Nederlandse Vereniging van Journalisten
Geen nieuws is slecht nieuws
zondag 3 mei 2009 | Journalisten mogen niet verzaken en wegblijven uit
de probleemwijken, zegt Eberhard van der Laan, minister van Wonen,
Wijken en Integratie in zijn Persvrijheidlezing 2009. `De kern van
jullie taak is om dit op te pakken. Maak geen nieuws door te
provoceren maar loop er ook niet omheen.'
`De straat versus de verslaggever' was het thema van de Dag van de
Persvrijheid op zondag 3 mei in Utrecht. Regelmatig worden
journalisten bedreigd als zij in het openbaar hun werk doen in
bepaalde wijken. De Persvrijheidlezing 2009 werd dan ook uitgesproken
door minister Eberhard van der Laan van Wonen, Wijken en Integratie.
Geen nieuws is slecht nieuws, luidde zijn motto aan het begin van de
Persvrijheidlezing. Journalisten mogen niet opgeven omdat zij als
gevolg van agressie en bedreigingen hun werk niet goed kunnen
uitvoeren. De minister bezocht in de afgelopen maanden zo'n 20 tot 25
wijken. Het enorme gezelschap wat dan een wijk binnenvalt kan voor
veel ergernis zorgen, erkent hij. Daar heb je ze weer, wordt er dan
gezegd, of: de straat is van ons, die camera hoort er niet. `Maar de
straat is van iedereen en dat is fundamenteel.'
In het onderzoek `Rot op met die camera' van Frank Bovenkerk zeggen
374 respondenten dat ze agressie hebben ondervonden of zijn bedreigd.
In 108 gevallen is dat reden geweest om de reportage af te breken. 36
van hen hebben fysiek letsel opgelopen en dat was voor 6 reden om in
het ziekenhuis te worden opgenomen. `Dat zijn serieuze getallen',
vindt Van der Laan.
Het probleem mag niet onderschat of gerelativeerd worden. Van der Laan
haalt het voorbeeld aan van de machinisten en conducteurs die hij
bijstond bij escalaties toen hij nog advocaat was. Soms werd er
teruggeslagen. `Maar eigenrichting is verboden, concludeerde zo'n
jonge Officier van Justitie dan. De conducteurs die het meeste risico
liepen, waren degenen die niet wegkeken. Er ontstond zo een ingebouwde
straf voor hen die zich het meest verantwoordelijk voelden. Wat ik
hiermee wil zeggen is dat dit niet ten koste mag gaan van de flinkste
journalisten.'
De jongere die zegt dat een journalist gewoon kan aankloppen bij het
buurtcentrum voor een verhaal slaat de plank mis. Ingaan op zo'n
verzoek is prima, maar het mag niet van je gevraagd worden, aldus Van
der Laan. `Je wilt als journalist zelf praten, zelf zoeken.'
Gevecht om de straat is niet het gevecht van de journalistiek. Als je
wegblijft verzaak je dan niet? De agressie die journalisten voelen is
te vergelijken met de agressie die anderen ook voelen. `De kern van
jullie taak is om dit op te pakken', stelt hij. `Je kunt er alleen
iets over zeggen als je er zelf bij bent. Beschrijf wat je meemaakt.
Maak geen nieuws door te provoceren maar loop er ook niet omheen.' En
als het misgaat, doe dan aangifte, raadt hij aan. Daarbij is een taak
weggelegd voor de werkgever. Die moet achter de verslaggever staan en
hem of haar uit de wind houden. De taak van de politie is om die
aangiften zeker serieus te nemen. En de taak van de samenleving is om
te zeggen: `blijf met je poten van de journalisten af of zelfs: blijf
met je rotpoten van die rotjournalisten af.'