Rijksuniversiteit Groningen

Parental care in relation to offspring sex and mate attractiveness in the blue tit

Datum: 27 maart 2009

Promotie: T. Limbourg, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Parental care in relation to offspring sex and mate attractiveness in the blue tit

Promotor(s): prof.dr. M.E. Visser, prof.dr. S. Daan

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Pimpelmees met mooie partner zorgt beter voor zijn jongen

Omdat de opvoeding van een nest jongen nu eenmaal een grote klus is, moeten ouders beslissen hoeveel energie ze investeren in hun huidige jongen en hoeveel ze bewaren voor zichzelf, voor eventuele broedsels later. Tobias Limbourg ontdekte bij pimpelmezen dat een ouder met een aantrekkelijke partner meer zorg besteedt aan de opvoeding van zijn jongen. De aantrekkelijkheid van een pimpelmeesman wordt bepaald door zijn blauwe petje, dat wil zeggen de hoeveelheid ultraviolet licht die zijn blauwe kruinveren reflecteren. Hoe meer hoe mooier. Als zijn zonen op hem lijken, zullen ook zij een betere kans hebben op de huwelijksmarkt en daarmee een grotere bijdrage kunnen leveren aan het doorgeven van de genen van zijn ouders.

Voor de pimpelmeesvrouw is het andersom. Het lijkt erop dat een flinke uv-reflectie van hun blauwe kruin de mannen juist een beetje afstoot. Pimpelmeesmannen zijn in ieder geval zorgzamer voor de jongen van een vrouwtje met weinig `uitstraling', wat hij blijkbaar aantrekkelijker vindt. Haar nakomelingen vindt hij dusdanig meer waard dat hij ze meer voedsel brengt.

Limbourg vond geen aanwijzingen dat de sekse van de jongen of de sekseratio van een nest van invloed is op de voerfrequentie. Interessant genoeg lijkt het er wel op dat mannetjes alleen meer investeren in broedsels met veel zonen in jaren waarin er veel rupsen beschikbaar zijn. Rupsen vormen het hoofdbestanddeel van het pimpelmeesdieet in de broedperiode.

Tobias Limbourg (Duitsland, 1972) studeerde aan de universiteit van Bonn. Hij promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen,op onderzoek dat hij verrichtte bij het Centre for Terrestrial Ecology van het NIOO in Heteren. Het werd gefinancierd door NWO. Inmiddels werkt Limbourg bij het Institut für Herzinfarktforschung in het Duitse Ludwigshafen. Limbourg is in 2004 is al veel in de publiciteit geweest met de resultaten van een deel van zijn onderzoek.