SRON Netherlands Institute for Space Research
Herschel filled up with helium for long space mission
06 May 2009
Ruimtetelescoop Herschel volgetankt voor lange ruimtereis
De grote tank van ruimtetelescoop Herschel is op de Europese
lanceerbasis in Frans-Guyana bijna tot de nok toe gevuld. Niet met
brandstof, maar met supervloeibaar helium. Het helium moet de door het
Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON ontwikkelde ruimtecamera
HIFI de komende vier jaar koelen tot net boven het absolute nulpunt
(-273 ºC). Herschel is inmiddels gemonteerd boven op de Ariane 5-raket
die hem op 14 mei samen met reisgezel Planck de ruimte in moet
brengen.
Launch team members make final verifications as Herschel is lowered
atop Ariane 5s SYLDA dispenser. This activity occurred in the upper
level of the launcher Final Assembly Building at Europes Spaceport.
Launch team members make final verifications as Herschel is lowered
atop Ariane 5s SYLDA dispenser. This activity occurred in the upper
level of the launcher Final Assembly Building at Europes Spaceport.
HIFI vormt samen met nog een Brits en een Duits ruimte-instrument de
delicate wetenschappelijke lading van Herschel, de ruimtetelescoop van
de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. De camera gaat kijken naar het
ontstaan van sterren en planeten en met name naar moleculen die
daarbij een rol spelen. Dat kan doordat HIFI de infraroodstraling die
deze objecten uitzenden heel precies kan analyseren en zo de moleculen
kan herkennen. Omdat alles dat een beetje warm is zelf ook
infraroodstraling uitzendt, moet HIFI dus zo koud mogelijk gemaakt
worden. En hoe meer helium Herschel mee de ruimte in neemt, des te
langer kan HIFI zijn werk doen. Maar in de tropische omstandigheden
van Frans-Guyana verdampt het helium ook weer sneller. De vulslang
blijft dus aangekoppeld tot zo kort mogelijk voor lancering.
HIFI-projectmanager bij SRON Peter Roelfsema is intussen met zijn team
volop bezig het waarneemprogramma van HIFI voor te bereiden. Daarvoor
is bij de Groningse vestiging van SRON een datacentrum ingericht, dat
iedere dag even contact maakt met Herschel, wetenschappelijke gegevens
van HIFI ophaalt en een nieuw waarneemprogramma naar de
ruimtetelescoop stuurt. 'We hebben de extra tijd die we kregen doordat
de lancering een paar keer is uitgesteld goed benut door een aantal
processen te optimaliseren', vertelt Roelfsema. 'Ik kan nu echt
zeggen: Groningen is er klaar voor!'
Eerste waarnemingen
De eerste waarnemingen doet HIFI al als Herschel nog onderweg is naar
zijn eindbestemming, een punt op anderhalf miljoen kilometer van de
aarde, vier keer zo ver weg als de maan. Roelfsema: 'We gaan HIFI
straks eerst testen op een paar objecten waarvan we weten hoe HIFI ze
ongeveer zou moeten zien, dan moet je denken aan planetoïden, of
bijvoorbeeld de planeet Mars.' Als HIFI in de ruimte helemaal
geacclimatiseerd en afgesteld is, kan het echte wetenschappelijke werk
beginnen. 'Daarvoor hebben we al een grote stapel waarneemvoorstellen
van sterrenkundigen uit de hele wereld liggen', zegt Roelfsema.
Maar eerst volgt nog de lancering. Die gaat Roelfsema met eigen ogen
zien in Frans-Guyana, op veilige afstand van het lanceerplatform van
het Centre Spatial Guyanais. 'We hebben daar met z'n allen jaren
naartoe geleefd, dus ik verheug me daar enorm op.' Of hij ook spanning
voelt? 'Natuurlijk is het spannend, maar ik heb ook heel veel
vertrouwen in mensen van ESA en Arianespace, die niets aan het toeval
zullen overlaten.'
Twitter.com/sronhifi
Peter Roelfsema zal vanuit Frans-Guyana zijn indrukken delen via de
twitterpagina: http://twitter.com/sronhifi .