Gezondheidsraad
Health Council of the Netherlands

Datum : 26 maart 2009

Betere screening bij
Persbericht zwangerschapsimmunisatie

Tijdens of na een zwangerschap kunnen vrouwen antistoffen maken tegen rode bloedcellen van het (ongeboren) kind. Deze antistoffen kunnen leiden tot afbraak van de rode bloedcellen van de foetus en de pasgeborene, en dat kan ziekte of zelfs de dood tot gevolg hebben. De afgelopen jaren zijn de mogelijkheden toegenomen om antistofvorming tegen te gaan. Nederlands onderzoek in het kader van het project Opsporing en Preventie Zwangerschapsimmunisatie (het OPZI-project) heeft hieraan een aanzienlijke bijdrage geleverd. De implicaties van die ontwikkelingen vormen de basis voor het advies van de Gezondheidsraad dat vandaag door de minister van VWS in ontvangst is genomen. Het advies gaat over twee soorten antistoffen tegen rode bloedcellen: D-antistoffen én niet D-antistoffen. De eerste soort is gericht tegen het rhesus-D-antigeen, de tweede tegen andere antigenen op rode bloedcellen. Van de D-antistoffen staat al langer vast dat ze afbraak van rode bloedcellen kunnen veroorzaken, van de niet-D-antistoffen was dat minder duidelijk. Screening op niet-D-antistoffen
Uit het OPZI-project blijkt dat met screening op niet-D-antistoffen per 100 000 gescreende zwangere vrouwen vier tot zes gevallen van sterfte of hersenbeschadiging van het (ongeboren) kind kunnen worden tegengegaan. De commissie is van mening dat het screeningsprogramma voldoet aan de algemeen aanvaarde criteria voor verantwoorde screeningsprogramma's en adviseert het programma in te voeren. De commissie raadt daarbij aan over te gaan tot selectieve screening (bij alleen die vrouwen die een eerdere zwangerschap hebben doorgemaakt of in het verleden een bloedtransfusie hebben ontvangen), en tot selectief vervolgonderzoek (bij aanwezigheid van alleen sommige types niet-D-antistoffen).
Aanpassing bloedtransfusiebeleid om de vorming van niet-D-antistoffen te verminderen Uit het OPZI-project blijkt dat een in het verleden ontvangen bloedtransfusie een risicofactor is voor het ontstaan van niet-D-antistoffen. De commissie doet suggesties om bloedtransfusies aan vrouwen en meisjes in en vóór de vruchtbare leeftijd zodanig aan te passen dat dit risico wordt geminimaliseerd.

Bezoekadres Postadres Parnassusplein 5 Postbus 16052 2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag Telefoon (070) 340 7520 Telefax (070) 340 75 23 E-mail:info@gr.nl www.gr.nl





Gezondheidsraad
Health Council of the Netherlands

Pagina : 2

Persbericht Extra profylaxe vóór de geboorte om de vorming van D-antistoffen tegen te gaan Nederland kent al zo'n veertig jaar een programma om de vorming van D-antistoffen tegen te gaan. Direct na de geboorte kan door typering van het rhesus-D-antigeen bij het kind worden vastgesteld of de moeder risico loopt op antistofvorming. Blijkt dat het geval te zijn, dan worden aan de moeder profylactisch (voorbehoedend) immunoglobulinen toegediend om zo het ontstaan van D-antistoffen tegen te gaan. Omdat de vorming van D-antistoffen soms al tijdens de zwangerschap plaatsvindt, is in 1998 ook profylaxe vóór de geboorte ingevoerd. De commissie adviseert op basis van de gegevens uit het OPZI-project deze extra profylaxe te handhaven.
Typering van het rhesus-D-antigeen vóór de geboorte om profylaxe toe te spitsen Omdat tot nu toe pas na de geboorte van het kind was vast te stellen of de moeder risico loopt op de vorming van D-antistoffen, kregen ook zwangere vrouwen zonder dat risico extra profylaxe. Ontwikkelingen van de laatste jaren zorgen ervoor dat nu al tijdens de zwangerschap een typering op het rhesus-D-antigeen is uit te voeren. De commissie adviseert deze typering aan het programma toe te voegen, zodat extra profylaxe kan worden gegeven aan alleen die zwangere vrouwen die risico lopen. Samenstelling commissie:
· prof. dr. J. van der Noordaa, emeritus hoogleraar virologie, Almere, voorzitter · drs. F. Abbink, Centrum voor Bevolkingsonderzoek, RIVM, Bilthoven, adviseur · prof. dr. A. Brand, hoogleraar transfusiegeneeskunde, Leids Universitair Medisch Centrum · drs. C.A.M. Hazenberg, Bijzonder Instituut voor Bloedgroepenonderzoek, Universitair Medisch Centrum Groningen · dr. M.P. Heringa, gynaecoloog, Universitair Medisch Centrum Utrecht · prof. dr. H.H.H. Kanhai, emeritus hoogleraar verloskunde, Leiden · drs. M.A.M. Overbeeke, Stichting Sanquin Bloedvoorziening, Amsterdam · prof. dr. D.J. van Rhenen, hoogleraar transfusiegeneeskunde, Erasmus Medisch Centrum Rotterdam · prof. dr. E.W. Steyerberg, hoogleraar medische besliskunde, Erasmus Medisch Centrum Rotterdam · prof. dr. T.J.M. de Witte, hoogleraar hematologie, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen · dr. K. Groeneveld, Gezondheidsraad, Den Haag, secretaris De publicatie `Zwangerschapsimmunisatie door rode bloedcellen' (nr2009/04) is te downloaden van www.gr.nl en in een papieren versie op te vragen bij het secretariaat van de Gezondheidsraad, fax (070)3407523, e-mail: order@gr.nl. Nadere inhoudelijke inlichtingen verstrekt dr. K. Groeneveld, tel. (070)340 56 88 , e-mail k.groeneveld@gr.nl.

Bezoekadres Postadres Parnassusplein 5 Postbus 16052 2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag Telefoon (070) 340 7520 Telefax (070) 340 75 23 E-mail: info@gr.nl www.gr.nl