Meer concurrentie tussen banken mogelijk bij kredietverlening aan MKB

24/03/2009 08:00

Nederlandse Mededingingsautoriteit

De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) doet enkele aanbevelingen aan de banken en het midden- en kleinbedrijf (MKB) om de concurrentie te verbeteren. Aanleiding is de afronding van een mededingingsrechtelijk onderzoek naar rentetarieven die banken in rekening brengen bij kredietverlening aan het midden- en kleinbedrijf. De NMa heeft geen overtreding van de Mededingingswet vastgesteld.

Dit staat in de rapportage 'Rekening-courantkredietverlening aan het MKB' die de NMa vandaag publiceert. Bij kredietverlening aan het MKB hebben drie grote banken een gezamenlijk marktaandeel van circa 85%. Bij deze kredieten wordt meestal een basisrente, waarin een vaste renteopslag zit, gehanteerd die in de periode 1990 tot medio 2007 bij alle banken voor alle MKB-klanten gelijk was. Deze renteopslag wordt niet in rekening gebracht bij grote bedrijven.

Banken geven heel verschillende verklaringen voor deze vaste renteopslag. Volgens de NMa wordt dit 'parallelle' gedrag van banken in die periode mogelijk veroorzaakt door individuele marktmacht van banken ten opzichte van MKB-ondernemingen of door oligopolistisch volggedrag van banken. Individuele marktmacht van de banken brengt met zich dat MKB-ondernemingen door hun beperkte onderhandelingsmacht geen lager tarief kunnen bedingen. Oligopolistisch volggedrag houdt in dat banken elkaar gemakkelijk kunnen volgen omdat er een gering aantal aanbieders is en omdat de zogenoemde basisrente (dat is een Europees rentetarief plus de hierboven al genoemde vaste renteopslag) wordt gepubliceerd op websites en in kranten.

Sinds medio 2007 constateert de NMa dat er, met name door de kredietcrisis, wel verschillen zijn gekomen in de hoogte van de basisrente, maar tegelijkertijd zijn de opslagen in basisrentes ook toegenomen.

De NMa ziet een aantal mogelijkheden om de concurrentie op deze markt te verbeteren.


- De banken kunnen meer inzicht geven in diverse aspecten van een kredietaanvraag, zoals de vormvereisten, de beslistermijn en de argumentatie bij afwijzing door de bank. De midden- en kleinbedrijven kunnen zo de banken beter vergelijken.


- Verder kunnen de banken het overstappen vereenvoudigen, bijvoorbeeld door het gemakkelijker te maken om het bankrekeningnummer mee te nemen als een bedrijf overstapt naar een andere bank. Dit kan alleen in Europees verband en op wat langere termijn mogelijk gemaakt worden.


- Verder zouden MKB-ondernemingen vaker kunnen afwegen of het afnemen van producten bij verschillende aanbieders voordeliger voor hen is dan het afnemen van een totaalpakket bij één en dezelfde bank.


- Tot slot zouden meer MKB-ondernemingen moeten vragen om rekening-courantkredietverlening zonder basisrente, waarin een vaste renteopslag zit.

De NMa zal de kredietmarkt voor het MKB ook in de toekomst blijven monitoren.