Rathenau Instituut
Europees consortium (SIAMPI) meet maatschappelijke impact onderzoek
PERSBERICHT
Europees consortium gaat maatschappelijke impact van onderzoek meten
Den Haag, 28 april 2009 - Het meten van de wetenschappelijke kwaliteit
van onderzoek behoort tot de gangbare praktijk. Maar hoe de
maatschappelijke invloed van onderzoek kan worden gemeten, is nog
grotendeels een onbeantwoorde vraag. En zeker zo relevant is de vraag
welke invloed de maatschappij op de wetenschap heeft.
Een Europees consortium van kennisinstituten en wetenschappelijke
instellingen, genaamd SIAMPI, heeft van de Europese Commissie 800.000
euro subsidie gekregen om beoordelingsmethoden te ontwikkelen voor het
beantwoorden van deze vragen. Dit project, dat naar verwachting twee
jaar zal duren, moet een kant-en-klare set indicatoren opleveren om de
(productieve) interactie tussen wetenschap en maatschappij te meten.
Eerste supranationale samenwerking
Terwijl de internationale wetenschappelijke wereld zich ontwikkelt tot
een meer interactieve maar ook meer concurrerende gemeenschap, en
onderzoeksfinanciers in toenemende mate vragen om meetbare valorisatie
van onderzoek, blijft de ontwikkeling van methoden om de feitelijke
maatschappelijke impact van onderzoek te meten achter bij deze trend.
'Maatschappelijke impact' wordt als concept weliswaar vaak in algemene
wetenschappelijke beoordelingsprotocols opgenomen, maar krijgt meestal
geen prioriteit en wordt niet in praktijk gebracht. Bovendien zijn
metingen van de maatschappelijke impact vaak beperkt tot nationaal
niveau. SIAMPI, een consortium van vier Europese kennisinstellingen,
overstijgt deze nationale grenzen en gaat een interdisciplinaire,
internationaal toepasbare methode ontwikkelen die geschikt is voor
uiteenlopende onderzoeksgebieden.
Maatschappelijke impact meten via vier trajecten van productieve
interacties
Het uitgangspunt van SIAMPI is dat kennis tot stand komt in een
voortdurende wisselwerking tussen wetenschap en maatschappij, waarbij
door alle stakeholders (onderzoekers, universiteiten en financiers,
maar ook overheidsorganisaties, NGO's, bedrijven en burgers) feedback
wordt gegeven, resultaten worden beoordeeld en verbeteringen worden
voorgesteld.
Met de methode van SIAMPI zal de maatschappelijke impact van onderzoek
kunnen worden gemeten via vier trajecten van productieve interacties:
1. directe persoonlijke contacten (uiteenlopend van gewoon overleg
tot complexe vormen van onderzoekssamenwerking)
2. specifieke outputs (deskundigenrapporten, klinische richtlijnen,
wetenschappelijk advies, enz.)
3. overdracht van zaken (producten, verandering in maatschappelijke
praktijken, beleidsinstrumenten)
4. financierings- of andere ondersteuningsmechanismen (mensen,
maatschappelijke praktijken, artefacten en ondersteuning).
Na deze analytische fase wil SIAMPI casestudy's gaan uitvoeren op de
terreinen nanotechnologie, ICT, gezondheid en de sociale en
menswetenschappen, zowel nationaal als supranationaal. Deze
casestudy's worden als essentieel beschouwd, omdat ze zullen laten
zien in hoeverre de methode in uiteenlopende onderzoeksdisciplines kan
worden toegepast.
Kenmerkend voor de aanpak van SIAMPI is dat er van meet af aan niet
alleen wordt gewerkt met onderzoekers die maatschappelijk relevant
onderzoek doen, maar ook met maatschappelijke stakeholders. Beide
groepen worden betrokken bij de ontwikkeling van criteria en
indicatoren die het best aangeven welke productieve interacties zorgen
voor een maatschappelijke impact van onderzoek.
Over SIAMPI
SIAMPI is een acroniem van `Social Impact Assessment Methods for
research and funding instruments through the study of Productive
Interactions between science and society'. Dit project heeft voor een
periode van twee jaar 800.000 euro subsidie gekregen uit het Zevende
Kaderprogramma (KP7) van de EU, Wetenschap in de maatschappij (Science
in Society - SiS).
De aanpak van SIAMPI bouwt voort op de sci_Quest-methode voor de
evaluatie van onderzoek in de context van beleids- en maatschappelijke
vraagstukken. Deze methode is ontwikkeld in opdracht van de Commissie
van Overleg Sectorraden (COS) en is verder uitgewerkt door het
platform Evaluating Research in Context (ERiC). Dit platform
coördineert een aantal pilotprojecten waarbij de methode wordt getest
op diverse universiteiten, onder meer bij faculteiten bouwkunde,
rechten en elektrotechniek.
Partners
De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) bevordert
de kwaliteit van de wetenschap en zet zich in voor een optimale
bijdrage van de Nederlandse wetenschap aan de culturele, sociale en
economische ontwikkeling van de samenleving. De KNAW is de coördinator
van het SIAMPI-project.
http://www.knaw.nl
Het Rathenau Instituut is een onafhankelijke organisatie die zich
richt op de invloed van wetenschap en technologie op ons dagelijks
leven en de dynamiek daarvan in kaart brengt door onafhankelijke
onderzoek en debat. Het Rathenau Instituut is een onderzoeksinstituut
van de KNAW.
http://www.rathenau.nl
INGENIO is in 1999 opgericht als een gezamenlijk instituut van de
Spaanse Raad voor Wetenschappelijk Onderzoek (CSIC) en de
Polytechnische Universiteit van Valencia (UPV). Het verricht
hoogwaardig fundamenteel en toegepast onderzoek op het gebied van
innovatie en richt zich met name op kennisoverdracht,
wetenschapsbeleid en innovatie.
http://www.ingenio.upv.es
De Maisons de Sciences de l'Homme (MSH) bundelen onderzoek en
onderzoekers in de sociale en menswetenschappen. Dit netwerk, dat
thans 21 instituten omvat, is grotendeels tussen 1990 en 2000 tot
stand gekomen met aanzienlijke steun en stimulering van het Franse
Ministerie van Onderzoek.
http://www.msh-reseau.fr
PREST Manchester Institute of Innovation Research (Manchester Business
School) doet onderzoek naar vraagstukken rond wetenschaps- en
technologiebeleid. Dit onderzoeksterrein wint steeds meer aan belang
vanwege de ontwikkeling naar een kennisintensieve maatschappij waarin
wetenschappelijke en technologische kennis een centrale rol speelt.
http://www.mbs.ac.uk/research/engineeringpolicy/index.aspx
Meer informatie
Website Evaluating Research in Context (ERiC)
http://www.eric-project.nl
Website Europese Commissie - Science in Society (KP7)
http://ec.europa.eu/research/science-society
Artikel Measuring the social impact of research: Difficult but
necessary (BMJ 2001;323:528 (8 september)
http://www.bmj.com/cgi/content/full/323/7312/528)
Contact
Gertske Kuiper (KNAW, afdeling Communicatie)
Tel.: +31 - 20 - 551 08 63
Ilona van den Brink (NWO, Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek; communicatiemedewerker)
Tel. +31 - 70 - 349 44 22