Ingezonden persbericht
Het thema van deze herdenkingsdag is: "Vrijheid en identiteit" 2009.
Beste mensen,
Vandaag vieren wij dat op 5 mei 1945 de vrede getekend werd tussen Duitsland en Nederland, vrede die een einde maakte aan bijna vijf jaar van bezetting, bijna vijf jaar waarin vrijheid slechts bestond voor zover de bezetter het toestond. Vrijheid heeft een betekenis gekregen waarvan men de waarde misschien pas door die vijf jaar bezetting is gaan inzien. Het belang en de betekenis ervan worden ons iedere dag opnieuw weer duidelijk en meer en meer zien wij in dat bevrijding en vrijheid een voortdurend proces is, dat vrijheid in alle opzichten, zowel in de zin van op kunnen staan voor je eigen, individuele keuzes, voor je eigen leven als voor de vrijheid van de maatschappij waarin je leeft, waarin je je eigen plaats inneemt, dat die vrijheid een groot en belangrijk goed is.
Bij die vrijheid willen wij op deze feestelijke dag graag even nader stilstaan. Het is immers niet alleen een feest, maar het is ook een moment van bezinning. Geen feest zonder oorzaak, geen feest zonder herdenking. Wij staan stil bij onze vrijheid, de vrijheid die wij hier hebben, de vrijheid waar vele mensen, uit dit land, maar ook uit vele andere landen, voor gestreden hebben. De vrijheid om je leven in te richten zoals jij dat wilt, om te geloven wat jij wilt, om op jouw eigen wijze inhoud en zin te geven aan je eigen bestaan. Maar die vrijheid houdt ook verantwoordelijkheid in.
Verantwoordelijkheid naar elkaar toe: mijn vrijheid mag niet ten koste gaan van de vrijheid van anderen. Daarmee bedoel ik dat mijn vrijheid niet betekent dat ik maar mag doen wat ik wil, zonder daarbij rekening te houden met anderen. Wij zijn niet alleen op de wereld, wij maken deel uit van de maatschappij waarin wij leven, en ons leven is onlosmakelijk verbonden met dat van andere mensen. En wanneer wij deze verbondenheid erkennen en inzien en ons streven naar persoonlijke vrijheid samen laten gaan met het streven naar een maatschappij waarin het goed leven is, dan geven wij een diepere inhoud aan het begrip 'vrijheid' dan wanneer wij slechts onze eigen vrijheid nastreven.
Steeds opnieuw zijn wij de grenzen van de vrijheid aan het aftasten. Er is niet een eenvoudig antwoord op de vraag: Wat is vrijheid? Wat betekent vrijheid anno 2009?
De afgelopen jaren hebben wij vele discussies meegemaakt over persvrijheid, over vrijheid van meningsuiting, over vrijheid op het gebied van levensovertuiging en over allerlei andere vormen van vrijheid en nog steeds zijn er verschillen van mening over wat kan en wat niet kan. Duidelijk is in ieder geval dat grenzen voortdurend veranderen, híer vervagen ze, daar worden ze weer sterker aangezet. Vrijheid blijkt een grote dynamiek te hebben en ons beeld van vrijheid is niet meer hetzelfde als 64 jaar geleden, als 25 jaar geleden of zelfs maar als verleden jaar.
Dat er nog steeds zoveel mensen zijn die 5 mei vieren en dat u ook allemaal hier, naar de Meevaart gekomen bent om met elkaar dit feest te vieren, geeft aan dat wij allemaal na willen denken, stil willen staan bij de betekenis van vrijheid. En graag wil ik u een tweede ding meegeven om over na te denken waarmee we tevens aansluiten bij het thema van dit jaar. Laten we ook een ogenblik stilstaan bij onze eigen identiteit. Vrijheid en identiteit liggen in elkaars verlengde: zonder vrijheid is er geen identiteit en andersom: voor een eigen identiteit is vrijheid nodig. Dat wij nu al zo lang van vrijheid kunnen genieten in dit land, in dit deel van de wereld, drukt ook een stempel op onze identiteit, onze nationale identiteit die steeds internationaler wordt, en onze persoonlijke identiteit, die ook, hopelijk, steeds meer boven de beperkingen van egoïsme uitstijgt. Laten wij ons nu ook afvragen wat het is dat bepaalt wie wij zijn en in hoeverre wij daar zelf invloed op uit kunnen oefenen. Onze persoonlijke groei in vrijheid en in individualiteit kunnen wij voor een gedeelte zelf bepalen: hoe ver willen wij diep in onszelf kijken om die groei mogelijk te maken, welke soms moeilijke beslissingen willen wij nemen om ons te ontwikkelen?
Daar ligt voor een deel onze verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid voor de vrijheid die wij gekregen hebben van voorgaande generaties, verantwoordelijkheid voor onze identiteit, die ook voor een deel voortgekomen is uit onze geschiedenis. Hoe gaan wij deze verworvenheden in de toekomst - een toekomst die nu begint - inzetten voor onszelf, voor onze medemens en voor de mensen die na ons komen? Dat zijn de dingen die ik u ter overdenking mee wil geven en waar wij deze avond verder op in willen gaan.
Ik wens u allen een goede viering toe.
Toespraak Ahmed El Mesri op de bijeenkomst van 5 mei 2009
Ingezonden persbericht