Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
1
Onze referentie
De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal
DCE/118876
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Datum 27 april 2009
Betreft Beantwoording kamervragen Aanbesteding Rijksmuseum
Hierbij zend ik u mede namens de minister voor WWI de antwoorden op de
vragen over de aanbesteding van het Rijksmuseum, gesteld door de leden Van
der Ham (D66) en Vietsch en Van Vroonhoven (CDA).
De vragen zijn mij toegezonden met de kenmerken 2009Z06290 (Van der Ham)
en 2009Z06298 (Vietsch en Van Vroonhoven) op 3 april 2009.
dr. Ronald H.A. Plasterk
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
a
na 1 van 9
Pagi
2009Z06290 Datum
Onze referentie
Vragen van het lid Van der Ham (D66) aan de ministers van Onderwijs, Cultuur DCE/118876
en Wetenschap en voor Wonen, Wijken en Integratie over het
aanbestedingstraject van het Nieuwe Rijksmuseum (ingezonden 3 april 2009)
1
Is het waar dat de nieuwe aanbesteding van het Nieuwe Rijksmuseum opnieuw
slechts één inschrijving heeft opgeleverd?
Nee. De aanbesteding is vorig jaar gesplitst in zeven percelen. Op 28 oktober
2008 heb ik u per brief (kamerstuk 28989, nr. 93) laten weten dat de
aanbesteding van de percelen 1 tot en met 4 succesvol en binnen de financiële
kaders is afgerond. Voor de percelen 1 tot en met 4 heeft steeds per perceel meer
dan één aannemer ingeschreven. Ook perceel 6, waarop drie inschrijvingen
waren, is inmiddels binnen de financiële kaders aanbesteed. De bouwplaats is
inmiddels ingericht en sinds enkele maanden wordt er gebouwd.
De inschrijving op perceel 7 is in de planning naar achteren geschoven, maar dat
heeft geen gevolg voor het tijdpad van het project.
Op 12 maart 2009 vond de inschrijving op perceel 5 plaats. Er waren aanvankelijk
drie geïnteresseerde aannemers voor dit perceel. Gedurende de rit heeft één van
de drie zich teruggetrokken en op de dag van de inschrijving kwam één van de
twee overgebleven aannemers niet opdagen. Uiteindelijk heeft dus één aannemer
een bod uitgebracht. (Voor een totaal overzicht van de aanbesteding, zie de tabel
in de bijlage.)
2
Past het resultaat van de aanbesteding binnen het budget voor het Nieuwe
Rijksmuseum? Kunt u uw antwoord toelichten?
De percelen 1 tot en met 4 en perceel 6 zijn, zoals hierboven gemeld, alle binnen
onze financiële kaders aanbesteed. Na de aanbesteding van perceel 5 is door de
aannemer een toelichting gegeven op zijn aanbieding. Deze toelichting heeft
geleid tot de conclusie dat het zinvol is om te bezien of binnen onze financiële
kaders tot overeenstemming gekomen kan worden. De kandidaat-aannemer heeft
een uitnodiging tot onderhandeling van de Rijksgebouwendienst ontvangen en
geaccepteerd. De onderhandelingen vinden nu plaats en daarover kan ik geen
mededelingen doen. Ik verwacht u binnen afzienbare tijd de resultaten daarvan
bekend te kunnen maken.
Pagina 2 van 9
3 Datum
Hoeveel partijen hebben er ingeschreven op de percelen 5, 6 en 7 van de
Onze referentie
aanbestedingskalender? DCE/118876
Voor perceel 5 hadden zich drie aannemers gemeld die voldeden aan de
minimumeisen. Hiervan heeft één aannemer een inschrijving gedaan.
Voor perceel 6 hadden zich drie aannemers gemeld die voldeden aan de
minimumeisen. Deze drie aannemers hebben een inschrijving gedaan.
Voor perceel 7 hebben zich twaalf gegadigden gemeld.
4
Wat heeft u ondernomen om te zorgen dat zoveel mogelijk partijen zich hebben
ingeschreven? Heeft u partijen zelf actief uitgenodigd? Was de Koninklijke BAM
Groep nv onder de inschrijvers?
De aanbesteding is aangekondigd op de aanbestedingskalender en gemeld bij het
Bureau voor officiële publicaties der Europese gemeenschappen. Daarnaast is de
aankondiging in diverse landelijke bladen bekendgemaakt. Het is volgens het
Europese aanbestedingsrecht niet toegestaan om partijen actief uit te nodigen.
BAM was ook een van de inschrijvers; zij hebben de beste aanbieding gedaan
voor perceel 1.
5
Hoe heeft u het risico van partijen op juridische procedures vanwege kennis uit
vorige aanbesteding beperkt, opdat voorkomen zou worden dat een partij zich
zou terugtrekken vanwege dreigende juridische procedures?
De aanbesteding is vorig jaar gesplitst in zeven percelen. Hierbij zijn
veranderingen doorgevoerd t.o.v. het oorspronkelijke plan; ook de
uitvoeringscondities zijn aangepast. Daarnaast zijn alle betrokkenen tijdens de
aanbestedingsprocedure voorzien van uitvoerige, aanvullende informatie.
Daarmee heeft elk van de betrokkenen kunnen beschikken over dezelfde
informatie.
Pagina 3 van 9
6 Datum
Wilt u bij ondernemingen die overwogen hebben zich aan te bieden, onderzoeken
Onze referentie
wat de redenen waren dit uiteindelijk niet te doen? DCE/118876
Zoals de toenmalige minister voor Wonen, Wijken en Integratie in haar brief van
15 september 2008 aan de Tweede Kamer uiteen heeft gezet (kamerstuk 31200
XVIII, nr. 73) worden door de Rijksgebouwendienst standaard analyses
uitgevoerd van aanbestedingen waarbij onder andere sprake is van
ondernemingen die zich uit de aanbestedingsprocedure hebben teruggetrokken.
De resultaten daarvan worden periodiek aan de NMa verstrekt en met de NMa
doorgenomen. De analyse van de aanbestedingen van de verbouw van het
Rijksmuseum zullen daarin worden meegenomen.
7
Waarom zijn de percelen Teekenschool en Hoofdgebouw pas in augustus 2008 in
de markt gezet ?
De percelen 5, 6 en 7 gaan later in uitvoering dan de percelen 1, 2, 3 en 4,
daarom zijn deze vier maanden later in de markt gezet.
8
Wat zijn de vervolgstappen van het Rijk om één en ander tot een goed einde te
brengen?
De Rijksgebouwendienst heeft samen met haar opdrachtgevers OCW en het
Rijksmuseum een adequate projectorganisatie ingericht. Naast een zorgvuldige
beheersing van de informatie en organisatie in dit project, is er voorzien in een
robuuste borging van de beheersaspecten tijd, geld en kwaliteit. Bovendien
vinden geregeld risico-inventarisaties plaats.
Voor de uitvoeringsperiode, die nu enkele maanden loopt, wordt de
directievoering en het toezicht op het werk geïntensiveerd. Dit gebeurt enerzijds
om recht te doen aan de inhoudelijke complexiteit van het project. Anderzijds is
dit om een goede controle op en aansturing van de verschillende percelen en een
goede interactie daartussen te kunnen waarborgen.
Pagina 4 van 9
9 Datum
Kunt u aangeven of, en zo ja, welke vertraging de jongste ontwikkeling zal
Onze referentie
hebben op de oplevering van het Nieuwe Rijksmuseum? Welke datum kan u DCE/118876
noemen wat betreft de volledige heropening?
Op dit moment vinden onderhandelingen plaats met de aannemer. Ik ga er
vooralsnog vanuit dat de planning die ik u vorig jaar heb gemeld, gehandhaafd
wordt.
Pagina 5 van 9
2009Z06298 Datum
Onze referentie
Vragen van de leden Vietsch en Van Vroonhoven-Kok aan de ministers van DCE/118876
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en voor Wonen, Wijken en Integratie over de
nieuwe problemen rond aanbesteding en renovatie van het Rijksmuseum
(ingezonden 3 april 2009)
1
Heeft u kennisgenomen van de nieuwe problemen rond aanbesteding en renovatie
van het Rijksmuseum? 1)
Ik heb kennisgenomen van de journaaluitzending waarnaar u verwijst.
2
Betekent dit dat de oplevering die nog geen jaar geleden uitgesteld is van 2010
naar 2013 opnieuw uitgesteld moet worden en dat dus de collectie van het
Rijksmuseum nog langer onbereikbaar wordt voor hele generaties
schoolkinderen? Zo ja, komt er een tijdelijke oplossing om de collectie die behoort
tot de belangrijkste peilers van onze kunstgeschiedenis alsnog bereikbaar te
maken?
Op dit moment vinden onderhandelingen plaats met de aannemer. Ik ga er
vooralsnog vanuit dat de planning die ik u vorig jaar heb gemeld, gehandhaafd
wordt.
De collectie van het Rijksmuseum is momenteel overigens algemeen bereikbaar,
ook voor schoolkinderen. Tijdens de verbouwing is de Philipsvleugel geopend en
daar zijn, onder de titel De Meesterwerken, de topstukken uit de 17e eeuw te
zien. De afgelopen vijf jaar zijn daar jaarlijks gemiddeld 35.000 kinderen in
schoolverband ontvangen. Daar bovenop ontvangt het Rijksmuseum jaarlijks
gemiddeld 130.000 kinderen en jongeren tot en met 18 jaar. In een tijdelijke
oplossing is dus al voorzien.
3
Is het waar dat er slechts één aannemer (Van Eesteren) een offerte heeft
uitgebracht voor de verbouw van het hoofdgebouw van het Rijksmuseum en dat
de kosten tientallen miljoenen boven het budget liggen? Bent u van mening dat
de aannemer u wil "gijzelen"? Zo nee, in welk opzicht verschilt de huidige situatie
met die van verleden jaar?
Op 12 maart 2009 vond de inschrijving op perceel 5 plaats (bouwkundige werken
hoofdgebouw). Er waren aanvankelijk drie geïnteresseerde aannemers voor dit
Pagina 6 van 9
perceel. Gedurende de rit heeft één van de drie zich teruggetrokken en op de dag Datum
van de inschrijving kwam één van de twee overgebleven aannemers niet
Onze referentie
opdagen. Uiteindelijk heeft dus één aannemer een bod uitgebracht. (Voor een DCE/118876
totaal overzicht van de aanbesteding, zie de tabel in de bijlage.)
Na de aanbesteding van perceel 5 is door de aannemer een toelichting gegeven
op zijn aanbieding. Deze toelichting heeft geleid tot de conclusie dat het zinvol is
om te bezien of binnen onze financiële kaders tot overeenstemming gekomen kan
worden. Van "gijzeling" is geen sprake. De kandidaat-aannemer heeft een
uitnodiging tot onderhandeling van de Rijksgebouwendienst ontvangen en
geaccepteerd. De onderhandelingen vinden nu plaats en daarover kan ik geen
mededelingen doen. Ik verwacht u binnen afzienbare tijd de resultaten daarvan
bekend te kunnen maken.
Het grote verschil met de situatie van vorig jaar is dat er toen in absolute termen
een substantieel groter verschil was tussen aanbieding en begroting. Een tweede
verschil is dat vorig jaar al geruime tijd bekend was dat er één aannemer een bod
zou doen. Een laatste verschil met vorig jaar is dat het bouwproject al begonnen
is: van de zeven percelen zijn er inmiddels vijf succesvol binnen de financiële
kaders aanbesteed.
4
Waarom kiest u nu voor verder onderhandelen in plaats van opnieuw aanbesteden
zoals u verleden jaar deed?
Omdat uit de toelichting van de aannemer is geconcludeerd dat het zeker zinvol is
om te bezien of binnen onze financiële kaders tot overeenstemming gekomen kan
worden.
Pagina 7 van 9
5 Datum
Blijven de totale kosten van de verbouw van het Rijksmuseum binnen het budget
Onze referentie
van 333 mln. en wordt het geheel in 2013 opgeleverd zoals gevraagd in de DCE/118876
motie Vietsch en Anker van 3 juli 2008? 2) Zo nee, hoe lang gaat het dan nog
duren en wat gaat u doen om het te bespoedigen?
Zoals ik reeds aangaf in mijn reactie op de motie van Vietsch en Anker op 3 juli
2008, zullen er voor het project geen nieuwe middelen ter beschikking worden
gesteld. Volgens planning zal de oplevering van het museum inderdaad uiterlijk in
2013 plaatshebben.
6
Waarom is de voortgang van het project inclusief overschrijding van de
kosten nog niet gerapporteerd aan de Kamer zoals gevraagd in de genoemde
motie?
Ik heb u toegezegd in het voorjaar 2009 te berichten over de voortgang van het
project. Die toezegging kom ik na. Van kostenoverschrijding is geen sprake.
1) NOS Journaal, 1 april 2009: "Opnieuw problemen bij restauratie Rijksmuseum"
2) Kamerstuk 28 989, nr. 82
Toelichting:
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen ter zake van het lid Van der
Ham (D66), ingezonden 3 april 2009 (vraagnummer 2009Z06290)
Pagina 8 van 9
Bijlage Datum
Tabel Overzicht Aanbesteding Het Nieuwe Rijksmuseum
Onze referentie
DCE/118876
Status Aantal
Perceel opdracht inschrijvingen
1 Civiele werken ondergronds gegund 2
tot en met maaiveld
2 Werktuigbouwkundige, gegund 4
regeltechnische en sanitaire
installaties
3 Elektrotechnische installaties gegund 4
inclusief data-structuur
4 Lift- en transporttechnische gegund 2
installaties
5 Bouwkundige werkzaamheden in onderhandeling 1
Hoofdgebouw: nieuwbouw, met aannemer
restauratie, constructie en
afbouw
6 Restauratie en onderhoud gegund 3
daken en gevels Hoofdgebouw
7 Restauratie Villa en 12 aannemers
Teekenschool hebben zich
gemeld als
gegadigde
Pagina 9 van 9