Partij van de Arbeid

Successierechten omhoog

06-05-2009 12:51

Onder het motto onafhankelijk en vrij, maar niet over de partij publiceren we regelmatig columns op pvda.nl. Dit keer een column van Paul Bordewijk. Hij pleit voor een verhoging van de sucessierechten: Waarom wel belasting betalen als je bij je vader in de zaak werkt, maar niet wanneer je zonder tegenprestatie zijn geld erft?

Staatssecretaris De Jager heeft voorstellen in procedure gebracht om de successierechten te verlagen. Dat moet wel, lees je vaak, want de successierechten zijn de meest impopulaire belasting. Bij successierechten wordt belasting betaald over inkomen waar al eens belasting over betaald is, en dat zou niet moeten.

Ik begrijp daar niets van. Er worden zoveel belastingen geheven over geld waar al eerder belasting over betaald is. Wie zijn salaris in de winkel besteedt, betaalt in de meeste gevallen BTW, ook al heeft hij over dat salaris al belasting betaald. Wie een prijs wint in een loterij, moet daar ook belasting over betalen, ook al heeft hij eerst belasting betaald over het salaris waarmee hij zijn loten gekocht heeft. Bovendien is het geërfde vermogen meestal niet alleen opgebouwd uit spaargeld, maar ook uit onbelaste vermogensgroei, bij voorbeeld door de waardestijging van het eigen huis, van het tweede huis, of van beleggingen.

Erfenissen vormen een vorm van arbeidsloos inkomen. Waarom wel belasting betalen als je bij je vader in de zaak werkt, maar niet wanneer je zonder tegenprestatie zijn geld erft? Ik heb een keer wat geld geërfd van een verre oom van wiens bestaan ik niet eens op de hoogte was. Dat was een leuke meevaller, maar ik had niet het gevoel dat ik nu echt recht had op dat geld, en het leek mee ook volstrekt logisch dat via de overheid iedereen een aandeel in die meevaller had.

Van belang is verder dat erfenissen vooral terecht komen bij mensen die het toch al goed hebben. Het systeem van vererving helpt daarmee de ongelijkheid in onze maatschappij verder te vergroten. Wat geeft familieleden meer recht op het vermogen van overledenen dan anderen? Traditioneel hebben socialisten het daarom niet zo op erfenissen. De PSP wilde indertijd vererving geheel onmogelijk maken. Nieuw Links ging indertijd wat minder ver, maar wilde dat boven de honderdduizend gulden het tarief 99 procent werd.

Er zijn ook modernere argumenten voor hogere successierechten. We maken ons zorgen over de kosten van de vergrijzing en daarmee over de duurzaamheid van de overheidsfinanciën. Successierechten zijn nu juist een belasting waarvan de basis in de toekomst stevig zal stijgen. Wanneer de nood zo hoog gestegen is dat stratenmakers tot hun 67ste moeten blijven werken, gaan we toch niet de successierechten verlagen?

Een aardige erfenis kan ook maken dat mensen een paar jaar eerder met werken ophouden. Ik gun ze dat van harte, want zo leuk is het niet bij elk bedrijf, maar je zou verwachten dat mensen als Bas Jacobs en Lars Bovenberg, die zich voortdurend druk maken over de kosten van de vergrijzing, zich daar grote zorgen over zouden maken. En dat geldt ook voor het Centraal Prikkel Bureau.

Toch heb ik nergens gelezen dat bij het ambtelijk onderzoek naar de mogelijkheden om de overheidsuitgaven duurzaam te dekken, de successierechten ook maar eenmaal aan de orde zijn geweest. Het zou mij niet verbazen als die ambtenaren zelf nog een leuk erfenisje in het vooruitzicht hebben.