Zembla in strijd met de journalistieke normen
Documentaire over verdwenen EU-hulp aan Palestijnen in feite opinieprogramma
ISRAEL, 20090329 -- Op 8 maart 2009 zond NPS/VARA de Zembla-documentaire "Geen geld voor Gaza" uit. In die documentaire was de vraag aan de orde of Israël verantwoordelijk is voor het verdwijnen van de financiële hulp van de EU aan de Palestijnen.. De Nederlands Israëlische monitorgroep Israel-Facts ging na hoe Zembla dit onderwerp heeft behandeld. De groep meent dat Zembla journalistieke normen heeft geschonden. Israel-Facts kwam onlangs in het nieuws met een soortgelijk onderzoek (IF/WAAR) naar de wijze waarop NOS-journaal de Gazaoorlog versloeg. Dit onderzoek leidde tot Kamervragen en een oproep van VVD politicus Remkes om de publieke omroep te hervormen
Het verslag werd aangeboden aan de hoofdredactie van Zembla. Verzocht werd om een vervolgprogramma, waarin de gesignaleerde onjuistheden zouden kunnen worden gecorrigeerd. De redactie weigerde aan dit verzoek gehoor te geven. De maker van de documentaire stuurde een verweer waaruit duidelijk werd dat de documentaire in feite een opinieprogramma was en niet, zoals de term "documentaire" suggereert, een voorlichtend programma.
Wat het verweer vermeldt kan hier niet worden weergegeven. Het e-mail bericht waarin het verweer was opgenomen bevatte een waarschuwing van de VARA de inhoud ervan niet openbaar te maken.
----
Bevindingen
· De deskundigen die in de uitzending om commentaar werden gevraagd staan bekend om hun anti-Israëlische denkbeelden. De meesten van hen behoren tot een anti-Israëlische actiegroep.
· Er werd voorbijgegaan aan het principe hoor en wederhoor.
· De meeste beweringen van de "deskundigen" worden niet door feiten gestaafd.
· Informatie over de achtergronden van de oorlog in de Gazastrook en over het wegvallen van de EU-hulp bleek of buiten de context te zijn weergegeven of onjuist.
· Het begeleidende commentaar suggereerde bij voortduring, maar telkens zonder nadere bewijsvoering, dat het Israël is dat de volledige verantwoordelijkheid draagt voor het wegvallen van de EU-hulp aan de Palestijnen, voor het voortduren van het Palestijns Israëlische conflict en voor alle humanitair leed veroorzaakt in de meest recente ronde in dat conflict.
· Zembla heeft een complex conflict teruggebracht tot een simpel verhaal waarbij één partij verantwoordelijk is voor alle problemen.
Conclusie
· Indien de makers voor ogen hadden ertoe bij te dragen dat het debat in Nederland over het Palestijns Israëlische conflict - of, meer algemeen, het conflict in het Midden Oosten - op zo zuiver mogelijke wijze zou worden gevoerd dan zijn zij daarin niet geslaagd. Te vrezen valt dat "Geen geld voor Gaza" eerder een bijdrage vormt tot de escalatie van dat debat. Op het Zembla forum troffen wij bijvoorbeeld na de uitzending een aantal anti semitische bijdragen aan.
Voorbeelden van incorrecte voorstelling van zaken uit Zembla documentaire.
· Volgens Zembla zou een aantal EU-landen- waaronder Nederland- blokkeren dat Israël herstelbetalingen verricht voor in de Gazastrook ontstane schade.
Prof. Avi Bell, expert op het gebied van internationaal recht in conflictsituaties,
verklaarde dat, historisch gezien, staten slechts herstelbetalingen op zich nemen wanneer zij agressie pleegden tegenover andere staten, de hoogte en vorm van deze herstelbetalingen wordt doorgaans vastgesteld tijdens capitulatieonderhandelingen of direct daarna.
Israël voerde een defensieve oorlog, nadat het jarenlange raketbeschietingen - door Hamas - op burgerdoelen had ondergaan. Voor Israël bestond daarom ook geen enkele reden "herstelbetalingen" te aanvaarden. Zo kan er ook geen sprake van zijn dat "EU-landen herstelbetalingen door Israël zouden blokkeren".
· Zembla verklaarde dat, krachtens de bepalingen van de 4e Geneefse conventie, Israël verplicht is voor de Palestijnse bevolking te zorgen. Sinds de Oslo-akkoorden is het echter de Palestijnse Autoriteit die verantwoordelijk is voor de zorg voor de Palestijnse bevolking (zie o.m. Julius Stone, wereldvermaard expert op het gebied van het internationaal recht, in zijn boek "Assault on the law of nations"). Verder trok Israël zich in 2005 volledig terug uit de Gazastrook. De verantwoordelijkheid voor de bevolking kwam daarmee te liggen bij het Palestijnse bestuur van dat gebied .
Het volledige verslag kan worden geraadpleegd op www.israelfacts.eu
Israel-Facts bestaat voor het grootste deel uit Nederlanders en in Israel woonachtige Nederlanders. De groep heeft haar thuisbasis in Nederland, de nieuws- en monitorafdeling van de groep bevindt zich in Israel.
www.israelfacts.eu
ingezonden persbericht