Amnesty International
PERSBERICHT
AMNESTY INTERNATIONAL

EMBARGO: 24 March 2009 00:01 GMT

De doodstraf in 2008: 2390 executies wereldwijd, waarvan 72 procent in China.

Amnesty International maakt vandaag bekend dat China in 2008 meer mensen gexecutëerd heeft dan de rest van de wereld bij elkaar. Daarnaast wijst de organisatie er op dat er in Europa nog steeds één land is dat de doodstraf blijft uitvoeren: Wit-Rusland.

'Er zou in de 21e eeuw geen plaats meer moeten zijn voor onthoofding, elektrocutie, ophanging, de dodelijke injectie, het vuurpeleton en steniging,' zei Irene Khan, secretaris-generaal van Amnesty International. 'De doodstraf is de meest ultieme vorm van wrede, onmenselijke en onterende bestraffing.'

Amnesty publiceert vandaag een wereldwijd overzicht van in 2008 opgelegde doodstraffen en executies. Daaruit blijkt dat tussen januari en december van dat jaar ten minste 2390 mensen in 25 landen werden geëxecuteerd. In diezelfde periode werden ten minste 8864 mensen in 52 landen ter dood veroordeeld.

Amnesty International wijst er op dat de doodstraf in een groot aantal landen na oneerlijke processen wordt opgelegd, zoals in Afghanistan, China, Iran, Irak, Jemen, Nigeria, Saoedi-Arabië, Soedan. Ook blijkt uit het rapport dat de doodstraf in 2008 vaak op een discriminatoire wijze wordt toegepast. Een onevenredig aantal armen en leden van raciale, etnische en religieuze minderheden werd in landen als Iran, Soedan, Saoedi-Arabië en de Verenigde Staten ter dood veroordeeld. Het risico dat onschuldige mensen worden geëxecuteerd blijft bestaan, zoals blijkt uit het feit dat in 2008 vier Amerikaans terdoodveroordeelden zijn vrijgelaten nadat duidelijk werd dat zij onschuldig waren.

Veel terdoodveroordeelden hebben te lijden onder zware detentieomstandigheden en grote psychologische druk. Zo krijgen gevangenen in Japan doorgaans pas
's ochtends te horen dat zij later die dag zullen worden opgehangen. Hun familieleden worden pas ingelicht nadat de executie heeft plaatsgevonden.

'De doodstraf is een gelegaliseerd proces van lichamelijke en psychologische terreur dat uitmondt in het doden van mensen door de staat. Er moet een einde aan gemaakt worden,' zei Irene Khan.

Het grootste deel van de wereld is voorstander van afschaffing van de doodstraf: slechts 25 van de 59 landen die de doodstraf kunnen opleggen hebben in 2008 ook daadwerkelijk mensen geëxecuteerd. Maar ondanks de trend naar afschaffing waarschuwt Amnesty International ook dat er wereldwijd nog steeds honderden doodstraffen worden opgelegd. Landen als St. Kitts en Nevis handelden tegen de trend in, door (voor het eerst sinds 2003) weer een veroordeelde te executeren op (Noord- en Zuid-) Amerikaanse grondgebied buiten de Verenigde Staten. Liberia voerde de doodstraf weer in voor misdrijven als roof, terrorisme en kaping.

'Het goede nieuws is dat slechts een klein aantal landen nog executies voltrekt. Daaruit blijkt dat we steeds dichterbij een wereld zonder de doodstraf komen,' zei Irene Khan. 'Het slechte nieuws is echter dat er nog steeds honderden mensen ter dood worden veroordeeld in landen waar de doodstraf formeel nog niet is afgeschaft.'

Regionale ontwikkelingen:
* De meeste executies vonden in 2008 plaats in Azië, waar 11 landen nog doodstraffen opleggen en uitvoeren: Afghanistan, Bangladesh, China, Indonesië, Japan, Noord-Korea, Maleisië, Mongolië, Pakistan, Singapore, and Vietnam. China was met minstens 1718 executies verantwoordelijk voor bijna driekwart van alle executies ter wereld. Het werkelijke cijfer ligt waarschijnlijk veel hoger; cijfers over het opleggen en uitvoeren van de doodstraf zijn in China nog steeds een staatsgeheim.
* In het Midden-Oosten en Noord-Afrika vinden, na Azië, de meeste executies plaats (508). In Iran werden wrede en onmenselijke methoden als steniging en ophanging toegepast om tenminste 346 mensen ter dood te brengen, waaronder acht minderjarige daders. In Saoedi-Arabië werden minstens 102 mensen geëxecuteerd. Doorgaans gebeurde dat door middel van een openbare onthoofding die soms nog gevolgd werd door kruisiging. In Irak is een zorgelijke ontwikkeling gaande: vlak voor publicatie van dit rapport heeft de Iraakse regering aangekondigd 128 gevangenen in groepjes van 20 te willen executeren.
* In Noord- en Zuid-Amerika was de Verenigde Staten het enige land dat consequent mensen blijft executeren. In 2008 werden 37 mensen ter dood gebracht, waarbij de meeste executies in Texas plaatsvonden. Vier Amerikaanse mannen werden vrijgelaten uit hun dodencel omdat hun onschuld kon worden aangetoond waarmee het aantal ten onrechte terdoodveroordeelden sinds 1975 in dat land op 120 komt. Een recente positieve ontwikkeling is dat de staat New Mexico op 18 maart 2009 de doodstraf heeft afgeschaft.
* Europa zou een volledig 'doodstrafvrije zone' zijn als Wit-Rusland de doodstraf had afgeschaft. In dat land worden familieleden niet op de hoogte gebracht van de executiedatum van de verorodeelde of van de plaats waar het lichaam is begraven. De executie wordt met een kogel in het achterhoofd voltrokken. De voormalige Sovjetstaat heeft in 2008 vier executies uitgevoerd.
* Slechts twee officieel gedocumenteerde executies vonden plaats in Afrika ten zuiden van de Sahara, maar daar werden wel 362 mensen ter dood veroordeeld. Liberia voerde de doodstraf opnieuw in voor misdrijven als roof, terrorisme en kaping.

Noot aan de redactie

Het rapport Death Sentences and Executions in 2008 en het gelijktijdig gepubliceerde rapport over de doodstraf in Wit-Rusland Ending executions in Europe: Towards abolition of the death penalty in Belaruskunt u vanaf 24 maart 2009 vinden op www.amnesty.nl
De rapporten kunnen u op verzoek en onder embargo ook eerder worden toegestuurd.

Ook beschikbaar zijn foto's, een grafiekje en case studiester illustratie van de doodstrafpraktijk in Mauretanië, Nigeria, de VS, China, Japan, Afghanistan, Wit-Rusland, Iran en Saoedi-Arabië.

Indien gewenst kunnen we u ook in contact brengen met mensen die ter dood zijn veroordeeld en hun familieleden.

Audiovisueel materiaal
Er zijn video-interviews beschikbaar met een Wit-Russisch Hoofd Executies, rechters uit Japan en Jordanië, een voormalig Openbaar Aanklager uit de USA, en met (voormalig) terdoodveroordeelden en hun familieleden.

Voor deze en andere informatie kunt u contact opnemen met Amnesty International, afdeling persvoorlichting, Nicole Sprokel, 020 7733677 of 06 22109964.