Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Bossen kunnen belangrijke rol spelen in klimaatonderhandelingen
12 mei: seminar bij Alterra, Wageningen UR
Tijdens moeilijke onderhandelingen over de klimaatproblematiek werden bossen vaak gebruikt als sluitstuk. Het is de vraag of dat ook het geval zal zijn tijdens de 15e VN Klimaattop, die in december van dit jaar in Kopenhagen zal worden gehouden. Tijdens deze top moet er overeenstemming worden bereikt over het vervolg van het Kyoto Protocol. Het belooft een spannende top te worden. Niet alleen moeten regeringsleiders in deze economisch moeilijke tijden overeenstemming zien te bereiken over het verminderen van emissies na 2012, maar ook staan belangrijke beslissingen op het spel over de rol van bossen in dit nieuwe klimaatregime.
In het huidige Kyoto Protol worden slechts een paar maatregelen in bossen in geïndustrialiseerde landen erkend voor het terugdringen van de CO2-uitstoot. CO2-uitstoot is echter een belangrijk gevolg van de ontbossing in de tropen. Nieuwe vormen van landgebruik in de tropen, oliepalmplantages bijvoorbeeld, zorgen voor een toenemende druk op het bos. In het vervolg van het Kyoto Protocol zal waarschijnlijk worden bepaald dat bossen wereldwijd worden meegenomen in het bepalen van de emissiereductie.
Dit kan ook voor het Europese bos consequenties hebben. In Europa wordt zo'n 35% van het land bedekt door bos (160 miljoen ha). Dit bos vervult veel functies; leverantie van constructiemateriaal, grondstof voor papier, bevorderen van toerisme, enzovoort. Daarnaast zijn bossen belangrijk voor de natuurbescherming. Omdat het Europese bos duurzaam wordt beheerd legt het steeds meer CO2 vast. De Europese bossen zijn echter verdeeld over 27 landen, elk met eigen methoden van regelgeving, beheer en onderzoek. Er is bijvoorbeeld geen Europese Boswet. Er is alleen ad-hoc samenwerking tussen diverse betrokkenen.
Hoewel het Europese bos op dit moment CO2 vastlegt, zijn er ook binnen Europa zorgelijke ontwikkelingen. Zo neemt de biodiversiteit af, en nemen storm en brandschade toe. Door stadsuitbreiding en infrastructuur komt ook in Europa ontbossing voor en vindt fragmentatie plaats. Verder staat de financiële positie van de boseigenaar onder druk. Indien deze verder verslechtert, en de huidige economische crisis verergert, dan zal ook de houtverwerkende industrie uit Europa verdwijnen. Dit zal de Europese bossen verder onder druk zetten. De (economische) keten van bosbeheer en houtverwerking zou juist moeten worden versterkt, zodat deze kan bijdragen aan het oplossen van de economische crisis.
Om de onderhandelingspositie van de Europese Unie te versterken is een veel betere samenwerking in het Europese bossenonderzoek nodig. Dit is ook nodig voor allerlei andere functies, zoals houtvoorziening, bio-energie en biodiversiteit. Alleen met een betere samenwerking in het Europese onderzoek en beleid kan de EU haar positie in de onderhandelingen versterken. Om deze samenwerking gestalte te geven is in 1993 in Finland het European Forest Institute (EFI) opgericht. Eerst een Fins initiatief met 12 lidinstituten, nu een internationaal instituut met 120 lidinstituten. Dit geeft onderzoek en beleidondersteuning een permanente vorm.
Over bovenstaande wordt op 12 mei een seminar gehouden bij Alterra, onderdeel van Wageningen UR. Het seminar wordt mede georganiseerd ter gelegenheid van het afscheid van dr. Gert-Jan Nabuurs, onderzoeker Europese bossen en klimaat bij Alterra. Hij was ook een van de hoofdauteurs van het IPCC 4e Assessment Report. Hij begint op 1 juni aan een nieuwe betrekking bij het European Forest Institute in Finland als Assistant Director. Het seminar start om 15.00 met sprekers als Peter Timofeeff (meteoroloog), Bas Clabbers (Ministerie Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid), Risto Päivinen (European Forest Instute). Het seminar vindt plaats in het gebouw Lumen op de campus van Wageningen UR aan de Droevendaalsesteeg in Wageningen.
--------------