Tsjechische brokkenpiloten
Topolánek toppled. Leuke woordgrap van de European Voice, minder leuk
nieuws. De Tsjechische regering van Mirek Topolánek, die gisteren
struikelde over een motie van wantrouwen, is ook voorzitter van de
Europese Unie. Stuurloosheid dreigt, terwijl juist nu stuurmanskunst
nodig is om Europa door de storm van de financiële, economische en
klimaatcrisis te leiden. Beroerde timing van de Tsjechische oppositie.
In de afgelopen maanden hebben we Tsjechische politici nogal eens
horen klagen dat de Franse regering hun voorzitterschap aan het
ondermijnen was. Nu leggen ze er dus zelf een bom onder. Want hoeveel
energie kan de demissionaire Topolánek nog steken in zijn EU-werk, als
ie binnenslands moet onderhandelen over een nieuwe regering of nieuwe
verkiezingen? Wat is een afspraak met een Tsjechische minister nog
waard, als die de steun ontbeert van een meerderheid in het eigen
parlement? Komen er nieuwe ministers die, zonder te zijn ingewerkt, de
Europese Raden van Ministers moeten gaan voorzitten?
De Tsjechische president Václav Klaus speelt een belangrijke rol bij
het oplossen van de regeringscrisis. Maar die is een gezworen vijand
van premier Topolánek en een berucht euroscepticus. Het
doorfunctioneren van het EU-voorzitterschap zal hem worst zijn.
Misschien ziet ie zijn kans schoon om het Verdrag van Lissabon op de
lange baan te schuiven.
Dat verdrag is wel goedgekeurd door de Tsjechische Tweede Kamer, maar
nog niet door de senaat. Juist in de regeringspartij van Topolánek
zitten veel eurosceptici, die zich nu minder hoeven aan te trekken van
hun partijgenoten in de regering. Ook president Klaus zelf ligt dwars
bij 'Lissabon', hoewel het verdrag mede in zijn naam is gesloten.
De Tsjechische regering leidt nota bene de onderhandelingen met de
Ierse regering over de formulering van de waarborgen die Dublin zijn
toegezegd om een tweede referendum over het Verdrag van Lissabon in
Ierland mogelijk te maken. Hoe geloofwaardig kan Topolánek nog
onderhandelen, als het volstrekt onzeker is of zijn eigen land
'Lissabon' steunt?
Het is niet handig om de EU bij toerbeurt te laten voorzitten door
nationale regeringen, zoveel is duidelijk. De Tsjechische
brokkenpiloten - en daartoe reken ik ook de twee (ex)groene
parlementariërs die vanwege ruzie met hun eigen ministers voor de
motie van wantrouwen stemden - onderstrepen het belang van een
stabieler EU-voorzitterschap.
Een vaste voorzitter voor de regeringsleiders en de ministers van
Buitenlandse Zaken, een teamvoorzitterschap van drie landen voor de
overige Raadsformaties, dat zou een hele stap vooruit zijn. Welk
verdrag moet daarvoor zorgen? Het Verdrag van Lissabon, ironisch
genoeg.