4. Antwoorden op kamervragen van Arib over marktwerking in de
verloskundige zorg
Antwoorden op kamervragen van Arib over marktwerking in de verloskundige
zorg
Kamerstuk, 11 mei 2009
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ-K-U-2927566
11 mei 2009
Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Arib aan minister Klink
over marktwerking in de verloskundige zorg. (2009Z07249)
Vraag 1
Is het waar dat u van plan bent de tarieven voor verloskundigen vrij
te geven en hiermee de marktwerking in de verloskundige zorg te
introduceren?
Vraag 2
Is het waar dat u de Nederlandse Zorgautotiteit (NZa) opdracht hebt
gegeven een advies uit te brengen over het introduceren van
marktwerking in de verloskundige zorg?
Antwoord 1 en 2
Neen, ik heb aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) geen opdracht
gegeven om advies uit te brengen over marktwerking in de verloskundige
zorg. Wel is mij bekend, dat de NZa het initiatief heeft genomen om de
mogelijkheid voor vrije prijsvorming in de eerstelijns verloskunde en
de kraamzorg te bestuderen. Dit initiatief past binnen het bredere
traject dat de NZa heeft ingezet om de mogelijkheden voor vrije
prijsvorming in de eerstelijns verloskundige zorg te verkennen (vgl.
mondzorg, eerstelijnspsychologie, dieetadvisering, oefentherapie en
fysiotherapie). De NZa heeft mij gemeld dat zij op dit moment de
sector consulteert alvorens mij over vrije prijsvorming in de
eerstelijns verloskundige zorg en de kraamzorg te adviseren. Tot dan
toe heb ik geen voornemens om besluiten te nemen omtrent de
introductie van vrije prijsvorming in deze sectoren.
Vraag 3
Waarop baseert u dit voornemen? Hebt u uit eerdere ervaringen met het
vrijgeven van tarieven zoals in de kraamzorg positieve effecten kunnen
realiseren? Zo ja, wat zijn deze effecten tot nu toe geweest?
Antwoord 3
Zoals bij het antwoord op de vragen 1 en 2 gesteld, wacht ik eerst het
definitieve advies van de NZa af, alvorens een besluit over eventuele
vrije prijsvorming in de verloskunde te nemen. De tarieven voor
kraamzorg zijn, in tegenstelling tot wat u meldt, niet vrij en ik kan
u derhalve niet berichten over ervaringen terzake.
Vraag 4
Deelt u de zorg van de KNOV dat het met het introduceren van de
marktwerking in de verloskundige zorg zwangere vrouwen straks geen
keuzemogelijkheid hebben tussen thuis bevallen of in het ziekenhuis en
dat onder druk van de vrije tarieven in de ziekenhuizen veel
gynaecologen in de ziekenhuizen zich genoodzaakt zullen voelen om hun
zorg anders te organiseren om zo hun omzet op het gewenste niveau te
houden?
Antwoord 4
Neen, deze zorg deel ik niet. Thuisbevallen is sinds jaar en dag een
gevestigde praktijk in Nederland, waar veel vrouwen de voorkeur aan
geven. Bij verschillende gelegenheden heb ik mijn opvatting over
thuisbevallen helder uitgesproken, namelijk dat ik eraan hecht dat ook
in de toekomst de mogelijkheid voor vrouwen om op een verantwoorde en
veilige manier thuis te bevallen behouden blijft.
Vraag 5
Deelt u de mening dat de ervaringen met marktwerking in de kraamzorg
hebben laten zien dat de kwaliteit van de kraamzorg achteruit is
gegaan en dat dezelfde ontwikkeling zich bij de verloskundige zorg zal
voordoen? Zo nee, waarop baseert u dan uw antwoord?
Antwoord 5
Voor zover u doelt op marktwerking in de zin van vrije prijsvorming,
is deze zoals gezegd noch op de kraamzorg noch op de verloskunde van
kracht. Mogelijk doelt u op de ervaringen die zijn opgedaan met de
kraamzorgveiling. Daarover heb ik u bij brief van 20 april 2009 naar
aanleiding van schriftelijke vragen van uw lid Leijten (SP) met
betrekking tot de Monitor Kraamzorgveiling geïnformeerd. Uit deze
recentelijk door de NZa uitgebrachte rapportage blijkt niet dat de
kwaliteit van de kraamzorg als gevolg van het hanteren van het
veilinginstrument achteruit is gegaan. Integendeel, de NZa constateert
dat het gebruik van de kraamzorgveiling eerder heeft geleid tot een
hoger kwaliteitsbewustzijn bij zorgverzekaars en zorgaanbieders. Voor
zover mij bekend bestaan er geen plannen voor het veilen van
verloskundige zorg.
Vraag 6
Bent u het met de stelling eens dat marktwerking in de verloskundige
zorg kan leiden tot meer medicalisering van zwangerschappen en dat de
onderzoeken die tot nu toe zijn gedaan laten zien dat begeleiding van
zwangerschappen door verloskundigen veel minder leiden tot medische
ingrepen zoals keizersnede?
Antwoord 6
Neen, ik ben het op voorhand met deze stelling niet eens. Om te
beginnen leggen de beide onderzoekers waarnaar u in de bronvermelding
verwijst geen verband tussen de door hen geconstateerde gevallen van
`medicalisering' met marktwerking. Voorts acht ik het behoren tot de
professionaliteit van gynaecologen om geen ingrepen te plegen die
volgens de beginselen van het vak niet strikt noodzakelijk zijn. Dat
laat onverlet dat tussen verloskundigen en gynaecologen goede
afspraken dienen te worden gemaakt over welke zorgaanbieder, welke
patiënt via welke behandeling en op welke locatie, het best kan
behandelen. De manier waarop deze ketenaanpak het meest doelmatig en
het minst risicovol kan worden uitgevoerd, maakt deel uit van de
adviseringen die de Stuurgroep zwangerschap en geboorte aan het eind
van het jaar aan mij zal uitbrengen.
Vraag 7
Bent u op de hoogte van het onderzoek van TNO, het Academisch Medisch
Centrum in Amsterdam (AMC) en het Maastricht Universitair Medisch
Centrum (MUMC), waaruit blijkt dat vrouwen die thuis bevallen dezelfde
kans hebben dat hun kind overlijdt of op een intensive care unit
terechtkomt als vrouwen die in het ziekenhuis bevallen en dat thuis
bevallen bij vrouwen die geen risicofactor hebben even veilig is?
Denkt u niet dat u met het introduceren van marktwerking de
thuisbevalling om zeep brengt?
Antwoord 7
Zoals gezegd heb ik vooralsnog geen standpunt ingenomen over het
introduceren van marktwerking in de eerstelijns verloskunde. Ik wil
ook eerst de visie van de NZa hierover horen, voordat ik uitspraken
doe over de wenselijkheid en haalbaarheid daarvan. Het onderzoek van
TNO is mij goed bekend, omdat ik daartoe zelf de opdracht heb
verstrekt.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport