingen in overleg te treden met de initiatiefnemers en de bevoegde
gezagen.
Korte en langere termijn
In acht Nationale Snelwegpanorama's zijn ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk die op
korte en langere termijn kunnen leiden tot ruimtedruk. Met name op de korte
termijn zijn in een aantal snelwegpanorama's grootschalige ontwikkelingen gepland.
Het betreft bijvoorbeeld de aanleg van bedrijventerreinen, woonwijken en
infrastructurele werken in de Nationale Snelwegpanorama's.
De VI adviseert DGR om de belangrijkste ruimtelijke ontwikkelingen te prioriteren.
Vervolgens zal op basis hiervan en in samenhang met de interventiemogelijkheden
voor de korte termijn richting en samen met gemeenten en provincies acties moeten
worden geformuleerd. Voor de langere termijn adviseert de VI dat de regionale
accounts (DGR/VI) van het ministerie van VROM de komende tijd het belang van de
doorwerking van de structuurvisie richting provincies en gemeenten uitdragen.
Invloeden van buitenaf
In de nabije omgeving van de Nationale Snelwegpanorama's zijn (grootschalige)
ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk die van invloed kunnen zijn op de beleving van
het panorama. De VI adviseert DGR om na te gaan of hiervoor beleid moet worden
ontwikkeld.
Pagina 6 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Inhoud
Samenvatting.............................................................................................. 5
Inleiding...................................................................................................... 9
1 Eemland ......................................................................................... 13
1.1 Nationaal Snelwegpanorama Eemland ........................................... 13
1.2 Ruimtelijke ontwikkelingen............................................................ 14
1.3 Conclusie........................................................................................ 16
2 Wijde Wormer-Oostzaan ................................................................ 19
2.1 Nationaal Snelwegpanorama Wijde Wormer-Oostzaan .................. 19
2.2 Ruimtelijke ontwikkelingen............................................................ 20
2.3 Conclusie........................................................................................ 22
3 Wiericke......................................................................................... 25
3.1 Nationaal Snelwegpanorama Wiericke ........................................... 25
3.2 Ruimtelijke ontwikkelingen............................................................ 26
3.3 Conclusie........................................................................................ 31
4 Wijk en Wouden............................................................................. 35
4.1 Nationaal Snelwegpanorama Wijk en Wouden ............................... 35
4.2 Ruimtelijke ontwikkelingen............................................................ 36
4.3 Conclusie........................................................................................ 39
5 Noord-Kennemerland ..................................................................... 41
5.1 Nationaal Snelwegpanorama Noord-Kennemerland ....................... 41
5.2 Ruimtelijke ontwikkelingen............................................................ 42
5.3 Conclusie........................................................................................ 43
6 Venen-Vecht................................................................................... 47
6.1 Nationaal Snelwegpanorama Venen-Vecht..................................... 47
6.2 Ruimtelijke ontwikkelingen............................................................ 48
6.3 Conclusie........................................................................................ 50
7 Hoeksche Waard............................................................................. 53
7.1 Nationaal Snelwegpanorama Hoeksche Waard............................... 53
7.2 Ruimtelijke ontwikkelingen............................................................ 54
7.3 Conclusie........................................................................................ 55
8 IJsselvallei ..................................................................................... 57
8.1 Nationaal Snelwegpanorama IJsselvallei ....................................... 57
8.2 Ruimtelijke ontwikkelingen............................................................ 58
8.3 Conclusie........................................................................................ 59
9 Drentsche Aa.................................................................................. 63
9.1 Nationaal Snelwegpanorama Drentsche Aa.................................... 63
9.2 Ruimtelijke ontwikkelingen............................................................ 64
9.3 Conclusie........................................................................................ 65
10 Interventiemogelijkheden minister................................................ 67
11 Conclusies...................................................................................... 75
12 Bijlage 1 Begrippen- en afkortingenlijst......................................... 79
13 Bijlage 2 Overzicht provincies en gemeenten................................. 81
Meer informatie......................................................................................... 83
Pagina 7 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 8 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Inleiding
Aanleiding
De minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM)
heeft op 7 november 2008 de structuurvisie voor de snelwegomgeving "Zicht op
mooi Nederland" (de structuurvisie) aan de Tweede Kamer aangeboden. Doel van de
structuurvisie is om de ruimtelijke kwaliteit van de snelwegomgeving te verbeteren
en herkenbare en kenmerkende landschapskwaliteiten in de snelwegomgeving veilig
te stellen. Dit doel wordt ondermeer bereikt door het selecteren van negen Nationale
Snelwegpanorama's (figuur 1). Voor deze gebieden zal in de Algemene Maatregel
van Bestuur (AMvB) Ruimte geregeld worden dat de gebiedskwaliteiten en de
zichtbaarheid en herkenbaarheid hiervan vanaf de snelweg beschermd worden.
Binnen deze voorwaarde blijven wel ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk: de
gebieden worden planologisch niet op slot gezet, het ja mits-afwegingskader is van
toepassing.
Ook heeft het kabinet ervoor gekozen de provincies de ruimte te geven om het
beleid voor de Nationale Snelwegpanorama's uit te werken. Dit betreft ook het
lokaliseren van het panoramagebied en het vaststellen van de gebiedskwaliteiten
hierbinnen. Het Rijk heeft daarom geen begrenzing per panorama vastgesteld, maar
wel aangegeven waar de zichtbaarheid vanaf de snelweg speelt.
In de Nationale Snelwegpanorama's kan sprake zijn van ruimtedruk. Dit is de kans
dat in de toekomst in het gebied bebouwing, beplanting en ruimtelijke elementen
(antennes, hoogspanningsmasten etc.) verschijnen die de gebiedskwaliteiten
aantasten of de herkenbaarheid of zichtbaarheid hiervan verminderen.
De minister wil in beeld hebben welke ruimtedruk er is in de negen Nationale
Snelwegpanorama's. Daarom heeft de VROM-Inspectie (VI) voor deze Nationale
Snelwegpanorama's geïnventariseerd welke ruimtelijke ontwikkelingen nu spelen of
in de toekomst kunnen gaan spelen die van invloed kunnen zijn op de zichtbaarheid
of herkenbaarheid van de gebiedskwaliteiten.
Onderzoek
Bij de uitgevoerde inventarisatie is de VI als volgt te werk gegaan.
Bepaling onderzoeksgebied
De Nationale Snelwegpanorama's worden niet door het Rijk exact gelokaliseerd. De
VI heeft daarom voor de inventarisatie als onderzoeksgebied de in bijlage 2 (de
structuurvisie) opgenomen gebiedskaarten genomen. Ook opvallende
ontwikkelingen in de directe omgeving van de Nationale Snelwegpanorama's zijn bij
het onderzoek betrokken. Bijlage 2 bevat een overzicht van alle provincies en
gemeenten naar Nationaal Snelwegpanorama.
Veldonderzoek
Voor het verkrijgen van gebiedsinformatie heeft de VI per onderzoeksgebied contact
opgenomen met de betrokken gemeenten, provincies en vertegenwoordigers van
het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Verkeer &
Waterstaat (V&W)/Rijkswaterstaat. Voor drie Nationale Snelwegpanorama's is
contact opgenomen met de Stichting het Groene Hart omdat deze stichting in deze
gebieden een inventarisatie heeft uitgevoerd.
Verder heeft de VI de vigerende bestemmingsplannen van het gebied onderzocht op
potentiële ruimtelijke ontwikkelingen die bij recht of met een aanlegvergunning
mogelijk zijn. Denk daarbij aan de mogelijkheid om te mogen omschakelen van
Pagina 9 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Figuur 1: Overzicht van de negen Nationale Snelwegpanorama's
Bron: de structuurvisie
weidegebied naar bosbouw/glastuinbouw/bouwland etc. Ook zijn per gemeente de
onlangs verleende bouwvergunningen of de lopende bouwvergunningprocedures
geïnventariseerd op het effect voor het Nationale Snelwegpanorama bij het
realiseren van het bouwobject.
In een interview is met betrokken gemeenteambtenaren nagegaan welke ruimtelijke
ontwikkelingen op termijn (kunnen) gaan spelen.
Ten slotte is, daar waar zinvol, een schouw in het onderzoeksgebied gehouden.
Verificatie
De constateringen zijn in een samenvatting per Nationaal Snelwegpanorama
teruggekoppeld aan de desbetreffende gemeenten met het verzoek inhoudelijk te
reageren. Na het verwerken van de reacties is het eindrapport definitief vastgesteld.
Door deze werkwijze is er een betrouwbaar beeld ontstaan van de situatie in januari
2009.
Analyse
De geïnventariseerde ontwikkelingen zijn ingedeeld in de volgende groepen:
Pagina 10 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
· Stedelijke ontwikkeling (woonwijk, verdichting lintbebouwing, combinatie
wonen en werken, recreatie);
· Bedrijventerrein;
· Niet agrarische bebouwing (geluidscherm, landgoed, niet agrarisch bedrijf);
· Agrarische bebouwing (uitbreiding van bestaande agrarische bebouwing, nieuw
agrarisch bedrijf en verglazing);
· Agrarische activiteiten (teeltwisseling bij recht of aanlegvergunningstelsel)
· Natuurlijke barrière (beplanting, geluidswal);
· Ruimtelijke elementen en infrastructuur (windmolen, zendmast,
hoogspanningsmast, weg);
· Ecologische Hoofdstructuur (biodiversiteit/bescherming gebiedskwaliteiten).
Figuur 2: Legenda zichtbaarheidskaarten
Bron: Briefadvies Zichtbaarheidsanalyse snelweguitzichten Ruimtelijk Planbureau
De belangrijkste ruimtelijke ontwikkelingen (objecten/zoekzones) zijn in de
zichtbaarheidskaarten van de Nationale Snelwegpanorama's ingetekend. Deze
kaarten geven de zichtbaarheid van de wegomgeving rijdend over de snelweg weer.
Van donkerblauw naar donkerrood (figuur 2) geeft dat de tijd aan dat de
weggebruiker zicht heeft op het gebied (zie bijlage 3 van de structuurvisie).
De geïnventariseerde ontwikkelingen zijn niet diepgaand geanalyseerd. Toch hebben
de onderzoekers wel een inschatting gemaakt of de geïnventariseerde ruimtelijke
ontwikkelingen een bijdrage kunnen leveren aan de ruimtedruk per Nationaal
Snelwegpanorama. Of de ruimtelijke ontwikkeling daadwerkelijk tot een aantasting
leidt, is op basis van dit onderzoek voor de meeste gevallen niet duidelijk. Nader
onderzoek zal uit moeten uitwijzen of toename van ruimtedruk plaatsvindt.
Bepalend daarbij zijn ondermeer de exacte ligging van het object ten opzichte van
de zichtlijnen, de landschappelijke inpassing en/of compenserende maatregelen die
mogelijk zijn.
Andere ruimtelijke ontwikkelingen kunnen volgens de onderzoekers een stimulans
voor het gebied betekenen. Hiervan is sprake indien de ruimtelijke ontwikkeling een
bijdrage kan leveren aan de versterking of het behoud van de gebiedskwaliteiten of
de zichtbaarheid of herkenbaarheid daarvan.
Pagina 11 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Er wordt per Nationaal Snelwegpanorama een driedeling gehanteerd voor
ruimtedruk: acuut, op korte en op langere termijn.
De ruimtedruk is acuut indien er sprake is van een ontwikkeling waarvoor de
planologische procedure en de vergunningprocedure geheel zijn doorlopen en
waarvan de realisatie elk moment kan aanvangen. Daarnaast staat het
bestemmingsplan bij recht ruimtelijke ontwikkelingen toe waarvoor geen vergunning
nodig is.
Het kenmerk van ruimtedruk op korte termijn is dat het vigerende bestemmingplan
met de daarin genoemde voorschriften ruimte biedt voor ongewenste
ontwikkelingen. Hiervoor moet nog wel een vergunningprocedure worden doorlopen.
Er is sprake van ruimtedruk op langere termijn indien er nog een ruimtelijke
procedure moet worden gevolgd om toekomstige ontwikkelingen (in bijvoorbeeld
visies) te verwerken in bestemmingsplannen.
Leeswijzer
De hoofdstukken 1 tot en met 9 geven per Nationaal Snelwegpanorama een
weergave van de inventarisatie. De behandeling van deze inventarisatie
correspondeert met de numerieke volgorde van de panorama's in figuur 1.
De opbouw per hoofdstuk is als volgt:
· Een beschrijving van het gebied en de planologische situatie;
· Een beschrijving van de ruimtelijke ontwikkelingen;
· De conclusie.
Per snelwegpanorama zijn twee kaarten opgenomen. Een kaart met de afbakening
van het onderzoeksgebied en een zichtbaarheidskaart waarop de belangrijkste
ruimtelijke ontwikkelingen (objecten/zoekzones) met ruimtedruk zijn aangegeven.
Hoofdstuk 10 bevat een overzicht van interventiemogelijkheden die de minister van
VROM tot haar beschikking heeft ter bescherming van de gebiedskwaliteiten in de
negen Nationale Snelwegpanorama's. In het laatste hoofdstuk staan de belangrijkste
conclusies met de belangrijkste ruimtelijke ontwikkelingen in tabelvorm naar type en
thema.
Pagina 12 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
1 Eemland
1.1 Nationaal Snelwegpanorama Eemland
Figuur 3: Onderzoeksgebied Eemland
Bron: de structuurvisie
Het Nationaal Snelwegpanorama Eemland (A1) ligt in het Nationaal Landschap
Arkemheen-Eemland, tussen de kernen Eemnes, Baarn, Bunschoten en het stedelijk
gebied Amersfoort. Het snelwegpanorama biedt zicht op het extreem open
veenweidelandschap vanaf één zijde van de snelweg A1 tegenover Baarn en vanaf
beide zijden van de A1 tussen Baarn en Amersfoort, en op de rivier de Eem die het
snelwegpanorama doorkruist.
Planologische situatie
Het gebied van het snelwegpanorama ligt in de gemeenten Bunschoten, Eemnes,
Amersfoort en Baarn. Voor het onderzoek zijn zes bestemmingsplannen van belang.
Pagina 13 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Het meest recente bestemmingsplan is het bestemmingsplan "Buitengebied 2006"
van de gemeente Bunschoten. De overige vijf zijn ouder dan tien jaar. De gemeente
Amersfoort en de gemeente Baarn zijn hun bestemmingsplannen nu aan het
actualiseren.
Het plan "Landelijk gebied" van de gemeente Baarn is als ontwerpplan in procedure.
De vigerende bestemmingsplannen zijn over het algemeen conserverend omdat de
gemeenten de openheid willen borgen.
1.2 Ruimtelijke ontwikkelingen
Rijksbeleid
Natuurlijke barrière
Langs de A1 heeft Rijkswaterstaat bomen (knotwilgen) geplant. De reden hiervoor is
de verkeersveiligheid. De bomen moeten voorkomen dat over de snelweg laag
vliegende zwanen (beschermend soort) in botsing komen met het autoverkeer. De
bomen zijn geplant op het grondgebied van de gemeente Amersfoort en dit past
binnen de bestemming van het vigerende bestemmingsplan. Het is een tijdelijke
noodmaatregel. Dit punt wordt meegenomen in de planstudie van de driehoek A27-
A1-A28.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
Rijkswaterstaat is gestart met het opstellen van een milieueffectrapportage (MER)
over verkeerskundige maatregelen bij het verkeersknooppunt Hoevelaken (A1/A28).
Uit de Startnotitie voor deze mer-procedure blijkt dat verkeerskundige maatregelen
direct tot ruimtedruk kunnen leiden in het Nationaal Snelwegpanorama Eemland. De
te onderzoeken maatregelen zijn namelijk verbreding van de A1 en bypasses die in
het Nationaal Snelwegpanorama hun tracés vinden.
Provinciaal beleid
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
In het streekplan van de provincie Utrecht is de mogelijkheid opgenomen om in het
gebied van het Nationaal Snelwegpanorama voor maximaal twee locaties een
kleinschalige opstelling van windturbines te realiseren. Bij kleinschalig gaat het om
drie tot zes windturbines.
Pagina 14 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
De provincie heeft een verkennende studie uitgevoerd naar de binnenhavens in (en
nabij) Utrecht die potentie hebben voor het stimuleren van goederenvervoer over
water. Beleidsmatig duidt de provincie Utrecht dit aan met `Blue Ports'. In de studie
wordt het vervoer over de Eem belicht en is bij Eemnes een potentiële locatie voor
regionale aanlanding van containers in beeld.
Regionaal/gemeentelijk beleid
Bedrijventerrein
In de gemeente Bunschoten wordt een bestemmingsplan opgesteld voor het
bedrijventerrein Haarbrug-Zuid, ten zuiden van de kern BunschotenSpakenburg.
Het plangebied omvat ca. 30 hectare bedrijventerrein.
Stedelijke ontwikkeling
De gemeente Bunschoten plant ook een uitbreiding van de kern Eemdijk met 40
woningen. De gemeente Bunschoten begeleidt het planproces en de woningbouw
wordt verder gerealiseerd door een projectontwikkelaar in samenwerking met de
woningstichting.
Agrarische bebouwing
In het bestemmingsplan "Buitengebied 2006" van de gemeente Bunschoten hebben
de agrarische bouwvlakken een ruime omvang (ca. 1,3 ha).
De bouwvlakken zijn niet volledig bebouwd en bij volledige benutting van de
bouwvlakken door bedrijfsgebouwen kan dit leiden tot een grote toename van de
verstening.
In de gemeente Amersfoort is er ruimte voor bouwperceelvergroting voor agrarische
bedrijven. Ook biedt de juridische planologische regeling ruimte om agrarische
bedrijven in te plaatsen.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
Daarnaast kennen de bestemmingsplannen bouwmogelijkheden voor bijvoorbeeld
lichtmasten en antennes.
Natuurlijke barrière
Ook biedt het bestemmingsplan van Amersfoort de mogelijkheid om zonder
aanlegvergunning bomen te planten langs de A1.
Agrarische activiteiten
Het ontwerpbestemmingsplan "Landelijk gebied" van de gemeente Baarn biedt op
een deel van het plangebied de mogelijkheid om zonder aanlegvergunning bos aan
te leggen en geluidswallen te realiseren.
In de gemeente Eemnes kan op de bestemming natuurgebied bos worden
gerealiseerd. Hier is geen koppeling met een aanlegvergunningstelsel.
Invloeden van buitenaf
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
Buiten de snelwegpanorama, maar mogelijk van invloed op de beleving van het
Nationaal Snelwegpanorama, staan in de gemeente Zeewolde windturbines
opgesteld. De gemeente Zeewolde heeft plannen in ontwikkeling voor 36 turbines
nabij de huidige lijnopstelling.
Initiatieven particulieren/bedrijven
Er zijn geen initiatieven bekend binnen het snelwegpanorama.
Pagina 15 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Belevingswereld gemeente
De gemeenten geven aan op de hoogte te zijn van de structuurvisie en zij zijn van
mening dat deze structuurvisie geen obstakel vormt voor ruimtelijke ontwikkelingen
in dit gebied.
1.3 Conclusie
In het Nationaal Snelwegpanorama Eemland zijn ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk
die kunnen leiden tot ruimtedruk. Ook zijn er in de nabijheid van het panorama
ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk die van invloed kunnen zijn op de beleving. In
figuur 4 zijn de belangrijkste ruimtelijke ontwikkelingen (objecten/zoekzones)
aangegeven.
Ruimtedruk
1. Acuut
· De aangeplante bomen (wilgen) langs de A1 door Rijkswaterstaat
(Amersfoort/NB);
· De verwezenlijking van de bestemmingen (bijvoorbeeld bos kunnen planten
binnen de bestemming natuur) in de bestemmingsplannen zonder
aanlegvergunningplicht (Eemnes en Baarn/AA).
2. Op korte termijn
· De ontwikkeling van het bedrijventerrein Haarbrug-Zuid van ca. 30 ha
(Bunschoten/B);
· De bouw van 40 woningen op een uitleglocatie bij de kern Eemdijk
(Bunschoten/SO);
· De bouwmogelijkheden die de bestemmingsplannen bieden aan agrarische
bedrijven voor bedrijfsbebouwing (Amersfoort en Bunschoten/AB).
3. Op langere termijn
· Ontwikkeling van van windturbines (REI);
· Studie voor `Blue Ports' (REI);
· Verbreding A1 en by-passes (REI).
Invloeden van buitenaf
Buiten het Nationaal Snelwegpanorama, maar mogelijk van invloed op de beleving
van dit panorama, staan in de gemeente Zeewolde windturbines opgesteld. De
gemeente Zeewolde heeft plannen in ontwikkeling voor 36 turbines nabij de huidige
lijnopstelling.
Pagina 16 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Figuur 4: Ruimtelijke ontwikkelingen Eemland
Pagina 17 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 18 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
2 Wijde Wormer-Oostzaan
2.1 Nationaal Snelwegpanorama Wijde Wormer-Oostzaan
Figuur 5: Onderzoeksgebied Wijde WormerOostzaan
Bron: de structuurvisie
Het Nationaal Snelwegpanorama Wijde WormerOostzaan (A7) ligt in het Nationaal
Landschap Laag Holland en in de rijksbufferzone AmsterdamPurmerend en
Ecologische Hoofdstructuur (EHS), tussen de stedelijke gebieden Zaandam/Oostzaan
en Purmerend. Het snelwegpanorama biedt zicht vanaf beide zijden van de snelweg
A7 op het open weidelandschap van de droogmakerij Wijdewormer en vanaf één
zijde van de snelwegen A8 en A7 op het open zeer waterrijke veenweidelandschap
van de Polder Oostzaan.
Planologische situatie
Het gebied ligt in twee gemeenten, Wormerland en Oostzaan. Het grootste gedeelte
van het panorama ligt in Wormerland. Hiervoor geldt het bestemmingsplan
Pagina 19 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
"Landelijk Gebied" uit 2008. Het andere deel van het panorama ligt binnen de
gemeente Oostzaan en hiervoor geldt het bestemmingsplan "Buitengebied-Noord"
uit 1997.
Beide bestemmingsplannen zijn overwegend conserverend van aard. Centraal staat
de gedachte "behoud door ontwikkeling" welk motto nauw aansluit op de visie van
Nationaal Landschap Laag Holland. Het bestemmingsplan van De Wijde Wormer
heeft hoofdzakelijk een agrarische bestemming met landschapswaarden en ligt
geheel in de EHS. Het plan kent bij een aantal bedrijfsfuncties de mogelijkheid van
een tweede bedrijfswoning. In het westelijk deel van de polder loopt een EHS
verbindingszone. Het Oostzanerveld heeft hoofdzakelijk de bestemming natuur en
agrarisch en ligt geheel in de EHS.
2.2 Ruimtelijke ontwikkelingen
Rijksbeleid
Niet agrarische bebouwing
Een beperkte aantasting voor de zichtbaarheid vormt het tracébesluit Tweede
Coentunnel waarbij het geluidscherm bij Oostzaan ca. 250 meter wordt verlengd.
Het besluit is onherroepelijk.
EHS
In het westelijk deel van de polder De Wijde Wormer loopt de ecologische
verbindingszone `Van kust tot kust'. Ter invulling van deze opgave wordt momenteel
door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier een plan ontwikkeld, dat
voorziet in de realisatie van 22 ha waterberging in combinatie met
natuurontwikkeling. Hier vindt een transformatie van landbouw naar
weidevogelnatuur plaats. Een belangrijke rol hierbij speelt dat de landbouwfunctie al
is beëindigd in de zuidwesthoek van deze polder. De natuur wordt gezien als een
passende nieuwe ruimtelijke functie.
In De Wijde Wormer coördineert de Dienst Landelijk Gebied (DLG) de uitvoering van
het gebiedsplan "Water Verbindt": een geïntegreerd maatregelenpakket voor
recreatie (maatregelen voor vergroten toegankelijkheid), agrarische
structuurverbetering (verbeteren door middel van kavelruil), realiseren van de
wateropgave (extra opvangcapaciteit water) en het realiseren van de EHS.
Door DLG wordt verder gewerkt aan ontsnipperingsmaatregelen om nadelige
effecten van de doorsnijding A7 op de natuur op te heffen c.q. te verminderen.
Provinciaal beleid
Er zijn in het provinciaal beleid geen ruimtelijke ontwikkelingen bekend die tot
ruimtedruk leiden in het Nationaal Snelwegpanorama Wijde Wormer-Oostzaan.
Regionaal/gemeentelijk beleid
Agrarische activiteit
De gemeente Wormerland streeft volgens haar structuurplan uit 2002 in de kernen
zoveel mogelijk de ICT-opgave (intensiveren, concentreren en transformeren) na. In
de droogmakerij in de Wijde Wormer ligt de nadruk zoveel mogelijk op agrarisch
beheer en landschapsbehoud. Binnen de bouwpercelen worden de ondernemers
zoveel mogelijk vrijgelaten. De doorkijk naar de Ringdijk en het behoud van
openheid van het gebied hebben bij de beoordeling van bouwplannen door de
gemeente bijzondere aandacht. Het toenemend aantal paardenhouderijen leidt tot
verrommeling in de vorm van paardenbakken (en andere voorzieningen) en
hekwerken op het open weiland. De gemeente heeft hiervoor aandacht en
overweegt op dit vlak in de nabije toekomst beleid op te stellen om de wildgroei
Pagina 20 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
tegen te gaan. In 2010 gaat de gemeente starten met een nieuwe structuurvisie
voor haar grondgebied.
Agrarische bebouwing
De ruimte-voor-ruimte-regeling (groen door rood) wordt in beide gemeenten in
toenemende mate toegepast en levert door de sloopregeling qua bebouwingsvolume
een positief saldo op voor het landschap.
Stedelijke ontwikkeling
In het kader van Waterlands Wonen worden verdichtingmogelijkheden van de
lintbebouwing in Oostzaan onderzocht. Dit lijkt alleen effect te hebben op het meest
noordelijke deel (1/3) van het lint. Bijna 2/3 deel van het lint is niet transparant,
zodat het aangezicht vanaf de snelweg niet wezenlijk zal veranderen door
toevoeging van enkele woningen tussen of direct achter de bestaande woningen.
Waarschijnlijk worden de gebiedskwaliteiten niet aangetast, gezien de grote afstand
tot de weg.
De gemeenteraad is hier vooralsnog terughoudend mee. De voorkeur gaat uit naar
herstructureringslocaties. In een uitgangspuntennotitie wordt dit nader uitgewerkt.
Deze notitie zal dienen als basis voor een nieuw bestemmingsplan "Buitengebied"
(nog niet in procedure). De gemeente Oostzaan beschikt niet over een vastgesteld
structuurplan. Een ontwerpstructuurplan uit 1988 gaat uit van een harde begrenzing
van de kern en vermeldt geen nieuwe bouwlocaties. Aan een nieuwe structuurvisie
wordt nu gewerkt.
De agrarische bouwvlakken langs de bebouwingslinten in Wijde Wormer krijgen
vanwege bedrijfsbeëindiging steeds meer een woonfunctie of een aanverwante
agrarische functie. Daarnaast is een tendens dat agrarische bedrijven worden
omgezet naar paardenhouderijen/-fokkerijen.
Het bebouwingslint in Oostzaan kenmerkt zich grotendeels door een reeks nauw
aaneengesloten woningen. De woonbestemming is sterk vertegenwoordigd en
steeds meer locaties met de bestemming agrarisch of bedrijfsdoeleinden worden
omgezet naar de bestemming wonen.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
In de polder De Wijde Wormer zijn in 2004 plannen ingediend voor de plaatsing van
meerdere windturbines langs de A7. Deze plannen stuiten op veel weerstand bij de
bevolking en de maatschappelijke organisaties. De plannen zijn in februari 2008
door de gemeenteraad afgewezen.
Invloeden van buitenaf
Stedelijke ontwikkeling
Bij de gemeente Wormerland zijn verzoeken ingediend voor het bouwen van twee
hotels aan de rand van het Nationaal Snelwegpanorama. Beide plannen vereisen een
wijziging van het bestemmingsplan. De twee hotels van respectievelijk 100 en 150
kamers zijn beide in combinatie met conferentiezalen en een restaurant bij de afslag
Zaandijk/Zaanse Schans (Kalverhoek). De hotels hebben respectievelijk een
nokhoogte van 12 en 20 meter en laatstgenoemde hotel heeft een hoektoren van 25
meter hoog. Beide locaties liggen geheel achter het opgaande groen
(bosstrook/dubbele bomenrij langs dat deel van de A7).
Echter door de hoogte van 20 à 25 meter vormt het hotel vermoedelijk wel een
blikvanger boven de bomen. De hotels lijken aan de `veilige' kant van het panorama
te zijn geprojecteerd.
Pagina 21 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Initiatieven particulieren/bedrijven
Stedelijke ontwikkeling
De ontwikkeling betreft het bouwen van twee hotels waarvoor een verzoek bij de
gemeente Wormerland is ingediend. Beide plannen vereisen een wijziging van het
bestemmingsplan. Beide locaties liggen geheel achter het opgaande groen
(bosstrook/dubbele bomenrij langs dat deel van de A7). Echter door de hoogte van
20 à 25 meter vormt het hotel vermoedelijk wel een blikvanger boven de bomen.
Het verzoek voor de uitbreiding van de kern Neck betreft de herinrichting van een
bestaand sportcomplex waarbij binnen en buiten de rode contour ca. 100 nieuwe
woningen in combinatie met een verplaatsing van de sportvelden worden
gerealiseerd in de richting van de A7. Door de gemeente is over dit plan nog geen
definitieve uitspraak gedaan. De woningen komen voor de aangesloten kern van
Neck te liggen zodat de achtergrond van het panorama dichterbij komt, maar er is
geen sprake van ontneming van zicht op het achtergelegen open gebied.
De herstructurering in het lint van Oostzaan betreft 22 woningen en 10 woningen
gelegen aan de achterzijde van het lint zodat het zicht vanaf de snelweg niet
verandert.
Bedrijventerrein
Een beoogde bedrijvenlocatie in de zuid-oosthoek van de polder Wijde Wormer (100
ha) is in het verleden door de raad en de provincie weggestemd. De gemeente vindt
dat het bestaande agrarische karakter van de polder (ook in dit deel van de polder)
in de nieuwe structuurvisies van het Rijk en de provincie moet worden geborgd.
Het weiland gelegen tussen Van de Neckerstraat en Oude Provinciale weg is in het
structuurplan Wormerland aangeduid als onderzoekslocatie voor een
bedrijventerrein.
Belevingswereld gemeente
De gemeente Wormerland onderschrijft de doelstelling en ziet niet veel bezwaar in
de aanwijzing als Nationaal Snelwegpanorama. De gemeente Oostzaan plaatst
kritische kanttekeningen bij nieuwe beschermingsregels, vanuit de gedachte dat het
gebied al goed beschermd is.
2.3 Conclusie
In het Nationaal Snelwegpanorama Wijde Wormer-Oostzaan zijn ruimtelijke
ontwikkelingen mogelijk die kunnen leiden tot ruimtedruk. Ook zijn er in de nabije
omgeving van het panorama ruimtelijke ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn
op de beleving. In figuur 6 zijn de belangrijkste ruimtelijke ontwikkelingen
(objecten/zoekzones) aangegeven.
Ruimtedruk
1. Acuut:
· Geen
2. Op korte termijn:
· Bestemmingsplan bevat voor een aantal bedrijfsfuncties de mogelijkheid voor
een tweede bedrijfswoning (Oostzaan en Wormerland/SO);
· Geluidscherm (Oostzaan/NAB).
3. Op langere termijn:
· De woningbouwplannen nabij de kern Neck (Wormerland/SO);
· Bedrijventerrein tussen Van de Neckerstraat en Oude Provinciale weg
(Wormerland/B);
Pagina 22 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
· De verdichting in het noordelijke deel van het lint in Oostzaan (Oostzaan/SO).
Invloeden van buitenaf
De ontwikkeling betreft het bouwen van twee hotels waarvoor een verzoek bij de
gemeente Wormerland is ingediend. Beide plannen vereisen een wijziging van het
bestemmingsplan. Beide locaties liggen geheel achter het opgaande groen
(bosstrook/dubbele bomenrij langs dat deel van de A7). Echter door de hoogte van
20 à 25 meter vormt het hotel vermoedelijk wel een blikvanger boven de bomen.
Figuur 6: Ruimtelijke ontwikkelingen Wijde WormerOostzaan
Pagina 23 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 24 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
3 Wiericke
3.1 Nationaal Snelwegpanorama Wiericke
Figuur 7: Onderzoeksgebied Wiericke
Bron: de structuurvisie
Het Nationaal Snelwegpanorama Wiericke (A12) ligt in het Nationaal Landschap
Groene Hart, tussen de kernen Bodegraven en Woerden. Het snelwegpanorama
biedt zicht vanaf beide zijden van de deels verhoogde snelweg A12 op open
veenweidelandschap met kernen en transparante bebouwingslinten, de watergangen
van de Enkele en Dubbele Wiericke en de lommerrijke zone langs de rivier de Oude
Rijn. Het snelwegpanorama vormt een landschappelijke en ecologische schakel
tussen de open veenweiden ten zuiden en ten noorden van de A12 en de Oude
Rijnzone in het Groene Hart, die gestalte moet krijgen via de zogenoemde `Groene
Ruggengraat' (Natte As).
Pagina 25 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Planologische situatie
Het gebied van het Nationaal Snelwegpanorama ligt in de gemeenten Woerden,
Montfoort, Bodegraven, Reeuwijk en Oudewater en de provincies Zuid-Holland en
Utrecht.
De gemeente Woerden heeft onlangs een nieuw bestemmingsplan voor het gebied,
waarin het panorama ligt, vastgesteld: "Landelijk gebied Woerden, Kamerik,
Zegveld" (2008). Waarschijnlijk wordt dit plan in maart 2009 door de provincie
Utrecht goedgekeurd. Het bestemmingsplan legt de bestaande functies vast en is
hoofdzakelijk conserverend van aard.
Voor het gebied van de gemeente Montfoort vigeert het bestemmingsplan
"Buitengebied" uit 2001.
Voor het gebied van Bodegraven vigeert een recent bestemmingsplan
"Buitengebied" (2005). Het is een conserverend plan.
Het gebied van de gemeente Reeuwijk wordt hoofdzakelijk gedekt door drie
bestemmingsplannen. Het bestemmingsplan "Lange Ruige Weide" (oostelijk van de
kern Driebruggen), "Plassen, natuur- en weidegebieden" (ten westen van de kern
Driebruggen) en "Landelijk gebied". Deze bestemmingsplannen voorzien niet in
grote ontwikkelingen; ze zijn conserverend van aard en borgen met een
aanlegvergunningstelsel de waarden van het gebied.
In het gebied van de gemeente Oudewater is één bestemmingsplan vigerend dat
dateert uit 2006. Het bestemmingsplan kan in zijn algemeenheid worden
aangemerkt als een conserverend plan.
3.2 Ruimtelijke ontwikkelingen
Rijksbeleid
Er zijn geen ruimtelijke ontwikkelingen voorzien die tot ruimtedruk kunnen leiden in
het Nationaal Snelwegpanorama Wiericke.
Provinciaal beleid
Bedrijventerrein
Het Streekplan Utrecht 2005-2015 voorziet in de mogelijke ontwikkeling van een
regionaal bedrijventerrein van ca. 30 ha bruto, direct ten westen van Woerden in de
polder Barwoutswaarder. De gemeente Woerden is vooralsnog niet van plan deze
aanduiding op de streekplankaart in te gaan vullen (concept structuurvisie Woerden
2025, 18 september 2007).
Stedelijke ontwikkeling
Het streekplan van de provincie Zuid-Holland biedt ruimte voor de uitbreiding van de
Groote Wetering (werken) en Weideveld (Wonen) onder voorwaade dat 50% van het
gebied duurzaam met groen wordt ingericht voor de landschappelijke inpassing van
het dorp. Het ministerie van VROM heeft hiermee ingestemd. Voorwaarde van het
ministerie van VROM voor deze instemming is dat tot een landschappelijk
verantwoorde afronding van de bebouwing wordt gekomen. Dit is in het streekplan
geborgd. Door de uitbreiding wordt het Nationaal Snelwegpanorama kleiner en
wordt de authentieke inrichting hiervan aangetast.
Voor de Oude Rijnzone (gebied Bodegraven-Leiden) is door de stuurgroep Oude
Rijnzone (met daarin o.a. de gemeenten, hoogheemraadschappen en de provincie)
de transformatievisie Focus Oude Rijn vastgesteld. De transformatievisie beoogt een
kwaliteitsverbetering van het gebied de Oude Rijnzone. Bijvoorbeeld het tegengaan
van verdere verrommeling door het herstructureren van bestaande
bedrijventerreinen en het zoeken naar kleinschalige uitbreidingen om de dorpen en
steden in dit deel van het Groene Hart vitaal en attractief te houden.
Pagina 26 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Regionaal/gemeentelijk beleid
Regionaal
EHS
De provincies Zuid-Holland en Utrecht en de gemeenten Woerden, Bodegraven en
Reeuwijk hebben het inspiratieboek `Venster Bodegraven-Woerden' (2008)
opgesteld. Door de ministeries van LNV, V&W en VROM en het Hoogheemraadschap
Rijnland en Stichtse Rijnlanden wordt hierin geparticipeerd. Het doel van het
inspiratieboek is het als overheden samen werken en plannen maken om het
'Venster' ook in de toekomst open te houden. Men hanteert een bredere benadering.
Zo wil men niet alleen dat het gebied `zichtbaar' is voor de automobilist of
treinreiziger maar dat het open beeld ook beleefd kan worden vanuit het gebied zelf.
Voor het gebied ten zuiden van de A12 en het gebied ten noorden van de Oude Rijn
wordt een gebiedsvisie `Veenweidepact Gouwe Wiericke' opgesteld. Hierin wordt o.a.
onderzocht hoe verdere bodemdaling in het veenweidengebeid kan worden
tegengegaan en wat de nieuwe omvang en de aard van de beoogde
natuurontwikkeling in de gemeente Bodegraven is.
Gemeente Woerden
Ruimtelijke ontwikkeling en infrastructuur
Direct grenzend aan de westzijde van Woerden is in het bestemmingsplan rekening
gehouden (door dit gebied buiten het plan te laten) met de aanleg van een
westelijke randweg ter ontsluiting van Woerden-West. Ook wil de gemeente parallel
aan de A12 de zuidelijke randweg realiseren ter ontsluiting van Woerden op de A12
richting Rotterdam. De vrijstelling ex artikel 19, lid 1 Wet op de Ruimtelijke
Ordening (WRO) is in procedure.
Agrarische activiteiten
Het bestemmingsplan van de gemeente Woerden biedt ruimte voor de teelt van
maïs en fruit en er is geen aanlegvergunning vereist voor het scheuren van het
grasland.
Gemeente Montfoort
Agrarische activiteiten
Het bestemmingsplan van de gemeente Montfoort biedt ruimte voor de teelt van
maïs en fruit. Daarnaast is er geen aanlegvergunning vereist voor het scheuren van
het grasland. Het ontbreken hiervan is volgens de gemeente geen reële aantasting
voor de gebiedskwaliteiten. De regeling is dat agrariërs met een volwaardig bedrijf
hun land vergunningvrij mogen scheuren (omploegen) voor zogenaamde
ruwvoederteelt (maïs). Van deze vrijheid is tot op heden nauwelijks gebruik
gemaakt. De gemeente is er zich wél van bewust dat hier een aantasting vanuit zou
kunnen gaan.
Gemeente Bodegraven
Stedelijke ontwikkeling
De gemeente is voornemens om de kern Nieuwerbrug uit te breiden met ongeveer
110 woningen (binnen de rode contour van het streekplan). Momenteel is een
vrijstelling van kracht op basis waarvan het gebied bouwrijp gemaakt kan worden.
De raad heeft in maart 2007 een programma vastgesteld voor het gebied. Het
bestemmingsplan moet nog worden opgesteld. Het is de planning dat dit
bestemmingsplan uiterlijk in 2010 wordt vastgesteld. Daarna kan de realisatie van
de woningen beginnen.
Pagina 27 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Bedrijventerrein
Daarnaast wil de gemeente een nieuw lokaal bedrijventerrein realiseren, het
Werklint. Dit bedrijventerrein (4,9 ha) zal grenzen aan een bestaand bedrijf en
worden ontwikkeld richting de Oude Rijn. Het gebied is nu bestemd als agrarisch
gebied. De gedachte is om vier bedrijven, nu gevestigd in de Oude Rijnzone,
hiermee op te vangen. De gemeente geeft aan dat de zogenaamde
achterlaatlocaties kwalitatief worden geherstructureerd. De gemeente heeft een
voorkeursrecht op de grond gevestigd. Over de realisatie van het bedrijventerrein
vindt nog discussie plaats tussen de gemeente en de provincie Zuid-Holland.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
Parallel aan de A12 wil de gemeente een parallelweg (zuidelijke randweg) realiseren
ter ontsluiting van Woerden op de A12 richting Rotterdam (zie Woerden).
Stedelijke ontwikkeling/bedrijventerrein
Tot slot realiseert de gemeente een nieuwe uitleglocatie voor woningbouw en
bedrijven ten noorden van het bedrijventerrein Groote Wetering (850 woningen).
Naast deze locatie is een uitbreiding van 5 ha werken en ongeveer 200 woningen
voorzien met een duurzame afronding. De werktitel voor deze locatie is:
Bodegraven-Oost. Dit betreft een zone van 200 meter gelegen in het Nationaal
Snelwegpanorama. In deze zone dient een geleidelijke overgang van landelijk naar
stedelijk gebied (50% natuur) te worden gecreëerd.
Voor dit gebied is een structuurvisie vastgesteld (in overleg met het ministerie van
VROM). Op basis daarvan is het voorkeursrecht verlengd. Om te voldoen aan de
termijnen van de Wet voorkeursrecht gemeenten wordt op dit moment een
bestemmingplan voor Bodegraven-Oost opgesteld. In 2010 zal het ontwerp ter
inzage worden gelegd, zodat het voorkeursrecht blijft gelden en een eventueel
onteigeningstitel ontstaat om de landschappelijke inpassing in het gebied tijdig te
verzekeren.
Gemeente Reeuwijk
Bedrijventerrein
Locatie Molendijk bij afrit 13, direct naast de A12 bij de kern Waarder, wordt in de
gemeentelijke Kadernota genoemd om ontwikkeld te worden tot bedrijventerrein.
Het huidige gebruik is agrarisch (open weide) en een parkeerplaats voor
vrachtwagens (ca 600 m2). In het streekplan is deze locatie aangewezen met een
Pagina 28 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
witte contour (1. Het huidige bestemmingsplan voorziet niet in deze ontwikkeling.
Deze ontwikkeling ligt in de gemeente bijzonder politiek gevoelig. Binnen de raad is
in het verleden al uitvoerig gesproken over deze ontwikkeling. Het plan is in het
verleden weggestemd door de raad. Op verzoek van het ministerie van V&W (PRO-
MAT) wordt dit gebied nu tijdelijk ontwikkeld tot een grote parkeerplaats. Het is de
bedoeling dat deze locatie gebruikt zal worden om congestie, veroorzaakt door groot
onderhoud aan de rijkswegen rond Utrecht (Project Utrecht Bereikbaar), tegen te
gaan. Het is een tijdelijke situatie van drie jaar.
Voor de parkeerplaats is onlangs een tijdelijke ontheffing ex artikel 3.22 Wet
ruimtelijke ordening (Wro) aangevraagd. Deze is nog niet verleend. Voor het
bedrijventerrein is een bestemmingsplanwijziging noodzakelijk. Nu is er geen
duidelijkheid over het moment van besluitvorming.
Definitieve besluitvorming over het bedrijventerrein zal naar verwachting pas in
2011 plaatsvinden. De gemeente Reeuwijk zal naar verwachting in 2011 fuseren
met de gemeente Bodegraven. Ambtelijk zal al in 2010 worden samengewerkt.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
Op de locatie Molendijk wordt een zendmast geplaatst. De bouwvergunning is
afgegeven en een vrijstelling ex artikel 19, lid 1 (WRO) is verleend. Deze zendmast
zal worden gebruikt voor telecommunicatie en krijgt een hoogte van ongeveer 15
meter.
Niet agrarische bebouwing
Aan het einde van Oosteinde direct naast de A12 ligt nu een verhard perceel
(Papekop). Op die locatie zit olie in de grond. Lange tijd was het niet rendabel om
dit uit de grond te halen. De Northern Petroleum Netherlands BV (NPN) wil nu wel
de olie uit de grond laten halen op deze locatie. Hiervoor heeft het ministerie van
Economische Zaken (EZ) in 2006 al een vergunning afgegeven.
De NPN krijgt van het ministerie van EZ 25 jaar de tijd om de olie uit de grond te
halen. Ter plekke worden enkele gebouwen neergezet. Het betreft gebouwen
(maximaal 5 meter hoog) en tanks (maximaal 7 meter hoog) voor de oliewinning en
het afvangen van gas. Ook zal er een gebouw worden geplaatst om van gas
elektriciteit op te wekken. Ten slotte zijn er straks een afblaaspijp (maximaal 7
meter met waakvlam) en enkele uitlaatpijpen (maximaal 8 meter hoog) te zien.
1 Dit regime is hetzelfde als rode contour, maar bij concrete besluitvorming moeten gedeputeerde Staten
accorderen.
Pagina 29 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Het huidige bestemmingsplan (1988) bestemt het gebied als agrarisch. In juli 2007
heeft de NPN voor het toekomstige gewijzigde gebruik een vrijstelling ex artikel
19, lid 1 WRO aangevraagd. In april 2008 heeft de raad besloten medewerking te
verlenen. Hiertegen zijn zienswijzen ingediend waarover de gemeenteraad april
2009 zal beslissen. Nadat de vrijstelling voor het gebruik is verleend, zal de
bouwaanvraag worden ingediend. Er is veel weerstand van omwonenden.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
De gewonnen olie zal per vrachtwagen worden afgevoerd. De gemeente is
voornemens een parallelweg te realiseren. Op een drukke dag zullen naar
verwachting 35 à 40 vrachtwagens over deze weg rijden (80 vervoersbewegingen).
Deze tijdelijke parallelweg zal ook worden gebruikt door een bedrijf dat actief is in
de weg- en waterbouw. De besluitvorming voor de ontsluitingsweg is momenteel
gaande; een tijdelijke vrijstelling is in de zomer van 2008 aangevraagd. Tot het
moment dat de nieuwe ontsluiting ten noorden van de A12 gereed is (verwachting
realisatie 2012), zal gebruik worden gemaakt van deze tijdelijke ontsluitingsweg
(maximaal vijf jaar). De realisatie van deze ontwikkeling is van invloed op de
zichtbaarheid van het gebied.
Stedelijke ontwikkeling
Aan de zuidwest zijde van Waarder wil de gemeente 20 woningen realiseren binnen
de rode contour. Een ruimtelijke procedure moet nog gevolgd worden.
Gemeente Oudewater
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
Opvallend is dat het bestemmingsplan op ieder agrarische bouwvlak een windturbine
van 10 meter hoog bij recht toestaat. Volgens de gemeente is op geen van de
percelen daadwerkelijk een windturbine aanwezig. Ook de onderzoekers hebben
geen windturbines aangetroffen. Het kan een aantasting zijn voor de
gebiedskwaliteiten, maar gezien de stand der techniek in de windenergie is plaatsing
van dergelijke kleine windmolens waarschijnlijk niet meer aan de orde.
Invloeden van buitenaf
Bedrijventerrein
De gemeente Bodegraven is voornemens om het bestaande bedrijventerrein
Broekvelden te herstructureren. De gemeente wil het gezicht van het
bedrijventerrein weer aantrekkelijk maken richting de snelweg.
Pagina 30 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Stedelijke ontwikkeling
De gemeente Reeuwijk wil ten noorden van de kern Driebruggen net buiten het
Nationale Snelwegpanorama en binnen de rode contour, woningen realiseren. Een
ruimtelijke procedure moet nog gevolgd worden.
Initiatieven particulieren/bedrijven
Niet agrarische bebouwing
Het baggerbedrijf, gelegen direct ten noorden van de A12, wil mogelijk uitbreiden.
De gemeente Woerden heeft aangegeven daar geen medewerking aan te willen
verlenen. Uitbreiding kan de zichtbaarheid van het gebied aantasten.
Belevingswereld gemeente
De gemeenten Montfoort, Woerden en Bodegraven zijn positief over de
structuurvisie. De gemeente Bodegraven geeft als aandachtspunt mee dat de
structuurvisie niet een op zich zelfstaand proces moet worden, maar dat het
rekening moet houden met andere lopende gebiedsvisies. Door de verschillende
gebiedsvisies duidelijk met elkaar af te stemmen, wordt de kans van slagen van al
deze visies (en dus ook de structuurvisie) alleen maar vergroot.
De gemeente Woerden vindt wel dat de structuurvisie een te enge benadering is.
Ook geeft de gemeente Woerden aan dat zij de nuancering mist in deze visie over
het zicht vanaf de snelweg op eventuele ontwikkelingen.
Zij is van mening dat men bij de ontwikkelingen rekening dient de houden met de
afnemende zichtbaarheid en herkenbaarheid van het gebied. De gemeente Reeuwijk
staat ook positief tegenover de structuurvisie. Op één punt is zij kritisch; bij de kern
Waarder acht de gemeente een geluidscherm wenselijk. Rijkswaterstaat heeft dit
verzoek niet ingewilligd omdat volgens de gemeente de structuurvisie
geluidschermen niet toestaat.
3.3 Conclusie
In het Nationaal Snelwegpanorama Wiericke zijn ruimtelijke ontwikkelingen
aanwezig/mogelijk die kunnen leiden tot ruimtedruk. Daarnaast zijn er ruimtelijke
ontwikkelingen mogelijk die een stimulans kunnen zijn voor de gebiedskwaliteiten of
de herkenbaarheid daarvan of zichtbaarheid erop. Ten slotte zijn er in de nabije
omgeving van het panorama ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk die van invloed
kunnen zijn op de beleving. In figuur 8 zijn de belangrijkste ruimtelijke
ontwikkelingen (objecten/zoekzones) aangegeven.
Ruimtedruk
1. Acuut:
· De mogelijkheid om (grotere) percelen weiland om te schakelen naar fruitteelt
en/of maïsteelt en het scheuren van het grasland (Montfoort en Woerden/AA);
· Realisatie zendmast (Reeuwijk/REI);
· Bouwrijp maken van gronden ten zuiden van Nieuwerbrug (Bodegraven/SO).
2. Op korte termijn:
· De realisatie van de zuidelijke en westelijke randweg Woerden (Woerden/REI);
· Realisatie parkeerterrein (Molendijk) bij de kern Waarder (Reeuwijk/REI);
· Kleine vrijstellingsmogelijkheden zoals silo's, masten en windmolens
(Woerden/REI);
· Een nieuw lokaal bedrijventerrein, het Werklint (Bodegraven/B);
· Een nieuwe uitleglocatie voor woningbouw en bedrijven naast het
Bedrijventerrein Groote Wetering (Bodegraven/SO);
Pagina 31 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
· Bedrijventerrein locatie (Molendijk) bij de kern Waarder (Reeuwijk/B);
· Winninglocatie Papekop (Reeuwijk/NAB).
3. Op langere termijn:
· Aanleg regionaal bedrijventerrein in Barewoutswaarder (Woerden/B);
· Uitbreiding van een baggerbedrijf (Woerden/NAB).
Stimulans
· Inspiratieboek "Venster BodegravenWoerden
· Transformatievisie `Focus Oude Rijn'
Invloeden van buitenaf
De geplande woningbouwlocatie in Driebruggen kan de beleving van het panorama
beïnvloeden. Dit geldt ook voor de herstructurering van het bedrijventerrein
Broekvelden.
Pagina 32 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Figuur 8: Ruimtelijke ontwikkelingen Wiericke
Pagina 33 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 34 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
4 Wijk en Wouden
4.1 Nationaal Snelwegpanorama Wijk en Wouden
Figuur 9: Onderzoeksgebied Wijk en Wouden
Bron: de structuurvisie
Het Nationaal Snelwegpanorama Wijk en Wouden (A4) ligt in het Nationaal
Landschap Groene Hart en in de rijksbufferzone Den Haag-Leiden-Zoetermeer,
tussen de stedelijke gebieden Den Haag/Leidschendam en Leiden/Leiderdorp. Het
snelwegpanorama biedt zicht vanaf één zijde van de snelweg A4 op open
veenweidelandschap met kernen en transparante bebouwingslinten en enkele
watermolens. Het snelwegpanorama vormt een groene schakel tussen het landschap
van de kust en binnenduinen ten oosten van de A4 en de polders en droogmakerijen
in het Groene Hart westelijk van de A4.
Pagina 35 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Planologische situatie
Het Nationaal Snelwegpanorama ligt in de gemeenten Zoeterwoude en
LeidschendamVoorburg. Voor de gemeente Zoeterwoude gelden twee
bestemmingsplannen, "Drooggemaakte Geer" (1981) en "Landelijk gebied" (1992).
Ter vervanging van beide bestemmingsplannen is een nieuw bestemmingsplan in
procedure.
Voor de gemeente Leidschendam vigeert het bestemmingsplan "Landelijk Gebied"
uit 2001. De gemeente heeft een voorontwerpbestemmingsplan in voorbereiding.
Het gebied bestaat voornamelijk uit veenweidelandschap. Stedelijke ontwikkelingen
worden in het bestemmingsplan uitgesloten en ander gebruik dan veenweidegebied
of natuur, bijvoorbeeld het gebruik voor bos of teelt van hoge gewassen, is door het
hoge waterpeil niet of nauwelijks mogelijk.
De vigerende bestemmingsplannen:
· Bieden geen mogelijkheden voor grote uitbreiding van bebouwing;
· Staan ruwvoederteelt (maïs etc.) toe tot maximaal 20% van het areaal;
· Staan het scheuren van grasland, dempen van sloten en veranderen
verkavelingstructuur niet toe of alleen met een aanlegvergunning/vrijstelling.
Het bestemmingsplan "Landelijk Gebied 2001" biedt geen mogelijkheden meer voor
uitbreiding van bebouwing. Aan de mogelijkheden voor het uitbreiden van
glastuinbouw en enkele bedrijven in het lint is door GS goedkeuring onthouden. De
huidige beeldkwaliteit van het gebied is op basis van het vigerende
bestemmingsplan moeilijk te behouden. In het in voorbereiding zijnde
bestemmingsplan "Landelijk Gebied" (voorontwerp verwacht in mei 2009) wordt
daarom meer gewerkt met beeldkwaliteitskaarten om de kenmerken van het gebied
en de bijbehorende bebouwing beter te beschermen.
4.2 Ruimtelijke ontwikkelingen
Rijksbeleid
EHS
Langs de A4 tussen het glastuinbouwgebied en Zoeterwoude-Dorp is
natuurontwikkeling gaande. Het doel is een agrarisch natuurgebied voor
weidevogels. Het gebied blijft open (geen hoge beplanting) en is in eigendom van
het Rijk. Staatsbosbeheer heeft de gronden verpacht aan boeren. Verder liggen er
plannen om de Provinciale Ecologische Hoofdstructuur te versterken en het aantal
ecoducten te verhogen. Ook zijn er plannen om de melkveehouderij (drager van het
veenweidelandschap) te behouden. De provincie is hierin leidend.
Provinciaal beleid
Er zijn geen ruimtelijke ontwikkelingen in het provinciaal beleid bekend die tot
ruimtedruk kunnen leiden in het Nationaal Snelwegpanorama Wijk en Wouden.
Regionaal/gemeentelijk beleid
Agrarische bebouwing
De gemeente Zouterwoude heeft de ambitie om het gebied open en groen te houden
en ziet deze (extra) status als een hulpmiddel om ongewenste ontwikkelingen tegen
te houden. Deze status biedt wellicht een kans om de kwaliteit van het Nationaal
Snelwegpanorama te versterken door het saneren van een glastuinbouwbedrijf in
het panorama.
EHS
De gemeente Zouterwoude heeft verschillende initiatieven om in de in het panorama
gelegen eco- en waterroutes te herstellen. Hierbij worden de gebiedskwaliteiten en
functionaliteiten van verschillende gebieden versterkt en verbeterd.
Pagina 36 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Stedelijke ontwikkeling
Gewest Haaglanden wil het gebied meer integraal benaderen als regiopark van de
kust via de Duivenvoordecorridor naar het Groene Hart. Hiervoor is een
groenbeleidsplan in ontwikkeling. De subsidieverlening voor de inrichting en
ontwikkeling van dit gebied verloopt moeizaam. Er is wel geld, maar de
voorwaarden voor het verlenen van subsidies zijn streng en de risico's die
gemeenten lopen, in verband met de korte realisatie termijnen, zijn groot.
Ontwikkelen van twee recreatieve knooppunten met parkeerplaatsen,
informatiecentrum, kleinschalige horeca, recreatieve bedrijfjes en een toeristisch
transferium. Bij het recreatieve knooppunt in Stompwijk is ook voorzien in een
haven. Het huidige kleine haventje langs de snelweg (met aantal caravans,
bootstalling etc.) blijft bestaan. De gemeente LeidschendamVoorburg zal als de
kans zich voordoet wel ingaan op verplaatsing omdat de huidige locatie (vlak naast
A4) niet logisch is volgens de gemeente. De gemeente heeft echter geen plannen
om actief over te gaan tot verplaatsing.
Agrarische bebouwing en stedelijke ontwikkeling
Glastuinbouwgebied Stompwijk
Midden in het panorama, aan de A4, is een bestaand glastuinbouwgebied gevestigd,
dat een (visuele) aantasting geeft van de gebiedskwaliteiten van dit panorama. In
feite wordt het panorama door dit glastuinbouwgebied in tweeën gedeeld.
De gemeente wil het bestaande glastuinbouwgebied in Stompwijk verder
ontwikkelen. Dit houdt in dat het glastuinbouwgebied duurzaam moet worden door
het glas te vernieuwen en uit te breiden.
In 2001 is bij het vigerende bestemmingsplan hieraan goedkeuring onthouden door
GS. In een nieuw bestemmingsplan wil de gemeente deze ontwikkelingen toch
mogelijk maken. Deze ontwikkelingen zijn:
· Een klein deel van het huidige glas zal plaats moeten maken voor bedrijven die
nu in de lintbebouwing van Stompwijk gevestigd zijn. Deze bedrijven moeten
uit de lint verplaatst worden om kleinschalige woningbouw mogelijk te maken in
het bestaande lint;
· De uitbreiding van het areaal aan kassen van 48 naar 65 ha. Deels om
bestaande kassen uitbreidingsmogelijkheden te bieden en deels om
verplaatsing van verspreid liggende kassen in het gebied mogelijk te maken.
Modernisering van het bestaande glastuinbouwgebied houdt in dat de kassen
ook hoger zullen gaan worden.
Invloeden van buitenaf
Stedelijke ontwikkeling
De ontwikkeling van hoogbouw in de nabije omgeving ten noorden van het
panorama heeft haar visuele invloed op de beleving van het panorama.
Het realiseren van een woningbouwlocatie ten zuiden van Zoeterwoude wordt
momenteel overwogen. De provincie Zuid-Holland is hier geen voorstander van.
In de lintbebouwing zijn weinig ontwikkelingen. Het betreft het slopen en herbouwen
van woningen in voormalige agrarische opstallen. Hiermee driegt het `stompwijkse'
karakter verloren te gaan. De gemeente wil dit gaan sturen met een aan het nu in
voorbereiding zijnde bestemmingsplan gekoppelde beeldkwaliteitskaarten. De (ooit
illegaal ontstane) bedrijven in het lint zijn in vorige bestemmingsplannen positief
bestemd en van een strak bouwvlak voorzien; uitbreiding is niet mogelijk.
De in de gemeente Zoetermeer gelegen Snowworld wil naast de bestaande `schans'
en tweede hogere `schans' bouwen (1,5 maal zo hoog). Vanaf de A4 gezien is de
bestaande "schans" goed zichtbaar en geeft vanaf de A4 nu al een flinke visuele
verstoring van het zicht op de molendriegang van Stompwijk. Inpassing door
Pagina 37 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
beplanting is niet mogelijk omdat het bedrijf is gevestigd op een voormalige
stortplaats.
In Zoetermeer en Leiden is ook een aantal hoogbouwprojecten gestart of reeds
afgerond. Deze "torens" zijn van grote afstand zichtbaar en domineren de horizon.
De gemeente dringt aan op een visie op hoogbouw in relatie met de beeldkwaliteit
van de horizon in de omliggende landelijke gebieden. De gemeente heeft een
horizon karakteristiekkaartje gemaakt ter illustratie. Zowel de gemeente
Zoeterwoude als de gemeente Leidschendam-Voorburg heeft op deze
ontwikkelingen gewezen.
De Nieuwe Driemanspolder is gelegen in de gemeente Zoetermeer. Echter, de
gemeente Leidschendam-Voorburg geeft aan dat bij de ontwikkeling van de
waterberging en natuur weinig aandacht is voor de huidige beeldkwaliteit van het
gebied. Dit betreft met name de verkavelingsstructuur en de grillige vormen van
sloten. Voor het ontwikkelen/versterken van de toeristisch-recreatieve functie van
het gebied (en daarmee ook van de kwaliteiten van het panorama) zijn deze
ontwikkelingen wel van belang.
Bedrijventerrein
De aanleg van het bedrijventerrein Oostvlietpolder is een ruimtelijke ontwikkeling
waar véél politieke belangstelling voor is en is geweest. Het bestemmingsplan voor
de realisatie van dit bedrijventerrein is inmiddels vigerend. Het bedrijventerrein zelf
moet nog aangelegd worden.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
De aanleg van de Rijnlandroute.
Het plaatsen van een 3e windmolen langs de A4. De gemeente kan met deze 3e
windmolen voorzien in de totale energiebehoefte van de gemeente. Deze windmolen
zal te zien zijn vanuit het panorama.
EHS
De verplichte natuurcompensatie voor het opstelspoor Rijn-Gouwelijn ligt net buiten
het panorama en bestaat uit een plasdras gebied met bossen en riet. De opgaande
beplanting zal op termijn van invloed kunnen zijn op de beleving van het panorama.
Initiatieven particulieren/bedrijven
Er zijn geen initiatieven bekend binnen het snelwegpanorama.
Belevingswereld gemeente
De gemeente Zoeterwoude kent het snelwegpanorama, maar mist een concrete
uitwerking hiervan door het rijk of de provincie. De gemeente bedoelt hiermee dat
op grond van wat nu in de structuurvisie is opgenomen niet precies duidelijk wordt
tot hoe ver met het snelwegpanorama rekening gehouden moet worden.
De gemeente LeidschendamVoorburg heeft nog geen aanvullend beleid voor het
snelwegpanorama gemaakt. Het huidige beleid is gericht op het behouden en
versterken van het landschap met de karakteristieke bebouwing (Stompwijkse
boerderijen, huisjes en schuren). Daarnaast is de gemeente van mening dat ook de
andere kant van de snelweg bij het panorama zou moeten horen. Met name de
doorkijk via het Leidschendammerhout naar de Duivenvoordecorridor is zeer
waardevol. Dit is nog één van de weinige plaatsen waar de Vliet aan weerszijden
begrensd wordt door het oorspronkelijke landschap.
Ook betreurt de gemeente het dat de Molenloop aan het begin van het panorama
(komende uit Den Haag) slecht zichtbaar is vanaf de snelweg.
De gemeente ziet de Molenloop toch als één van de kenmerken van dit gebied.
Slechte zichtbaarheid komt door aangrenzende bebouwing en een geluidscherm.
Pagina 38 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
4.3 Conclusie
In het Nationaal Snelwegpanorama Wijk en Wouden zijn ruimtelijke ontwikkelingen
mogelijk die kunnen leiden tot ruimtedruk. Daarnaast zijn er ruimtelijke
ontwikkelingen die een stimulans kunnen zijn voor de gebiedskwaliteiten of de
herkenbaarheid daarvan of zichtbaarheid erop.
Tot slot zijn er in de nabijheid van het panorama ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk
die van invloed kunnen zijn op de beleving. In figuur 10 zijn de belangrijkste
ruimtelijke ontwikkelingen (objecten/zoekzones) aangegeven.
Ruimtedruk
1. Acuut:
· Geen
2. Op korte termijn:
· Het glastuinbouwgebied Stompwijk (LeidschendamVoorburg/SO/AB)
3. Op langere termijn:
· Geen
Stimulans
· Een agrarisch natuurgebied voor weidevogels;
· Sanering van een in het panorama aanwezig glastuinbouwbedrijf;
· Een integrale benadering van het gebied als regiopark van de kust via de
Duivenvoordecorridor naar het Groene Hart;
· Ontwikkelen van twee recreatieve knooppunten met parkeerplaatsen,
informatiecentrum, kleinschalige horeca, recreatieve bedrijfjes en een
toeristisch transferium.
Invloeden van buitenaf
De gebiedskwaliteiten worden mogelijk aangetast door ontwikkelingen in
omliggende gebieden/gemeenten. Deze zijn het bedrijventerrein Oostvlietpolder, de
Rijnlandroute, het plaatsen van een 3e windmolen langs de A4, een tweede
skischans/baan in Snowworld, de lintbebouwing in Stompwijk, de Nieuwe
Driemanspolder en de hoogbouwprojecten.
Pagina 39 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Figuur 10: Ruimtelijke ontwikkelingen Wijk en Wouden
Pagina 40 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
5 Noord-Kennemerland
5.1 Nationaal Snelwegpanorama Noord-Kennemerland
Figuur 11: Onderzoeksgebied NoordKennemerland
Bron: de structuurvisie
Het Nationaal Snelwegpanorama Noord-Kennemerland (A9) ligt in het Nationaal
Landschap Laag Holland en (voor een deel) in het Nationaal Landschap Stelling van
Amsterdam, tussen de stedelijke gebieden Alkmaar-Heiloo en Beverwijk-Uitgeest.
Het snelwegpanorama draagt de kenmerken van het oorspronkelijke landschap van
de oude duinen met strandwallen en vlaktes op de overgang naar het polder- en
droogmakerijenlandschap, oostelijk van de A9. Het snelwegpanorama biedt zicht op
open veenweiden met oude kreken in de strandvlakte en op kernen op de
strandwallen, vanaf één zijde van de snelweg A9 tegenover Heemskerk/Uitgeest en
tussen Uitgeest en Heiloo vanaf beide zijden van de A9.
Pagina 41 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Planologische situatie
Het snelwegpanorama ligt in de gemeenten Castricum, Heiloo en Uitgeest. Voor het
hele gebied zijn vier bestemmingsplannen van kracht, allemaal ouder zijn dan tien
jaar.
Over het algemeen hebben de vigerende bestemmingsplannen een conserverend
karakter, met in hoofdzaak agrarische bestemmingen. Grote ruimtelijke
ontwikkelingen zijn niet zonder meer mogelijk.
5.2 Ruimtelijke ontwikkelingen
Rijksbeleid
Er zijn geen ruimtelijke ontwikkelingen bekend in het rijksbeleid die tot ruimtedruk
kunnen leiden in het Nationaal Snelwegpanorama Noord-Kennemerland.
Provinciaal beleid
Er zijn geen ruimtelijke ontwikkelingen bekend in het provinciaal beleid die tot
ruimtedruk kunnen leiden in het Nationaal Snelwegpanorama Noord-Kennemerland.
Regionaal/gemeentelijk beleid
Agrarische bebouwing, ruimtelijke elementen en infrastructuur
Voor het gebied dat valt onder de gemeente Castricum is het bestemmingsplan
"Buitengebied" vigerend. Het plan kent een wijzigingsbevoegdheid voor het
toevoegen van agrarische bouwpercelen, voor silo's en voor windturbines tot 15
meter hoog. Voor wat betreft de windturbines, is tot op heden nog geen gebruik
gemaakt van de wijzigingsbevoegdheid.
Voor de gemeente Heiloo vigeert voor het gebied één bestemmingsplan "Landelijk
Gebied". Voor de bestemmingen "Agrarisch gebied en gebied met landschappelijk
waardevolle openheid" en "Agrarisch gebied en gebied met landschappelijke en
natuurwaarden" gelden wijzigingsmogelijkheden, die bedrijfsgebonden mestsilo's
buiten bestaande agrarische bedrijfscentra mogelijk maken, met een doorsnee van
maximaal 25 meter, een inhoud van 3.000, respectievelijk 5.000 liter en een hoogte
van 5 meter. Verder geldt een wijzigingsbevoegdheid voor nieuwe bouwvlakken voor
agrarische bedrijvigheid.
Stedelijke ontwikkeling
Voor de driving range van de golfbaan nabij de Lagelaan is een tijdelijke vrijstelling
verleend. Na het verstrijken van de instandhoudingtermijn heeft de gemeente een
gedoogbeschikking verleend, die verloopt nadat de aansluiting van het gebied op de
A9 zal zijn gerealiseerd. Mogelijk zal de gemeente besluiten tot een verdubbeling
van het aantal holes en daarmee tot een aanzienlijke uitbreiding van het terrein. Net
als het bestaande deel, zal de uitbreiding direct naast de snelweg worden
gerealiseerd. Weliswaar kan het golfterrein worden beschouwd als een groen terrein,
maar het gaat hier wel om een aantasting van het bestaande landschap.
EHS
Voor de gemeente Uitgeest vigeren de bestemmingsplannen "Buitengebied" en
"Watersportcentrum Zaadnoordijk 1993". Ten noorden van de kern Uitgeest is een
ecologische verbindingszone in oost-westrichting ingetekend.
Agrarische activiteit
Binnen het vigerende bestemmingsplan bestaat de mogelijkheid tot aanleg van een
boomgaard evenwijdig aan de A9.
Pagina 42 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Stedelijke ontwikkeling
Het project `Wonen in het Groen' is een samenwerkingsproject van de provincie
Noord-Holland en de gemeenten Heiloo, Castricum en Alkmaar. Doel van het project
is het realiseren van een woonlandschap in het gebied tussen Limmen en Heiloo,
met bijbehorende investeringen in groen en recreatie in het omringende landelijke
gebied en in de ontsluiting van het gebied. Voorwaarde voor het realiseren van een
deel van de woningbouw is een extra ontsluiting vanaf de A9 naar het woongebied.
In 2010 zal het ministerie van V&W een definitief besluit nemen over de aansluiting,
die eveneens in het panorama komt te liggen.
Het project bestaat uit drie onderdelen: "Zandzoom", "Zuiderloo" en "Oosthoek
Limmen". Bij Oosthoek gaat het om woningbouw in ca. drie bouwlagen op het
terrein van voormalig psychiatrisch centrum De Oosthoek. Vanaf de A9 zal deze
ontwikkeling zichtbaar zijn.
In het zuidwesten van Akersloot komen ca. 100 woningen. Hiervoor zal nog een
planologische procedure noodzakelijk zijn. Er wordt in maximaal drie bouwlagen
gebouwd. Verstoring van het panorama lijkt niet aan de orde, omdat tegen de
bestaande bebouwing zal worden aangebouwd.
Niet agrarische bebouwing
De gemeente Heiloo wenst een geluidswal aan de westzijde van de A9, ten noorden
van de Kanaalweg. Ten zuiden van de Kanaalweg, aan dezelfde kant van de A9 is al
een geluidswal aangelegd.
Invloeden van buitenaf
Bedrijventerrein
Het in de nabijheid van het panorama gelegen bedrijventerrein Boekelermeer wordt
nu ontwikkeld en kan van invloed zijn op de beleving van het panorama. Dit terrein
ligt voor het overgrote deel in de gemeente Alkmaar; een bescheiden gedeelte
wordt op het grondgebied van de gemeente Heiloo gerealiseerd. Naarmate de
realisatie in zuidelijke richting vordert, zal steeds meer van het bedrijventerrein
vanaf de A9 zichtbaar zijn.
Initiatieven particulieren/bedrijven
Stedelijke ontwikkeling
Aan de oostzijde van de A9, in het plangebied Zaadnoordijk van de gemeente
Uitgeest, is een plan voor een hotel met 40 kamers. Hoogte circa 11 meter, lengte
90 meter). De locatie ligt nabij een bestaande jachthaven aan de zuidoever van het
Uitgeestermeer. De bouwrichting is parallel aan de A9 (een aantasting van het
panorama). Het initiatief past niet in het vigerende bestemmingsplan.
Belevingswereld gemeente
De drie gemeenten zijn op de hoogte van de structuurvisie.
5.3 Conclusie
In het Nationaal Snelwegpanorama Noord-Kennemerland zijn ruimtelijke
ontwikkelingen mogelijk die kunnen leiden tot ruimtedruk. In de nabije omgeving
zijn ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk die van invloed kunnen zijn op de beleving
van het panorama. In figuur 12 zijn de belangrijkste ruimtelijke ontwikkelingen
(objecten/zoekzones) aangegeven.
Ruimtedruk
1. Acuut:
· Aanleg boomgaard (AA)
Pagina 43 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
2. Op korte termijn:
· Hotel op terrein jachthaven Zaadnoordijk (Uitgeest/SO);
· Extra ontsluiting van de A9 (Castricum/REI).
3. Op langere termijn:
· Geluidswal Heiloo (Heiloo/NB);
· Wonen in het Groen in Heiloo en Limmen (Heiloo/SO);
· Woningbouwplannen in Akersloot zuidwest nabij de Startingerweg
(Castricum/SO).
Invloeden van buitenaf
Het in de nabijheid van het panorama gelegen bedrijventerrein Boekelermeer wordt
nu ontwikkeld en kan van invloed zijn op de beleving van het panorama. Dit terrein
ligt voor het overgrote deel in de gemeente Alkmaar; een bescheiden gedeelte
wordt op het grondgebied van de gemeente Heiloo verwezenlijkt. Naarmate de
realisatie in zuidelijke richting vordert, zal steeds meer van het bedrijventerrein
vanaf de A9 zichtbaar zijn.
Pagina 44 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Figuur 12: Ruimtelijke ontwikkelingen Noord-Kennermerland
Pagina 45 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 46 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
6 Venen-Vecht
6.1 Nationaal Snelwegpanorama Venen-Vecht
Figuur 13: Onderzoeksgebied VenenVecht
Bron: de structuurvisie
Het Nationaal Snelwegpanorama Venen-Vecht (A2) ligt in het Nationaal Landschap
Groene Hart, tussen de stedelijke gebieden van Amsterdam en Utrecht. Het
snelwegpanorama biedt zicht op open veenweidelandschap met transparante
bebouwingslinten en meanderende veenriviertjes, ten oosten en ten westen van de
snelweg A2 tussen de kernen Abcoude en Maarssen. Het snelwegpanorama vormt
een belangrijke landschappelijke en ecologische schakel tussen de open veenweiden
ten westen en ten oosten van de infrastructuurbundel A12, Amsterdam-Rijnkanaal
en het spoor in het Groene Hart, die gestalte moet krijgen via de zogenoemde
'Groene Ruggengraat' (Natte As).
Pagina 47 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Planologische situatie
Het snelwegpanorama ligt in de gemeenten Abcoude, Breukelen en Loenen. De
bestemmingsplannen voor het buitengebied dateren van 1973 tot en met 1998. Het
bestemmingsplan "Buitengebied" van de gemeente Loenen dateert van 2004.
Daarnaast zijn er nog enkele qua gebiedsomvang kleinere bestemmingsplannen
voor de kernen en bedrijventerreinen, die in de periode 1969 tot en met 2008 zijn
vastgesteld. De bestemmingsplannen voor de verbreding van het spoor en de A2
dateren vanaf 2000. In totaal zijn er twaalf bestemmingsplannen onderzocht.
De voor het buitengebied geldende bestemmingsplannen zijn nagenoeg allemaal
conserverend van aard.
Voor de meeste gebiedskwaliteiten hebben de gemeenten Breukelen en Loenen een
aanlegvergunningstelsel. De gemeente Breukelen en de gemeente Loenen hebben
een landschapsplan opgesteld en werven een deskundige die aan de hand daarvan
plannen beoordeelt.
6.2 Ruimtelijke ontwikkelingen
Rijksbeleid
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
Ter uitvoering van het beleid (van EZ) voor de energievoorziening heeft Tennet een
bouwaanvraag ingediend voor een hoogspanningsstation. Bij het vinden van de
locatie speelde het onderwerp snelwegpanorama nog niet. Ten zuiden van Breukelen
aan de westkant bij de kruising van de A2 en de spoorlijn Utrecht-Amsterdam is de
bouw van dit hoogspanningsstation (8 meter hoog met pieken van 25 meter) en een
verzwaarde hoogspanningsmast gepland. Het besluit op de aanvraag om een
bouwvergunning 1e fase is op 22 januari 2009 verzonden. De bezwarentermijn loopt
tot en met 5 maart 2009.
Provinciaal beleid
EHS
In het noordelijk deel (net ten zuiden van Abcoude) en in het gebied tussen de A2
en het spoor (dat grotendeels binnen de gemeente Loenen valt) worden studies
verricht naar de aanleg van natte ecologische verbindingszones, de zogenoemde
`Groene Ruggengraat'.
De gebieden gelegen in dit snelwegpanorama worden in het streekplan grotendeels
als landbouwkerngebied aangemerkt. Verder zijn er in het streekplan 2005-2015
van de provincie Utrecht nog twee vlekjes als waardevolle natuur aangewezen.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
In het streekplan is langs de A2 bij Loenen een locatie voor windenergie
aangewezen, waar een lijnopstelling van drie windturbines gerealiseerd kan worden.
De raad van de gemeente Loenen heeft een verzoek voor de realisering van deze
drie windturbines afgewezen en vervolgens heeft het college van Burgemeester en
Wethouders de bouwvergunning geweigerd. Tegen deze besluiten loopt nog een
gerechtelijke procedure.
Het streekplan laat in het deel ten westen van de A2 voor maximaal twee niet nader
aangewezen locaties een kleinschalige opstelling van drie tot zes windturbines toe.
In de eindversie van de `Voorloper Groene Hart' is het gebied ten oosten van de A2
ter hoogte van Breukelen tot aan de noordelijke gemeentegrens en het zuidelijk deel
van Loenen (tot en met de hoogte van Nieuwenhoek) als "transformatiezone -
zoekgebied voor verstedelijking in combinatie met versterking landschapsstructuur"
aangegeven. De Voorloper is een gezamenlijke bouwsteen voor de provinciale
structuurvisies van de provincies Utrecht, Noord- en Zuid-Holland wat betreft het
Pagina 48 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Groene Hart, die in december 2008 is geaccordeerd door de drie provincies. Dit
betekent dat dit een gebied is "in het Groene Hart waar een op herstel van de
kernkwaliteiten gerichte transformatiestrategie wordt toegepast met het invullen
van stedelijke en landelijke functies". Het bebouwen en/of verruimen van de rode
contouren in deze zones is bespreekbaar. Bebouwing moet wel inpasbaar zijn in het
Groene Hart en de situering moet voldoen aan de criteria van de kernkwaliteiten.
"Vanuit de kernkwaliteiten van het Nationale Landschap Groene Hart is het
openhouden van het venster A2 nabij Loenen van belang om de openheid van de
landschappen aan weerszijden beleefbaar te houden, zowel vanuit de zone als
vanuit de landschappen. Verder voorkomt dit venster dat de Vechtplassen van de
rest van het Groene Hart worden afgesneden".
Het Corridorproject in de gemeente Breukelen valt binnen deze transformatiezone.
De mogelijkheden van de transformatiezone kunnen in het gebied van de gemeente
Loenen een stukje (nog nauwelijks aangetaste) open polder mogelijk aantasten. Dit
geldt ook voor het noordelijk deel van Breukelen dat nu nog relatief open is.
Regionaal/gemeentelijk beleid
Agrarische activiteiten
Voor het behoud van de karakteristieke strokenverkaveling van het grasland bieden
niet alle bestemmingsplannen via het aanlegvergunningstelsel of via een verbod
voldoende bescherming voor de kenmerken en de openheid van het gebied. Zo is
voor het omzetten van het grasland in bijvoorbeeld maïsakkers in het
bestemmingsplan "Buitengebied" voor het noordelijk gedeelte van de panorama in
Abcoude geen beschermingsregime opgenomen.
In dit gebied worden relatief meer percelen voor maïsteelt gebruikt dan in de rest
van het gebied van dit snelwegpanorama.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur en natuurlijke barrière
Daarnaast bieden enkele bestemmingsplannen vrijstellingsmogelijkheden voor de
bouw van windturbines met een maximale hoogte van 25 meter.
De gemeente Abcoude wil langs de A2 een strook over een lengte van ongeveer
4 kilometer van ca. 30 meter breedte en 1 meter hoogte met bomen en struiken
beplanten. De gemeente is momenteel bezig met de verwerving van de voor het
noordelijke deel nog benodigde gronden. Verder is het de bedoeling om in het in
voorbereiding zijnde bestemmingsplan voor het landelijk gebied van Abcoude ter
hoogte van de kern Baambrugge beplanting langs de kopse kanten van de sloten
mogelijk te maken om zo een soort coulisselandschap te realiseren.
De beplanting op de kopse kanten zal maar voor een beperkt gebied gelden en heeft
als doel het zicht vanuit de kern Baambrugge op de snelweg te verzachten. Langs de
A2 ter hoogte van Nieuwer Ter-Aa hebben de bewoners een voorkeur voor het
aanleggen van een singel van bomen in plaats van een geluidscherm.
In de kern Loenersloot rust op één perceel de bestemming "nader uit te werken
woongebied". Het aantal woningen is niet bekend.
Stedelijke ontwikkeling
Op het terrein van de sportvelden bij de kern Nieuwer Ter-Aa is de bouw van 40
woningen gepland, nadat de sportvelden richting snelweg zijn verplaatst. Invulling
geschiedt met behulp van een wijzigingsbevoegdheid in het nieuwe
bestemmingsplan waarvan het ontwerp binnenkort ter inzage wordt gelegd.
Langs het spoor ten zuiden van de Ter Aaseweg wordt een perceel bos, 6400 m2 (in
aansluiting op een reeds bestaand perceel bos) aangelegd en 3,5 ha grasmengsel
ingezaaid. Dit ter compensatie van verlies van natuur tijdens de
spoorwegverbreding. De vrijstelling (ex artikel 19, lid 1 WRO) hiervoor is recentelijk
verleend.
Pagina 49 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Rondom het nieuwe station in Breukelen wil de gemeente het Corridorproject
realiseren bestaande uit hoge kantoren en wooneenheden. Het ligt tussen het
Amsterdam-Rijnkanaal en de A2. Hiervoor is in mei 2007 een visie gericht op de
stationsomgeving Hof van Breukelen opgesteld. Het gebied ligt in nabije omgeving
van het panorama en kan van invloed zijn op het uitzicht in oostelijke richting van
de A2. Dit Corridorproject valt in de (eerder beschreven) transformatiezone zoals
opgenomen in de `Voorloper Groene Hart'.
Invloeden van buitenaf
Stedelijke ontwikkeling
Ten zuidwesten van de kern Abcoude wil de gemeente ca. 200 woningen bouwen.
Dit gebied grenst aan de noordkant van het snelwegpanorama. Het streekplan gaat
uit van een woningbouwprogramma van 200 woningen in de hele gemeente
Abcoude.
Initiatieven particulieren/bedrijven
Stedelijke ontwikkeling
Aansluitend op de lintbebouwing van Baambrugge is voor de bouw van een
woonzorgcentrum ter vervanging van de agrarische loods een bouwaanvraag
ingediend. Met dit plan wordt de omvang van de bebouwing op dit perceel nagenoeg
gehalveerd.
Voor het laatste onbebouwde perceel op het bedrijventerrein (bestaande uit vier
percelen) ten zuidoosten van Nieuwer Ter-Aa is een principeverzoek voor de bouw
van vier bedrijfsunits met een hoogte van 8 meter over de gehele breedte van het
perceel ingediend.
In het buitengebied van Breukelen aan de Oud Aa is sprake van een mogelijke
vervanging van een horecabedrijf door twee woningen. De mogelijkheid hiervoor is
niet in het bestemmingsplan verankerd.
Agrarische bebouwing
Ook zijn er plannen voor een nieuw boerenbedrijf in het buitengebied ten
noordwesten van de kern Baambrugge. Dit is in het vigerende bestemmingsplan uit
1976 niet opgenomen.
Belevingswereld gemeente
De gemeente Breukelen is ambtelijk wel en bestuurlijk niet bekend met het
fenomeen snelwegpanorama. De gemeente Abcoude is zowel ambtelijk als
bestuurlijk op de hoogte van de structuurvisie. Het bestuur heeft echter andere
prioriteiten.
Bij de gemeente Loenen leeft het onderwerp nauwelijks; dit geldt zowel ambtelijk
als bestuurlijk.
6.3 Conclusie
In het Nationaal Snelwegpanorama VenenVecht zijn ruimtelijke ontwikkelingen
mogelijk die kunnen leiden tot ruimtedruk. Daarnaast zijn er ruimtelijke
ontwikkelingen mogelijk die een stimulans kunnen zijn voor de gebiedskwaliteiten of
de herkenbaarheid daarvan of zichtbaarheid erop.
Tot slot zijn er in de directe omgeving van het gebied ruimtelijke ontwikkelingen
mogelijk die van invloed kunnen zijn op de beleving van het panorama. In figuur 14
zijn de belangrijkste ruimtelijke ontwikkelingen (objecten/zoekzones) aangegeven.
Pagina 50 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Ruimtedruk
1. Acuut:
· Realisatie van hoogspanningsstation en verzwaarde mast (Breukelen/REI).
2. Op korte termijn:
· Aanleg beplante grondwal langs de A2 (Abcoude/NB);
· Mogelijkheden voor beplanting kopse kanten agrarische percelen, ontstaan van
coulisselandschap (Abcoude/NB);
· Ontbreken van een dekkend aanlegvergunningstelsel (met name Abcoude/AA);
· Mogelijkheden voor realisatie van een nieuw agrarisch bedrijf (Abcoude/AB) en
de vrijstellingsmogelijkheden voor de bouw van windturbines van maximaal
25 meter (Breukelen/REI);
· Mogelijkheid voor bouwen van 40 woningen op sportvelden Nieuwer Ter-Aa
(Breukelen/SO).
3. Op lange termijn:
· Mogelijkheid in streekplan voor het plaatsen van drie windturbines langs de A2
(Loenen/REI), idem mogelijkheid kleinschalige opstelling van windturbines in
het gebied ten westen van de A2 (Breukelen/REI);
· Transformatiezone (Loenen en Breukelen/SO);
· Corridorproject (Breukelen/SO).
Stimulans
· Studies naar aanleg van natte ecologische verbindingszone, de zogenoemde
`Groene Ruggengraat';
· Bouw van een woonzorgcentrum ter vervanging van een agrarische loods.
Invloeden van buitenaf
Ten zuidwesten van de kern Abcoude wil de gemeente ca. 200 woningen bouwen.
Dit gebied grenst aan de noordkant van het snelwegpanorama. Het streekplan gaat
uit van een woningbouwprogramma van 200 woningen in de hele gemeente
Abcoude.
Pagina 51 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Figuur 14: Ruimtelijke ontwikkelingen VenenVecht
Pagina 52 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
7 Hoeksche Waard
7.1 Nationaal Snelwegpanorama Hoeksche Waard
Figuur 15: Onderzoeksgebied Hoeksche Waard
Bron: de structuurvisie
Het Nationaal Snelwegpanorama Hoeksche Waard (A29) ligt in het Nationaal
Landschap Hoeksche Waard, tussen de kernen Heinenoord en Klaaswaal. Het
snelwegpanorama markeert de overgang van de stedelijke Randstad naar de open
en waterrijke Zeeuwse en Zuid-Hollandse Delta. Het snelwegpanorama biedt zicht
vanaf beide zijden van de snelweg A29 op open zeekleipolders met akkerbouw,
dijken, voormalige kreken, bebouwingslinten en kernen.
Planologische situatie
Het gebied van het snelwegpanorama ligt in de gemeenten Binnenmaas, Cromstrijen
en Oud-Beijerland.
Pagina 53 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Vigerend voor het gebied van de gemeente Binnenmaas is het bestemmingsplan
"Landelijk gebied Correctieve herziening 2007".
Vigerend voor het gebied van de gemeente Cromstrijen is het bestemmingsplan
"Landelijk gebied" en "1e herziening Landelijk gebied". Binnen het onderzoeksgebied
van de gemeente Oud Beijerland zijn drie bestemmingsplannen vigerend. Twee
ervan zijn ouder dan tien jaar.
7.2 Ruimtelijke ontwikkelingen
Rijksbeleid
Er zijn geen ruimtelijke ontwikkelingen bekend in het rijksbeleid die tot ruimtedruk
kunnen leiden in het Nationaal Snelwegpanorama Hoeksche Waard.
Provinciaal beleid
Op 31 januari 2007 hebben Provinciale Staten (PS) de eerste partiële herziening
`Hoeksche Waard' vastgesteld. In deze partiële herziening zijn de begrenzing en de
kernkwaliteiten van het nationaal landschap vastgelegd en de groenblauwe
ontwikkeling: het ruimtelijk vastleggen van de (provinciale) ecologische
hoofdstructuur en de wateropgave.
Bedrijventerrein
PS hebben op 17 mei 2000 het streekplan `Zuid-Holland Zuid' vastgesteld. In een
streekplanuitwerking is een bovenregionaal bedrijventerrein opgenomen die gelegen
is in de Noordrand van de Hoeksche Waard. In deze Noordrand is een gedeelte van
het snelwegpanorama gelegen maar omdat de A29 daar verdiept ligt, is dat gebied
waarschijnlijk niet zichtbaar.
Regionaal/gemeentelijk beleid
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
Door de vijf gemeenten in de Hoeksche Waard is een gezamenlijke `Structuurvisie
Hoeksche Waard' opgesteld. In deze structuurvisie worden de ruimtelijke
ontwikkelingen van de regio tot 2030 in beeld gebracht. Het ministerie van VROM
heeft een reactie verzonden naar de Commissie Hoeksche Waard, mede namens de
ministeries van LNV, V&W, EZ, Defensie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.
In de reactie wordt gewezen op de aanwezigheid van het Nationaal
Snelwegpanorama. In de reactie is verzocht dit gebiedskader alsnog op te nemen in
de visie. Ook wordt de zoeklocatie voor windmolens Oever Oude Maas als minder
wenselijk aangegeven omdat deze ligt in het snelwegpanorama. De
gebiedskwaliteiten kunnen door deze ontwikkeling worden aangetast.
Agrarische bebouwing
Ten slotte wordt in de reactie gesteld dat de gemeentelijke keuze voor het saneren
en concentreren van de op dit moment verspreid liggende glastuinbouwlocaties op
één of twee locaties vanwege te verwachten schaalvoordelen wordt onderschreven.
Agrarische activiteiten
In de gemeente Binnenmaas is het vigerende bestemmingsplan conserverend van
aard. Het betreft in hoofdzaak agrarische bedrijven en dijkbebouwing
(dijkwoningen). De gebiedskwaliteiten van het gebied kunnen worden aangetast,
omdat het bestemmingsplan onder het begrip agrarische bedrijvigheid bosbouw
toestaat. Fruitteelt wordt in het bestemmingsplan niet expliciet genoemd, maar is
ook niet uitgesloten. Bij de ontwikkeling van deze activiteit kunnen de
gebiedskwaliteiten worden aangetast.
Pagina 54 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Agrarische bebouwing en activiteiten
Het bestemmingsplan "Landelijk gebied" en "1e herziening Landelijk gebied" in de
gemeente Cromstrijen biedt aan de agrarische bedrijven veel
ontwikkelingsmogelijkheden. De voorschriften zijn in de eerste herziening, ten
opzichte van het moederplan, aanzienlijk uitgebreid voor de mogelijkheden om als
agrarische activiteit een fruitkwekerij, glastuinbouw etc. te beginnen.
Binnen het onderzoeksgebied heeft dat tot op heden niet geleid tot aantasting van
de openheid van het landschap. Bij de gemeente zijn op dit moment ook geen
concrete aanvragen/plannen hiervoor bekend.
Bij realisatie van deze mogelijkheden kunnen de gebiedskwaliteiten worden
aangetast.
Stedelijke ontwikkeling
Het gebied tussen de omleiding van de N217 en de Stougjesdijk in de gemeente
Oud-Beijerland valt binnen dit bestemmingsplan. De huidige functie is in hoofdzaak
agrarisch. De gronden zijn in eigendom van enkele projectontwikkelaars en een
agrariër. Binnen de Integrale visie `Dorpsontwikkeling' (juni 2008 vastgesteld) is
voor dit gebied een woon- en werkfunctie voorzien. Het bestemmingsplan moet voor
dit gebied nog worden opgesteld. Gezien de ligging is het waarschijnlijk niet
zichtbaar vanaf de snelweg.
Invloeden van buitenaf
Er zijn geen ruimtelijke ontwikkelingen bekend in de nabije omgeving die van
invloed zijn op de beleving van het snelwegpanorama.
Initiatieven particulieren/bedrijven
Er zijn geen initiatieven bekend binnen het snelwegpanorama.
Belevingswereld gemeente
De gemeenten zijn op de hoogte van het bestaan van de structuurvisie, maar vinden
dat deze visie geen belemmering mag zijn voor ontwikkelingen die nu al, zij het dan
procedureel, in gang zijn gezet.
7.3 Conclusie
In het Nationaal Snelwegpanorama Hoeksche Waard zijn ruimtelijke ontwikkelingen
mogelijk die kunnen leiden tot ruimtedruk. Daarnaast zijn er ruimtelijke
ontwikkelingen mogelijk die een stimulans kunnen zijn voor de gebiedskwaliteiten of
de herkenbaarheid daarvan of zichtbaarheid erop. In figuur 16 zijn de belangrijkste
ruimtelijke ontwikkelingen (objecten/zoekzones) aangegeven.
Ruimtedruk
1. Acuut:
· Het bestemmingsplan laat een snelle omschakeling van het huidige agrarisch
gebruik naar het voeren van bosbouw en fruitteelt toe (Binnenmaas/AA);
· Het bestemmingsplan biedt de mogelijkheden om als agrarische activiteit een
fruitkwekerij, glastuinbouw etc. te beginnen (Cromstrijen/AA/AB).
2. Op korte termijn:
· Geen
3. Op langere termijn:
· Zoeklocatie voor windmolens Oever Oude Maas (Binnenmaas/REI);
Pagina 55 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
· Bovenregionaal bedrijventerrein aan de Noordrand van de Hoeksche Waard
(Binnenmaas/B);
· Wonen en werken (Oud-Beierland/SO).
Stimulans
· Vaststelling eerste partiële herziening Hoeksche Waard waarin de begrenzing en
de kernkwaliteiten van het nationaal landschap zijn vastgelegd en de
groenblauwe ontwikkeling;
· Saneren en concentreren van de momenteel verspreid liggende
glastuinbouwlocaties naar één of twee locaties.
Invloeden van buitenaf
Er zijn geen ruimtelijke ontwikkelingen bekend in de nabije omgeving die van
invloed zijn op de beleving van het snelwegpanorama.
Figuur 16: Ruimtelijke ontwikkelingen Hoeksche Waard
Pagina 56 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
8 IJsselvallei
8.1 Nationaal Snelwegpanorama IJsselvallei
Figuur 17: Onderzoeksgebied IJsselvallei
Bron: de structuurvisie
Het Nationaal Snelwegpanorama IJsselvallei (A1) ligt voor een belangrijk deel in het
Nationaal Landschap Veluwe, tussen de stedelijke gebieden Apeldoorn en Deventer
en tussen de beboste Veluwe en het besloten parklandschap van Oost Nederland.
Het snelwegpanorama biedt zicht vanaf beide zijden van de snelweg A1 op het open
rivierenlandschap met weiden en bouwlanden, op de IJssel met uiterwaarden,
kernen en verspreide boerderijen.
Planologische situatie
Het snelwegpanorama ligt in de gemeenten Deventer, Voorst en Lochem. Het gaat
om tien (voorontwerp)bestemmingsplannen. De ouderdom van de plannen varieert.
Pagina 57 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Eén bestemmingsplan uit 1991 wordt op dit moment geactualiseerd. De overige
plannen zijn actueel (jonger dan tien jaar).
8.2 Ruimtelijke ontwikkelingen
Rijksbeleid
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
Voor een veilige hoogwaterafvoer worden plannen gemaakt voor een hoogwatergeul
(PKB Ruimte voor de rivier). De doorwerking van deze plannen kunnen een
stimulans zijn voor de gebiedskwaliteiten van het panorama.
De verbreding van de snelweg A1 naar twee keer vier stroken (inclusief nieuwe
parallelle brug) kan van invloed zijn op de gebiedskwaliteiten van het panorama.
Provinciaal beleid
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
Het streekplan biedt in de gemeente Voorst nabij de kern Wilp een zoekzone voor
windenergie.
Regionaal/gemeentelijk beleid
Agrarische bebouwing
De bestemmingsplannen zijn over het algemeen conserverend omdat de
plangebieden in het snelwegpanorama grotendeels onderdeel zijn van de
uiterwaarden van de IJssel. Echter, in beperkte mate is uitbreiding mogelijk.
Stedelijke ontwikkeling
In de Dorpsvisie `Wilp' is de bouw van 60 woningen voorzien. De gemeenteraad
echter heeft besloten (22 december 2008) dat woningbouw niet mag plaatsvinden in
open gebied. Hiervoor loopt nog geen formele planprocedure.
Rondom de recreatieplas Bussloo en nabij Wilp is een gemeentelijke visie opgesteld
voor het ontwikkelen van een regionaal park van formaat. Een klein deelgebied van
deze visie strekt zich uit over het panorama.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur en agrarische activiteiten
De overige bestemmingsplannen (buiten de uiterwaarden) laten wel (beperkte)
ontwikkelingen toe (woningbouw en functieverandering).
Pagina 58 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
In de flexibiliteitsbepalingen zijn veel mogelijkheden voor het oprichten van (kleine)
windturbines, telecommunicatiemasten en voorzieningen op agrarische bedrijven
(voedersilo's) die de hoogte in kunnen. Deze bebouwing kan de gebiedskwaliteiten
van het panorama aantasten.
Invloeden van buitenaf
Niet agrarische bebouwing
Ten noordwesten van het panorama in de nabije omgeving wordt eveneens een
initiatief uitgewerkt voor landgoederen. De realisatie van de landgoederen kan van
invloed zijn op de gebiedskwaliteiten.
De gemeente Voorst wenst de plaatsing van een geluidscherm voor Posterenk, dat
net buiten het onderzoeksgebied gelegen is. Dit geluidscherm zal in overleg met
Rijkswaterstaat geplaatst worden. De realisatie van het scherm kan de beleving van
het panorama beïnvloeden.
Initiatieven particulieren/bedrijven
Niet agrarische bebouwing
Ten noorden van de A1 zijn er ontwikkelingen voor landgoederen. Het landgoed
Bellinkhof is in voorbereiding. Ten noordwesten van het plangebied in de nabije
omgeving van het snelwegpanorama wordt eveneens een initiatief uitgewerkt voor
landgoederen.
Belevingswereld gemeente
De gemeente Voorst erkent het panorama en het beleid is erop gericht het
snelwegpanorama open te houden. De gemeente heeft vraagtekens bij de
'begrenzing' van de zuidwestelijke punt van het onderzoeksgebied (rondom afrit
Twello). De gemeente is van mening dat dit punt geen onderdeel uitmaakt van het
panorama.
De gemeente Lochem erkent de panorama maar stelt terecht dat hun grondgebied
buiten het Nationaal Landschap ligt.
8.3 Conclusie
In het Nationaal Snelwegpanorama IJsselvallei zijn ruimtelijke ontwikkelingen
mogelijk die kunnen leiden tot ruimtedruk. Daarnaast zijn er ruimtelijke
Pagina 59 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
ontwikkelingen mogelijk die een stimulans kunnen zijn voor de gebiedskwaliteiten of
de herkenbaarheid daarvan of zichtbaarheid erop. Tot slot zijn er in de directe
omgeving ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk die van invloed kunnen zijn op de
beleving van het panorama. In figuur 18 zijn de belangrijkste ruimtelijke
ontwikkelingen (objecten/zoekzones) aangegeven.
Ruimtedruk
1. Acuut:
· Geen
2. Op korte termijn:
· Oprichten van gebouwen in uiterwaarden (Lochem/AB);
· Woningbouw (Voorst/SO).
3. Op lange termijn:
· Ontwikkeling landgoederen (Voorst/NAB);
· Zoekzone voor windenergie (Voorst/REI);
· Verbreding A1 (Voorst en Deventer/REI).
Stimulans
· Aanleg hoogwatergeul
· Regionaal park van formaat
Invloeden van buitenaf
Ten noordwesten van het panorama in de nabije omgeving wordt een initiatief
uitgewerkt voor landgoederen. De realisatie van de landgoederen kan van invloed
zijn op de gebiedskwaliteiten. De gemeente Voorst wenst de plaatsing van een
geluidscherm voor Posterenk, dat net buiten het onderzoeksgebied gelegen is. Dit
geluidscherm zal in overleg met Rijkswaterstaat geplaatst worden. De realisatie van
het scherm kan de beleving van het snelwegpanorama beïnvloeden.
Pagina 60 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Figuur 18: Ruimtelijke ontwikkelingen IJsselvallei
Pagina 61 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 62 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
9 Drentsche Aa
9.1 Nationaal Snelwegpanorama Drentsche Aa
Figuur 19: Onderzoeksgebied Drentsche Aa
Bron: de structuurvisie
Het Nationaal Snelwegpanorama Drentsche Aa (A28) ligt in het Nationaal Landschap
Drentsche Aa, tussen Glimmen en het stedelijk gebied Groningen. Het
snelwegpanorama ligt op de overgang van de besloten Hondsrug en de benedenloop
van het open beekdal van de Drentsche Aa. Het snelwegpanorama
biedt zicht vanaf beide zijden van de snelweg A28 op overwegend open weiden,
natuur en plassen en hogere randen met bossen en kernen.
Planologische situatie
Het Nationaal Snelwegpanorama ligt in de gemeenten Haren, Tynaarlo en Groningen
en ligt in twee provincies, Groningen en Drenthe.
Pagina 63 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Het gebied valt onder vijf vigerende bestemmingsplannen. Van deze vijf
bestemmingsplannen zijn twee ouder dan tien jaar.
De vigerende bestemmingsplannen zijn in grote mate conserverend van aard met de
intentie tot kwaliteitsverbeteringen en worden binnen een tot twee jaar herzien.
Door de aanwijzing van het gebied als waterberging (en het hiervoor opgesteld
facetbestemmingsplan) zijn bouwmogelijkheden in de bestemmingsplannen
buitengebied verder beperkt. Door de aanwijzing van de stadsranden van Haren en
Glimmen als beschermd dorpsgezicht en het hiervoor opgestelde
(voorontwerp)bestemmingsplan door de gemeente Haren worden de openheid en
zichtlijnen verder beschermd, zowel van als naar de snelweg.
9.2 Ruimtelijke ontwikkelingen
Rijksbeleid
Er zijn geen ruimtelijke ontwikkelingen bekend die tot ruimtedruk kunnen leiden in
het Nationaal Snelwegpanorama Drentsche Aa.
Provinciaal beleid
In de ontwerpomgevingsverordening van de provincie Groningen is aangegeven dat
een bestemmingsplan in het gebied van het Nationaal Snelwegpanorama het vrije
uitzicht daarvan moet waarborgen.
Ruimtelijke elementen en infrastructuur
In het provinciale omgevingsplan Groningen (POP) speelt de discussie over de
zuidelijke rondweg van Groningen. Deze zuidelijke tangent is door de noordelijke
rand van het snelwegpanorama geprojecteerd. In het vigerende POP is deze optie
als voorkeur genoemd. In het nieuwe ontwerp-POP wordt het uitsluitend nog
genoemd als vangnet als andere aanpassingen van de wegenstructuur ontoereikend
zijn. Door de gemeente Groningen wordt de optie voor de aanleg van een tunnel
onderzocht.
In het POP Drenthe is de mogelijkheid opgenomen voor een capaciteitsverruiming
van de A28 (verbreding en aanleg van busbanen).
Regionaal/gemeentelijk beleid
Ruimtelijke elementen en infrastructuur en agrarische bebouwing
Mogelijke aantastingen die nu nog in de bestemmingsplannen aanwezig zijn (naast
de reguliere uitbreidingsmogelijkheden van aanwezige bebouwingen) zijn de
oprichting van mestsilo's, windturbines, elektriciteitsmasten en de aanleg van
houtteelt. Gemeenten hebben of zijn bezig met structuurplannen,
landschapsontwikkelplannen en landgoedverbeterplannen die allemaal moeten
leiden tot kwaliteitsverbeteringen van de kernkwaliteiten van het nationale
landschap en van het snelwegpanorama in het bijzonder. Hiervoor wordt
samengewerkt in een regiovisie. Grotendeels heeft het gebied waardevolle
bestemmingen waarin de natuurwaarden centraal staan.
Gemeente Haren heeft een partiële herziening van het bestemmingsplan in
procedure die regels stelt voor hergebruik van vrijkomende agrarische bebouwing en
(vee)schuilhutten. De ruime mogelijkheid voor schuilhutten is na een interventie
door het ministerie van VROM beperkt in de partiële herziening.
Bedrijventerrein
Aantasting op lokaal niveau zijn momenteel de invulling van een bedrijventerrein
(Nesciolaan) en een transferium bij de afslag van de A28 bij Haren. Hiervoor is de
besluitvorming in 2007 al afgerond. Het transferium is gerealiseerd, (met zorg voor
landschappelijke inpassing). Het aangrenzend geplande bedrijventerrein (2,5 ha) wil
Pagina 64 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
de gemeente ontwikkelen als een verlaagd landschap. Hierdoor wordt door de
gemeente een inpassing nagestreefd die recht doet aan de gedachte van het
snelwegpanorama/nationaal landschap. Aan een deel van het bestemmingsplan voor
Nesciolaan (betreft een Landgoed en bedrijventerrein voor wonen/werken) heeft de
provincie goedkeuring onthouden op grond van archeologische argumenten. De
gemeente is wel van plan hiermee verder te gaan.
Niet agrarische bebouwing
Bij de gemeente Tynaarlo speelt de discussie over de verplaatsing of uitbreiding van
de Bloemenveiling van Eelde in noordelijke richting. Een studie naar de
belemmeringen (planologische analyse Oosterbroek) is eind 2008 afgerond. Het
snelwegpanorama is hierbij nog niet betrokken.
Agrarische bebouwing
Het gebied van de gemeente Haren herbergt nog twee praktiserende veehouderijen.
Reguliere uitbreidingsmogelijkheden zijn voorhanden maar gezien de geïsoleerde
ligging van de gronden is grootschalige uitbreiding niet te verwachten. In het
zuidelijke deel van de snelwegpanorama binnen de gemeente Tynaarlo zijn drie
veehouderijen die nog uitbreidingsmogelijkheden hebben tot 1 ha. Gezien de ligging
en aard van de veehouderijen is het niet ondenkbaar dat daar gebruik van wordt
gemaakt. Echter, landschappelijke inpassing van nieuwe stallen wordt wel als
mogelijkheid gezien.
Invloeden van buitenaf
Stedelijke ontwikkeling
Het POP Groningen geeft in Haren nog een zoekgebied voor stedelijke ontwikkeling
aan. De gemeente heeft hier momenteel nog geen plannen voor en ziet de
stedenbouwkundige ontwikkeling geprojecteerd aan de oostkant van de
Rijksstraatweg Haren-Groningen (buiten de snelwegpanorama).
Initiatieven particulieren/bedrijven
Er zijn geen initiatieven bekend binnen het snelwegpanorama.
Belevingswereld gemeente
Het gedachtegoed van het Nationaal Snelwegpanorama Drentsche Aa wordt door de
betrokken gemeenten ambtelijk en bestuurlijk erkend en ondersteund.
De gemeenten geven aan dat de hoge betonnen middenberm die door het ministerie
van V&W in 2005/2006 is aangelegd het uitzicht op het snelwegpanorama (vanuit de
rijrichting naar links) belemmert.
9.3 Conclusie
In het Nationaal Snelwegpanorama Drentsche Aa zijn ruimtelijke ontwikkelingen
mogelijk die kunnen leiden tot ruimtedruk. In figuur 20 zijn de belangrijkste
ruimtelijke ontwikkelingen (objecten/zoekzones) met ruimtedruk aangegeven.
Ruimtedruk
1. Acuut:
· Geen
2. Op korte termijn:
· Mogelijke uitbreiding agrarische bedrijven in de meest zuidelijke punt
(Tynaarlo/AB);
· Aanleg bedrijvenpark Nesciolaan afrit Haren (Haren/B).
Pagina 65 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
3. Op langere termijn:
· Mogelijke uitbreiding/verplaatsing bloemenveiling Eelde (Tynaarlo/NAB);
· Realisering wegtracé zuidelijke rondweg of aanleg tunnel (Groningen/REI);
· Realisatie hoogwaardig landgoed en bedrijventerrein wonen/werken bij
Nesciolaan (Haren/SO);
· Verbreding en aanleg van busbanen A28 (REI).
Invloeden van buitenaf
Het POP Groningen geeft in Haren nog een zoekgebied voor stedelijke ontwikkeling
aan. De gemeente heeft hier momenteel nog geen plannen voor en ziet de
stedenbouwkundige ontwikkeling geprojecteerd aan de oostkant van de
Rijksstraatweg Haren-Groningen.
Figuur 20. Ruimtelijke ontwikkelingen Drentsche Aa
Pagina 66 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
10 Interventiemogelijkheden minister
Inleiding
Doel van de structuurvisie is om de ruimtelijke kwaliteit van de snelwegomgeving te
verbeteren en herkenbare en kenmerkende landschapskwaliteiten in de
snelwegomgeving veilig te stellen. In de structuurvisie wordt aangegeven dat de
uitgangspunten voor de Nationale Snelwegpanorama's door de provincies worden
verankerd binnen het beleid voor de Nationale Landschappen. De planologische
bescherming van de Nationale Snelwegpanorama's zal uiteindelijk zijn beslag krijgen
in bestemmingsplannen.
De tijd staat echter niet stil en uit de uitgevoerde inventarisatie van de VI blijkt dat
binnen alle panorama's sprake is van ruimtelijke ontwikkelingen die van invloed
kunnen zijn op het behalen van de beleidsdoelstelling.
Deze ruimtelijk ontwikkelingen, die nu of op de korte termijn leiden tot ruimtedruk,
worden in ieder geval getoetst aan het vigerend beleid waarin het toetskader voor
de Nationale Snelwegpanorama's nog niet is meegenomen. In de praktijk betekent
dit dat nu ruimtelijke ontwikkelingen conform de wettelijk kaders gerealiseerd
kunnen worden die in strijd kunnen zijn met de beleidsuitgangspunten van de
structuurvisie.
Tot het moment dat het beleidskader is vertaald in vigerend provinciaal en
gemeentelijk beleid is voor de minister van belang om na te gaan op welke wijze
belangrijke ruimtelijke ontwikkelingen met ruimtedruk in overeenstemming kunnen
worden gebracht met de uitgangspunten van de structuurvisie. Met andere woorden
welke interventie/beinvloedingsmethoden heeft de minister ter beschikking. De
afweging of de minister daadwerkelijk intervenieert en op welke wijze, is afhankelijk
van veel factoren. Zo houdt de minister rekening met feit dat een deel van de
ruimtelijke ontwikkelingen al een lange historie heeft en in het verleden de
instemming heeft gekregen van de minister van VROM.
In dit hoofdstuk worden diverse instrumenten beschreven en in een overzicht
geplaatst (figuur 21).
Formele en informele interventies
De interventies zijn te verdelen in formele en informele interventies.
De formele interventies zijn die instrumenten die de minister of haar
vertegenwoordiger heeft op basis van wet- en regelgeving. Hierbij kan worden
gedacht aan een ministeriële aanwijzing, een rijksinpassingsplan, het indienen van
een zienswijze of het instellen van beroep om het nationale belang af te dwingen.
Informele interventies zijn die instrumenten die geen wettelijke basis kennen maar
wel de besluitvorming kunnen beïnvloeden. Hierbij wordt gedacht aan het voeren
van overleg met de initiatiefnemer/bevoegd gezag om gezamenlijk te zoeken naar
oplossingsrichtingen die niet in strijd zijn met het rijksbeleid. Ook eventuele
financiële vergoedingen bij het kiezen van een gewenste oplossing maakt het
mogelijk om het rijksbeleid gerealiseerd te krijgen.
Veelal zal het een mix van interventies zijn gericht op een zo positief mogelijk
resultaat per ruimtelijke ontwikkeling.
De VI beperkt zich in dit hoofdstuk tot de meest relevante formele interventies die
gebaseerd zijn op de Wro en de Woningwet (Ww). Ook wordt aangegeven waar
informele interventies een rol kunnen spelen.
Pagina 67 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Indeling interventiemogelijkheden
In het onderzoek wordt een driedeling gehanteerd voor de mate van urgentie
waarbij ruimtedruk in een Nationale Snelwegpanorama kan optreden: acuut, korte
en langere termijn. Deze indeling is eveneens bij de beschrijving van de
interventiemogelijkheden aangehouden.
Acuut
Hiervan is sprake indien het betreft de realisatie van ruimtelijke ontwikkelingen
waarvoor een bouw- of aanlegvergunning is verleend of bij recht mogelijk is (die
gerealiseerd kunnen worden zonder vergunning of ontheffing van de van toepassing
zijnde regelgeving). Voor het verwezenlijken van deze ontwikkelingen bestaat geen
enkele (juridische) belemmering. Het zijn immers juridisch correcte besluiten
waaraan burgers/bedrijven ook rechten kunnen ontlenen.
Indien het gaat om ontwikkelingen waarvoor de noodzakelijke vergunning (bouw- of
aanlegvergunning) al is verleend is de kans op realisatie hiervan vrij groot.
De kans dat de in het bestemmingsplan verleende rechten (die voor een
burger/bedrijf een directe werking hebben), zoals het omschakelen van veeteelt
naar fruitteelt/bosbouw, daadwerkelijk wordt toegepast is moeilijk in te schatten.
Van grote invloed is in ieder geval de dynamiek van de agrarische sector en de
bodemkwaliteit/gesteldheid.
Informele interventies
Verleende vergunningen
Alhoewel de minister rekening houdt met historie van de plannen (eerdere
betrokkenheid minister van VROM), kan het toch gewenst zijn om te interveniëren.
In dergelijke gevallen ligt het primair voor de hand om langs de weg van het overleg
het bevoegde gezag en/of de initiatiefnemer er van te overtuigen de betreffende
ontwikkeling niet op de betreffende locatie uit te voeren, te verplaatsen of te komen
tot een aanvaardbare inpassing in de omgeving. In deze gevallen moet dan wel
rekening gehouden worden met een financiële compensatie voor betrokkene(n).
In gevallen dat sprake is van een zogenoemde slapende bouwvergunning (lang
geleden verleend maar nog niet verwezenlijkt) bestaat de mogelijkheid voor het
bevoegd gezag om een bouwvergunning onder omstandigheden in te trekken. Dat
kan het bevoegd gezag echter alleen als één van de wettelijke intrekkingsgronden
aanwezig is.
Bestemmingsplannen
Indien de ruimtelijke ontwikkeling mogelijk is op basis van de directe werking van
het bestemmingsplan dan kan de minister proberen de gemeente te overtuigen van
het belang om het bestemmingsplan aan te passen. Een gezamenlijke aanpak, met
alle gemeenten die betrokken zijn bij de uitvoering van het rijksbeleid voor de
Nationale Snelwegpanorama's, ligt hier voor de hand.
Formele interventies
Bestemmingsplannen
De minister kan, indien nationale belangen dat met het oog op een goede
ruimtelijke ordening noodzakelijk maken, de gemeenteraad verplichten binnen een
door haar te stellen termijn een bestemmingsplan vast te stellen, de zogenoemde
proactieve aanwijzing. De minister kan voorschriften geven over de inhoud van dat
bestemmingsplan.
Een variant hierop is de zogenoemde `getrapte aanwijzing'. De minister kan GS de
aanwijzing geven dat zij de gemeente verplichten om binnen een bepaalde termijn
een bestemmingsplan vast te stellen. Een derde mogelijkheid in dit kader is, dat de
minister de provincie een aanwijzing kan geven om een verordening vast te stellen.
Pagina 68 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Voor alle gevallen geldt dat de minister een voorbereidingsbesluit kan nemen.
Hiermee kan voor nieuwe gevallen (vergunningaanvragen) de feitelijke situatie
tijdelijk bevroren worden. De conserverende werking geldt niet indien er al een
bouwaanvraag is ingediend of een bouwvergunning is verleend voordat het
voorbereidingsbesluit werd genomen en van kracht is geworden.
Hierbij moet wel bedacht worden dat in de periode van voorbereiding van een
aanwijzing dit ongetwijfeld zal leiden tot bouwaanvragen van particulieren/bedrijven
om zodoende hun rechten veilig te stellen.
Illegale situaties
Een bijzondere categorie zijn de reeds gerealiseerde ontwikkelingen die strijdig zijn
met het bestemmingsplan of zonder vergunning zijn uitgevoerd.
Overleg met het bevoegd gezag is in eerste instantie het meest voor de
handliggend. Leidt het overleg met het bevoegd gezag niet tot het nemen van
legaliserende of handhavende maatregelen, dan kan de regionaal inspecteur bij het
bevoegd gezag een handhavingsverzoek indienen. Daarmee wordt in ieder geval
bereikt dat het bevoegd gezag, in de regel het gemeentebestuur, zal moeten nagaan
of de illegale activiteit gelegaliseerd kan worden of niet. Is legalisatie mogelijk dan
zal dat normaliter moeten leiden tot planologische inpassing of het verlenen van de
vereiste vergunning. Is legalisatie niet mogelijk, dan zal het bevoegd gezag, in
principe, over moeten gaan tot handhaving. Blijft het bestuur echter hierin
weigerachtig dan staat voor de regionaal inspecteur de weg open van bezwaar en
(hoger) beroep.
Advies
De mogelijkheden om te interveniëren bij reeds verleende vergunningen zijn
beperkt tot het voeren van overleg om te komen tot een goed alternatief. Daarbij
kunnen financiële tegemoetkomingen een belangrijk hulpmiddel zijn.
Bij (latente) acute ruimtedruk (directe werking) bestaat naast de informele
interventies ook een formeel traject. De voorkeur is om in overleg te komen tot de
aanpassing van het bestemmingsplan. Echter indien de bereidheid van de gemeente
gering is, maar het rijksbelang groot, dan zal het toepassen van de formele
bevoegdheid om de gemeenteraad hiertoe te verplichten een reële optie zijn (de
proactieve aanwijzing).
Ruimtedruk op korte termijn
Hieronder worden verstaan de ruimtelijke ontwikkelingen die door een (bijna)
vastgesteld bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt en na het verkrijgen van
een vergunning kunnen worden gerealiseerd. Kortom, er is een planologische basis
voor het verlenen van vrijstellingen, ontheffingen en vergunningen. Het gaat dan om
situaties waarbij het bestemmingsplan bijvoorbeeld bouwmogelijkheden op concrete
locaties biedt, de aanleg van een bos, de mogelijkheid grasland om te zetten in
bomenteelt of het in potentie omzetten naar intensieve veehouderijen. De juridische
mogelijkheden zijn er maar de rechthebbende heeft die nog niet geëffectueerd.
Informele interventies
Zowel bij vergunningprocedures als bij het willen laten aanpassen van een
bestemmingsplan (met een gemeentelijk voorbereidingsbesluit) kan overleg een
belangrijke interventie zijn.
Door het aanreiken van en het gezamenlijk zoeken naar alternatieve locaties kunnen
bepaalde ontwikkelingen worden tegengegaan dan wel gerealiseerd zonder de
rijksbelangen te schaden. Ook in dit geval moet rekening gehouden worden met een
mogelijke financiële compensatie voor betrokkene(n).
Pagina 69 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Formele interventies
Projectbesluiten
Op basis van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) dienen gemeenten over
projectbesluiten eerst overleg te voeren met het Rijk (waaronder VI) indien
nationale belangen in het geding zijn. Nationale Landschappen zijn van nationaal
belang. De regionaal inspecteur in dergelijke gevallen zijn advies, bezwaar en
beroepsmogelijkheden aanwenden.
Proactieve aanwijzing
Evenals bij acute ruimtedruk kan bij ontwikkelingen die tot een ruimtedruk op korte
termijn leiden, de Ministeriële aanwijzingsbevoegdheid (de proactieve aanwijzing)
een interventie-instrument zijn (zie onder acuut).
AMvB Ruimte
De AMvB Ruimte zal medio 2010 van kracht worden. Nu wordt nog gewerkt aan de
precieze invulling. In ieder geval kan de minister op basis van deze AMvB regels
stellen aan de inhoud van bestemmingsplannen, projectbesluiten en
beheersverordeningen. In de AMvB wordt een termijn gesteld waarbinnen
gemeenten hun plannen moeten hebben aangepast. Daarnaast kan de minister in de
AMvB voor bepaalde onderwerpen aandacht vragen in de provinciale verordening.
Het moet daarbij steeds gaan om nationale belangen en een goede ruimtelijke
ordening.
De minister kan, indien nationale ruimtelijke belangen dit vorderen, tevens door
middel van een soort van voorbereidingsbesluit nieuwe ongewenste activiteiten
weren. Dat geldt niet voor reeds ingediende aanvragen en verleende vergunningen.
Rijksinpassingsplan
Indien er sprake is van nationale belangen, kan de minister zélf een
bestemmingplan vaststellen, het zogenoemde rijksinpassingsplan. Als de minister
een rijksinpassingsplan voorbereidt en zij wil in de tussenliggende periode
ongewenste ontwikkelingen voorkomen, dan kan zij een voorbereidingsbesluit
nemen (zie acuut). Hierbij wordt volledigheidshalve nog opgemerkt dat indien een
gemeente als gevolg van bijvoorbeeld een inpassingsplan geconfronteerd wordt met
hogere kosten, de gemeente het rijk kan vragen om een vergoeding van die extra
hogere kosten. De Wro voorziet in een `hogere kostenregeling'.
Vergunningprocedures
Indien er een vermoeden bestaat dat een bouw- of aanlegvergunning op grond van
het vigerend bestemmingsplan onrechtmatig is verleend kan de regionaal inspecteur
in het kader van de vergunningprocedures in principe, bezwaar aantekenen.
Tegelijkertijd kan de regionaal inspecteur een verzoek om voorlopige voorziening
indienen bij de rechter en daarbij vragen deze vergunning te schorsen, zodat deze
(voorlopig) niet van kracht wordt.
Advies
Overleg, met soms financiële compensatie, geldt als basis voor het interveniëren bij
ruimtedruk op de korte termijn. Pas daarna, indien dit niet tot een goede
bescherming van het rijksbelang leidt, is toepassing van formele interventies een
optie om de doorwerking van het rijksbeleid te bevorderen.
Ruimtedruk op langere termijn
Er is sprake van ruimtedruk op langere termijn indien er nog een ruimtelijke
procedure moet worden gevolgd om beleidsvisies te verwerken in
bestemmingsplannen; het planologisch kader is er nog niet. Wel kunnen de kaders
vastgelegd zijn in vastgestelde (ontwerp)streekplannen of structuurvisies.
Pagina 70 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Informele interventies
Op de tijdsbalk geplaatst ligt hier de meeste ruimte om in overleg met andere
overheden het overheidsbeleid synchroon te laten lopen. Hierdoor neemt de kans
toe dat toekomstige bestemmingsplannen in lijn zijn met het rijksbeleid.
Formele interventies
Bestemmingsplannen
Op basis van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) dienen gemeenten over
ontwerpbestemmingsplannen eerst overleg te voeren met het Rijk (waaronder VI)
indien nationale belangen in het geding zijn. Wordt een bestemmingsplan in
procedure gebracht en de VI is van mening dat het rijksbelang toch niet goed
geborgd is dan kan de regionaal inspecteur daarover zienswijze inbrengen. Wordt bij
de vaststelling van het bestemmingsplan door de gemeente hiermee geen of
onvoldoende rekening gehouden dan staat vervolgens beroep open bij de Raad van
State. Belangrijk daarbij is dat hoe concreter het rijksbeleid (bijvoorbeeld in de
AMvB Ruimte) geformuleerd is hoe groter de kans op een succesvolle formele
interventie.
Aan het slot van een bestemmingsplanprocedure heeft de minister ook nog de
mogelijkheid om in te grijpen. In concrete gevallen kan de minister een reactieve
aanwijzing geven en daarmee de inwerkingtreding van een (deel van een)
bestemmingsplan of een projectbesluit blokkeren. Het is een vangnetbepaling in de
wet die bedoeld is voor onvoorziene omstandigheden. Ook aan het gebruik van dit
instrument is een aantal voorwaarden verbonden.
Ook bij ruimtedruk op langere termijn kan de Ministeriële aanwijzingsbevoegdheid
(de proactieve aanwijzing) een interventie-instrument zijn (zie onder acuut).
Advies
Naast het plegen van overleg (overtuigen) lijkt de borging van belangen via de
bestemmingsprocedure met eventueel een zienswijze en een beroep de meest
geëigende weg.
De mate van succes van de formele interventie is ondermeer afhankelijk of het
rijksbeleid concreet genoeg is geformuleerd.
Conclusie
De minister kan zowel informele als formele interventies plegen. Bij ruimtedruk op
acute termijn zijn de interventiemogelijkheden beperkter dan voor de kortere en
langere termijn. Veelal is overleg een goede basis gevolgd door een formele
interventie die, afhankelijk van het rijksbelang, in zwaarte kan variëren. De kans op
een succesvolle formele interventie, zoals zienswijze, beroep en reactieve aanwijzing
wordt mede bepaald door de concreetheid van de geformuleerde rijksdoelen.
Opgemerkt wordt dat er wijzigingen van de VROM wet- en regelgeving in
voorbereiding zijn waarbij verschillende interventiemogelijkheden voor de minister
van VROM worden ingetrokken.
Pagina 71 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Figuur 21: Overzicht belangrijkste interventiemogelijkheden minister van VROM bij Nationale Snelwegpanorama's
Wettelijke basis Ruimtedruk
A = Acuut Bezwaar/zienswijze/ Vervangings-besluit
Reactieve
B = Korte termijn Overleg beroep/verzoek Wro/proactieve
aanwijzing
C = Langere voorlopige voorziening aanwijzing
termijn
Vastgesteld streekplan C X - - -
/structuurvisie
Ontwerp streekplan/ C X - - -
structuurvisie
Bestemmingsplan
Vastgelegd in bestemmingsplan A Aanpassing bestemmingsplan - - -
Niet vastgelegd in -
A/B Aanpassing bestemmingsplan - -
bestemmingsplan
Bestemmingsplan in procedure B X X X Proactieve aanwijzing
Binnenplanse vrijstellingen/ B Aanpassing bestemmingsplan - - Proactieve aanwijzing
Wijzigingen/ ontheffingen
Aanlegvergunningstelsel
B Aanpassing bestemmingsplan X - -
Vrijstellingen/ Projectbesluiten X
B X - Vervangingsbesluit
Vergunningen
Bouwvergunningen /
aanlegvergunning
Op basis van
bestemmingsplan/vrijstelling/onth
effing
Nog niet verleend A X - - -
Verleend Inpassing v/h gebouw in de
Indien de vergunning
A omgeving -
nog niet onherroepelijk
Verplaatsing -
Nog niet gebouwd (slapend) A Intrekken van de vergunning/ - - -
Pagina 72 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Wettelijke basis Ruimtedruk
A = Acuut Bezwaar/zienswijze/ Vervangings-besluit
Reactieve
B = Korte termijn Overleg beroep/verzoek Wro/proactieve
aanwijzing
C = Langere voorlopige voorziening aanwijzing
termijn
verplaatsing
Illegale situaties
Passend in bestemmingsplan A Handhavingsverzoek X - -
Niet passend in bestemmingsplan A handhavingsverzoek X - -
"X" = mogelijk / "-" = niet mogelijk
Pagina 73 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 74 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
11 Conclusies
Algemeen
De negen Nationale Snelwegpanorama's zijn gelegen op het grondgebied van 28
gemeenten en zeven provincies. De inventarisatie heeft een divers beeld opgeleverd
binnen de negen Nationale Snelwegpanorama's. Een aantal ruimtelijke
ontwikkelingen is te kwantificeren als stimulans voor het gebied. Het merendeel van
de geïnventariseerde ruimtelijke ontwikkelingen leidt tot ruimtedruk op de acute,
korte of langere termijn. Bij deze ontwikkelingen is het van belang om na te gaan of
en hoe de minister haar interventies wil inzetten.
Belevingswereld gemeente
Uit de contacten met de betrokken gemeenten blijkt dat deze gemeenten:
· Op de hoogte zijn van de structuurvisie waarin de negen Nationale
Snelwegpanorama's zijn aangewezen;
· Over het algemeen een positieve grondhouding innemen voor de bescherming en
versterking van de gebiedskwaliteiten en de herkenbaarheid en zichtbaarheid
hiervan. De gemeenten vinden de gebieden zelf ook waardevol;
· Soms al anticiperen op het nieuwe beleid. Een concreet voorbeeld is de
voorgestelde invulling van het bedrijventerrein (Nesciolaan) in de gemeente
Haren (Drentsche Aa). De gemeente wil het terrein aanleggen als verlaagd
landschap waardoor de verstoring in het panorama zo gering mogelijk is;
· Soms van mening zijn dat het nieuwe beleid van de Nationale
Snelwegpanorama's geen belemmering mag zijn voor ontwikkelingen die nu
procedureel in gang zijn gezet.
Stimulans
Voor de negen Nationale Snelwegpanorama's zijn er stimulansen omdat:
· Een aantal vigerende bestemmingsplannen reeds conserverend is voor de
openheid van het gebied;
· In regionaal verband initiatieven genomen zijn die bij doorwerking ook de
gebiedskwaliteiten ondersteunen (bijvoorbeeld het Inspiratieboek `Venster
BodegravenWoerden', het Groenbeleidsplan Haaglanden);
· Saneringsregelingen (rood voor rood/groen) worden toegepast om ongewenste
bouwwerken in het agrarisch gebied te saneren ter bevordering van de openheid
(zichtbaarheid);
· In een ontwerpprovinciale verordening de gebiedskwaliteit zichtbaarheid is
opgenomen ter bescherming van het Nationale Snelwegpanorama.
Ruimtedruk
In de negen Nationale Snelwegpanorama's zijn ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk
die leiden tot ruimtedruk. Hier is de kans aanwezig dat in de toekomst in het gebied
bebouwing, beplanting en ruimtelijke elementen verschijnen die de
gebiedskwaliteiten aantasten of de herkenbaarheid of zichtbaarheid hiervan. Deze
kans kan zich acuut voor doen of op de korte of langere termijn.
Acuut
In acht Nationale Snelwegpanorama's is geen sprake van grootschalige ruimelijke
ontwikkelingen die leiden tot acute ruimtedruk (zoals woonwijken, bedrijventerreinen
etc.). Uitzondering hierop vormt Wiericke. In vijf Nationale Snelwegpanorama's is
sprake van kleinschalige ruimtelijke ontwikkelingen.
Grootschalig:
1. Het bouwrijp maken van een wijk voor 110 woningen (Wiericke).
Kleinschalig:
2. De aanleg van infrastructurele werken:
a. Een zendmast van 15 meter hoogte (Wiericke)
b. De aanleg van een hoogspanningsstation (Venen en Vecht)
Pagina 75 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
3. De uitgevoerde aanplant van bomen (knotwilgen) langs de A1 in verband met de
verkeersveiligheid. De bomen moeten voorkomen dat over de snelweg laag
vliegende zwanen in botsing komen met het autoverkeer (Eemland).
4. De mogelijkheid voor het veranderen van het huidige agrarische gebruik naar
een andersoortig agrarisch gebruik, bijvoorbeeld van weidegebied naar bosbouw
of maïsteelt (Eemland, Wiericke, Noord-Kennemerland en Hoeksche Waard).
Indien dit plaats vindt binnen hetzelfde Nationale Snelwegpanorama kan een
cumulatie-effect van een aantasting van de gebiedskwaliteiten (of zichtbaarheid
en herkenbaarheid hiervan) optreden.
De VI adviseert het Directoraat-Generaal Ruimte (DGR) voor de ruimtelijke
ontwikkelingen die leiden tot acute ruimtedruk het volgende:
· Bij 1 (woonwijk) en 2b (hoogspanningsstation) in overleg te treden met de
initiatiefnemer om met de realisatie van het object de gebiedskwaliteiten zo min
mogelijk aan te tasten;
· bij 2a geen interventie in te zetten, omdat de ruimtdruk als minimaal is te
beschouwen;
· Bij 3 in overleg te treden met het ministerie van V&W om de mate van aantasting
na te gaan en indien noodzakelijk na te gaan of er alternatieven mogelijk zijn;
· Bij 4 de VI de opdracht te geven om met de gemeenten in overleg te treden om
op korte termijn dit recht in te perken door de bestemmingsplannen aan te
passen en daarin waarborgen op te nemen om de belangen van de Nationale
Snelwegpanorama's zeker te stellen.
Korte termijn
In acht Nationale Snelwegpanorama's zijn ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk die op
korte termijn kunnen leiden tot ruimtedruk. Dit zijn bijvoorbeeld de ontwikkeling van
woonwijken (Bunschoten, Bodegraven en Breukelen) en van bedrijventerreinen
(Bunschoten, Bodegraven en Voorst) en de realisatie van een oliewinstation
(Reeuwijk).
De VI adviseert DGR het volgende:
· Breng in samenwerking met de VI, provincie en gemeenten de belangrijkste
ruimtelijke ontwikkelingen in beeld in relatie tot o.a. de zichtbaarheidskaarten en
de gebiedskwaliteiten uit de structuurvisie;
· Definieer op basis van de verkregen informatie in samenhang met de
interventiemogelijkheden acties richting gemeenten en provincies.
Langere termijn
In acht Nationale Snelwegpanorama's zijn ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk die op
langere termijn kunnen leiden tot ruimtedruk. Dit zijn bijvoorbeeld de ontwikkeling
van woonwijken (Wormerland en Haren) en van bedrijventerreinen (Wormerland,
Woerden en Binnenmaas) en de realisatie van windturbines (Loenen, Breukelen en
Binnenmaas).
Vergelijkbaar met het advies voor ruimtedruk op korte termijn stelt de VI voor dat,
na het prioriteren van deze ontwikkelingen voor de belangrijkste ruimtelijke
ontwikkelingen, de regionale accounts (DGR/VI) het belang van de doorwerking van
de structuurvisie uitdragen richting provincies en gemeenten.
Invloeden van buitenaf
In de directie omgeving van de Nationale Snelwegpanorama's zijn (grootschalige)
ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk die van invloed kunnen zijn op de beleving van
het panorama. De VI adviseert DGR om na te gaan of hiervoor beleid moet worden
ontwikkeld.
Pagina 76 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Figuur 22: Overzicht ruimtedruk in de negen Nationale Snelwegpanorama's
Snelwegpanorama Acuut Korte termijn Langere termijn
Eemland AA/NB SO/B/AB REI
Wijde WormerOostzaan - SO/NAB SO/B
Wiericke SO/AA/REI SO/B/NAB/REI B/NAB
Wijk en Wouden - SO/AB -
NoordKennemerland AA SO/REI SO/NB
VenenVecht REI SO/AA/NB/REI/AB SO/REI
Hoeksche Waard AB/AA - SO/B/REI
IJsselvallei - SO/AB NAB/REI
Drentsche Aa - B/AB SO/B/REI/NAB
Toelichting figuur
· SO = Stedelijke ontwikkeling (woonwijk, verdichting lintbebouwing, combinatie
wonen en werken, recreatie)
· B = Bedrijventerrein
· NAB = Niet agrarische bebouwing (geluidscherm, landgoed, niet agrarisch
bedrijf)
· AB = Agrarische bebouwing (uitbreiding van bestaande agrarische bebouwing,
nieuw agrarische bedrijf en verglazing)
· AA = Agrarische activiteit (teeltwisseling bij recht of aanlegvergunningstelsel)
· NB = Natuurlijke barrière (beplanting, geluidswal)
· REI = Ruimtelijke elementen en infrastructuur (windmolen, zendmast,
hoogspanningsmast, weg)
· EHS = Ecologische Hoofdstructuur (biodiversiteit/bescherming
gebiedskwaliteiten)
Pagina 77 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 78 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
12 Bijlage 1 Begrippen- en afkortingenlijst
Begrippenlijst
Acute ruimtedruk
De ruimtedruk is acuut indien er sprake is van een ontwikkeling waarvoor de
planologische en vergunningprocedure geheel is doorlopen en waarvan de realisatie
elk moment kan aanvangen. Daarnaast staat het bestemmingsplan bij recht
ruimtelijke ontwikkelingen toe waarvoor geen vergunning nodig is.
Ruimtedruk op korte termijn
Het kenmerk van ruimtedruk op korte termijn is dat het vigerende bestemmingplan
en de daarin genoemde voorschriften ruimte biedt voor ongewenste ontwikkelingen.
Hiervoor moet nog wel een vergunningprocedure worden doorlopen.
Ruimtedruk op langere termijn
Er is sprake van ruimtedruk op langere termijn indien er nog een ruimtelijke
procedure moet worden gevolgd om toekomstige ontwikkelingen (in bijvoorbeeld
visies) te verwerken in bestemmingsplannen.
Afkortingenlijst
AMvB = Algemene Maatregel van Bestuur
DGR = Directoraat-Generaal Ruimte
DLG = Dienst Landelijk Gebied
EHS = Ecologische Hoofdstructuur
EZ = Economische Zaken
GS = Gedeputeerde Staten
LNV = nisterie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
Mi
MER = milieueffectrapportage
NPN = Northern Petroleum Netherlands BV
POP =
Provinciale omgevingsplan
PS = Provinciale Staten
VROM = Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
V&W = Verkeer & Waterstaat
Ww = Woningwet
WRO = Wet op de Ruimtelijke Ordening
Wro = Wet ruimtelijke ordening
Pagina 79 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 80 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
13 Bijlage 2 Overzicht provincies en gemeenten
Snelwegpanorama Provincie Gemeente
Eemland Utrecht Amersfoort
Baarn
Bunschoten
Eemnes
Wijde Wormer-Oostzaan Noord-Holland Oostzaan
Wormerland
Wiericke Utrecht Montfoort
Oudewater
Woerden
Zuid-Holland Bodegraven
Reeuwijk
Wijk en Wouden Zuid-Holland Leidschendam-Voorbrug
Zoeterwoude
Noord-Kennemerland Noord-Holland Castricum
Heiloo
Uitgeest
Venen-Vecht Utrecht Abcoude
Breukelen
Loenen
Hoeksche Waard Zuid-Holland Binnenmaas
Cromstrijen
Oud-Beijerland
IJsselvallei Overijssel Deventer
Gelderland Lochem
Voorst
Drentsche Aa Groningen Groningen
Haren
Drenthe Tynaarlo
Pagina 81 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Pagina 82 van 83
| Definitief | Negen Nationale Snelwegpanorama's | 19 maart 2009
Meer informatie
Dit is een publicatie van het Ministerie van VROM
Inspectie
Regio Oost
Bezoekadres : Pels Rijckenstraat 1, Arnhem
Postadres : Postbus 136, 6800 AC Arnhem
www.vrom.nl
Publicatiedatum: maart 2009
Dit rapport bevat een zeer beknopte en vrije weergave van de wettelijke bepalingen.
Bij een geschil kunt u zich niet op deze publicatie beroepen.
Raadpleeg in zo'n geval altijd de wetten en regelingen zelf.
Pagina 83 van 83