Wageningen Universiteit en Researchcentrum
zoeken massaal het ijs op
Zuidpooldiertjes zoeken massaal het
ijs op
7 mei 2009
Pal onder het drijvende ijs van Antarctica komen in groten getale
kleine zeediertjes voor die een belangrijke plek innemen in de
voedselketen. Onderzoeker dr. Hauke Flores, van Wageningen IMARES,
onderdeel van Wageningen UR, ontdekte dat de dichtheid aan kreeftjes,
visjes en andere organismen hier vele malen groter is dan in open
water.
Lange tijd was het leven direct onder de ijsschotsen een verborgen
wereld. Maar met een speciaal gemaakt visnet kreeg onderzoeker Flores
toegang tot het grensvlak tussen het drijvende Antarctische ijs en het
zeewater eronder.
Hij ontdekte dat de onderkant van het ijs de spil vormt van de
Antarctische voedselketen. âIn en onder het ijs groeien algen die de
gehele productie van het ecosysteem uitmakenâ, vertelt Flores. âDraai
een ijsschots om en je zult zien dat de onderkant helemaal groen is.â
Kleine zeedieren, zoals krill en vleugelslakken, voeden zich massaal
op de algen en zijn zelf weer prooi voor grotere dieren, zoals
walvissen, pinguïns en zeehonden. âDe kleine zeediertjes brengen zo
de energie die door algen als biomassa is vastgelegd, dieper het water
inâ, vertelt Flores.
Biologen vermoedden al langer dat de onderkant van het ijs een
belangrijke rol speelt in de biodiversiteit van de Zuidpool, maar
kwantitatieve gegevens ontbraken nog. âHet is moeilijk om erbij te
komenâ, verklaart Flores.
Met collegaâs maakte hij een net dat de naam Surface and Under Water
Trawl (SUIT) heeft gekregen. De basis bestaat uit een zwaar frame dat
tegen een stootje kan. Onder het frame hangt een visnet. Grote
drijvers bovenop het frame voorkomen dat het zinkt.
In vijf jaar tijd bracht Flores vier keer een paar maanden door op het
Duitse onderzoeksschip de Polarstern in Antarctica. Daar trok hij de
SUIT elke nacht onder vier tot acht kilometer ijs door en analyseerde
hij de vangst.
Met de resultaten van het onderzoek kunnen de gevolgen van
klimaatsverandering voor het Antarctisch ecosysteem beter worden
ingeschat. Als ijsschotsen smelten, heeft dat mogelijk een dramatisch
effect op al het leven in de Antarctisch oceaan. Door de opwarming van
de aarde wordt het ijs steeds dunner en volgens Flores minder geschikt
voor algen en zeedieren. Een afname in de dichtheid van het zeeleven
pal onder het ijs werkt door tot ver in de voedselketen.
Hauke Flores promoveerde op 1 mei bij prof. Wim Wolff van
Rijksuniversiteit Groningen. Hij voerde zijn onderzoek uit bij
Wageningen IMARES. / Laurien Holtjer
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Meer
informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR,
e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie archief op http://www.resource-online.nl.
Noot
Het promotie-onderzoek van Hauke Flores is financieel mogelijk gemaakt
door het ministerie van LNV en door NWO.