Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Lancering website kwaliteitsatlas
Toespraak van minister Cramer bij lancering website kwaliteitsatlas in
Alpen aan de Rijn, in het theater Castellum op 26 maart 2009.
---
Beste mensen,
Vandaag lanceren we de kwaliteitsatlas in dit mooie theater. En ik ben
blij deze première te mogen meemaken. Want de kwaliteitsatlas past
naadloos in uw en mijn doel: een Mooi Nederland.
Het Nederlands Landschap is uniek en waardevol. En het Groene Hart is
daar bij uitstek een mooi voorbeeld van. Het Groene Hart is een sterk
merk dat wat mij betreft nog tot in het oneindige in het Theater
'Nederland' te zien mag blijven!
En ook een merk dat een peloton van plezierrijders de wielerbroek doet
aantrekken. Ik heb begrepen dat de Joop Zoetemelk FietsClassic
afgelopen zaterdag weer een doorslaand succes was. Deze
wielerklassieker is u natuurlijk bekend als Groene Hart bestuurder of
bewoner. Misschien heeft u zelfs wel gereden.
Dames en heren, het zal u niet ontgaan zijn dat een van mijn eerste
daden als minister het starten van het programma Mooi Nederland was.
Mijn ambitie was en is: het beschermen en ontwikkelen van onze
schaarse groene ruimte. De stedelijke druk is hoog, het tekort aan
plekken om te bewegen, te ontspannen en te genieten neemt toe. Terwijl
de behoefte aan een aantrekkelijke woon en werkomgeving juist alleen
maar stijgt. Tegelijkertijd is de bereikbaarheid van het groene
achterland vanuit de stad vaak nu al problematisch.
Verdere verrommeling door bijvoorbeeld onsamenhangende uitbreiding van
bedrijventerreinen dragen hier aan bij.
Kortom, het is tijd om te handelen. Het is mijn ambitie om verdere
verrommeling terug te dringen, dat we beter nadenken voordat gekozen
wordt voor een nieuw bedrijventerrein, dat we bestaande en nieuwe
bedrijventerreinen duurzamer maken en dat we ruimtelijke innovaties
zoals wonen op water en 20 tot 40 procent van het totaal aantal nieuwe
woningen binnen stedelijk gebied bouwen.
Al deze uitdagingen wil ik aangaan. Spelers als provincies, gemeenten,
private partijen, maatschappelijke organisaties en inwoners van
Nederland zullen eendrachtig aan de gang moeten. Want een A-merk als
ons nationale landschap dreigt uit het Nederlandse 'canonschap' te
verdwijnen. En dat zou eeuwig zonde zijn, dat hoeft geen betoog!
Het Groene Hart als Nationaal Landschap is zoals gezegd een sterk
A-merk. Een typerend voorbeeld van een waardevol gebied dat voor
enorme uitdagingen staat: hoe houden we het gebied open?
Hoe kunnen mensen genieten van de rust en de ruimte? Wat is de rol van
de landbouw? Hoe zorgen we dat de snelwegpanorama's aantrekkelijk
blijven?
Daarom werk ik intensief samen met provincies aan het verbeteren van
het ruimtelijke beleid van Nationale Landschappen en
Snelwegpanorama's.
Maar discussies over kwaliteit schieten vaak alle kanten uit. Waar
willen we heen? En hoe komen we daar het snelst? En waar vinden we
voorbeelden van hoe het kan en moet?
Daarom hebben we een kompas nodig...of beter een atlas: een
kwaliteitsatlas. En voilá: die mag ik dus vandaag on line lanceren.
De kwaliteitsatlas voorziet in een grote behoefte. Denk aan de
concrete uitspraken over bepaalde gebieden en inspirerende
voorbeelden, bijvoorbeeld over het 'veiligstellen' van de prachtige
Vechtzone Utrecht - Amsterdam.
De kwaliteitsatlas biedt tal van dit soort voorbeelden. Daarnaast
biedt het ook praktijkvoorbeelden van projecten waarin is gewerkt met
het openhouden van de zogeheten linten.
Door het geven van deze voorbeelden over hoe het 'ook kan' worden
ervaringen uitgewisseld.
Kortom, met deze Atlas zetten de 3 Groene Hart provincies, het
Woerdens beraad en het rijk vandaag een belangrijke stap in de goede
richting. Mijn felicitaties!
Maar hoewel deze atlas een goede stap in de juiste richting is: het is
en blijft een eerste stap. U moet nu op reis met deze atlas in de
hand: practice what you preach!
Het gaat er nu om hoe een ieder - bestuurders en ambtenaren van
gemeenten, provincies, ontwikkelaars, vertegenwoordigers van
maatschappelijke partijen - de atlas daadwerkelijk gaat gebruiken in
haar of zijn alledaagse afwegingen.
Want er komen een boel opgaven op het Groene Hart af: de wateropgave,
meer klimaatbestendige inrichting, de natuuropgave, de woningbouw. Hoe
kunnen we deze opgaven aanpakken en tegelijkertijd zorgen dat de
kwaliteiten van het Groene Hart worden versterkt, of tenminste
behouden?
Dat levert vaak lastige dilemma's op: wat past wel bij dit gebied, wat
niet, hoe passen die weging toe in de praktijk? In sommige gebieden
ligt de nadruk bijvoorbeeld meer op behoud - Veengebied de Venen - in
andere gebieden meer op ontwikkeling zoals Land van Wijk en Wouden of
de Oude Rijnzone.
De atlas geeft inspirerende handvatten voor tal van deze vragen.
Handvatten die in de alledaagse praktijk moeten worden gebruikt en zo
verder worden doordacht, ingevuld en versterkt.
De kwaliteitsatlas als routewijzer is geen juridisch bindend
instrument. De Randstedelijke Rekenkamer heeft daar onlangs de vinger
opgelegd. Het niet bindende karakter is volgens hen een tekortkoming.
Dit is een duidelijk aandachtspunt, dames en heren. In mijn visie is
de kwaliteitsatlas dan óók niet vrijblijvend. De atlas zal in
provinciale structuurvisies, verordeningen en bestemmingsplannen
moeten doorwerken. Ik verwacht dat provincies en gemeenten dit regelen
en zal hierop toezien.
Dat is mijn regierol en die pak ik. Bijvoorbeeld in de AmvB Ruimte,
die deze zomer aan de Tweede Kamer zal worden aangeboden, zal ik hier
op toezien.
Tot slot. Nogmaals, ik ben blij dat de atlas klaar is en online gaat.
Iedereen kan de atlas nu raadplegen en gebruiken. Ik vraag dat dan ook
te doen. Want met de atlas in uw bagage gaan we met een groen hart op
weg naar een Mooi Nederland!