4. Antwoorden op kamervragen van Koser Kaya over het bericht dat de
aanpak van het orgaantekort tekortschiet
Antwoorden op kamervragen van Koser Kaya over het bericht dat de aanpak van
het orgaantekort tekortschiet
Kamerstuk, 11 mei 2009
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
GMT-K-U-2926653
11 mei 2009
Antwoorden op Kamervragen van het Kamerlid Koser Kaya aan minister
Klink over het bericht dat de aanpak van het orgaantekort
tekortschiet. (2009Z07112)
Vraag 1
Herinnert u zich uw antwoorden op mijn eerdere vragen 1) dat uit de
onderzoeken die in het kader van het Masterplan Orgaandonatie zijn
uitgevoerd duidelijk werd dat een geen-bezwaarsysteem, zoals België
dat kent, voor Nederland geen oplossing is? Uit welke passages in het
rapport leidt u dat af? Denkt u ook niet dat de unanieme steun voor
het ADR-systeem (Automatische Donorregistratie) van de betrokken
organisaties bij de commissie die het masterplan opstelde erop duidt
dat zij van mening zijn dat het geen-bezwaarsysteem wel degelijk zal
werken in Nederland?
Antwoord 1
Ik heb eerder aangegeven dat de Coördinatiegroep Orgaandonatie het
geen-bezwaarsysteem zoals dat onder andere in België wordt gehanteerd
heeft afgewezen. De Coördinatiegroep Orgaandonatie concludeert dat in
het Masterplan Orgaandonatie op de pagina's 65 en 66.
De conclusie dat het geen-bezwaarsysteem in Nederland niet zal werken
is door alle leden van de Coördinatiegroep Orgaandonatie, uitgezonderd
één, onderschreven. Ik heb die redenering vorig jaar dan ook
overgenomen. De steun voor het ADR-systeem, die overigens niet unaniem
is, zie ik niet als een aanwijzing dat de Coördinatiegroep
Orgaandonatie wél denkt dat het geen-bezwaarsysteem zal werken. Het
zijn immers verschillende systemen en de Coördinatiegroep
Orgaandonatie heeft zich over beide systemen duidelijk uitgesproken.
Vraag 2
Wat is uw reactie op de mening van specialisten uit het zorgveld dat
alleen een wettelijke verandering naar een "geen-bezwaarsysteem" de
nodige stijging van het aantal orgaandonaties kan opleveren? 2)
Vraag 3
Waarom legt u de wens van zorgverleners uit het veld naast u neer?
Antwoord 2 en 3
Bij de onderzoeken in het kader van het Masterplan Orgaandonatie, is
het zorgveld direct en indirect betrokken geweest, via de Nederlandse
Transplantatie Vereniging (NTV), de Nederlandse Vereniging van
Ziekenhuizen (NVZ), de Nederlandse Federatie van Universitair Medische
Centra (NFU) en de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter
bevordering van de Geneeskunst (KNMG). Deze partijen hebben het
standpunt dat een geen-bezwaarsysteem in Nederland niet werkt
onderschreven. Zij hebben, uitgezonderd de KNMG, in hun advies het
ADR-systeem voorgesteld.
Voor de redenen waarom het kabinet het ADR-systeem heeft afgewezen
verwijs ik naar Kamerstuk 2007-2008, 28140, nr. 48 en 51, Tweede
Kamer; Kamerstuk 2008-2009, 28140, nr. 51, Tweede Kamer; Handelingen
2008-2009, nr. 20, Tweede Kamer, pag. 1509-1515.
Vraag 4
Waarom denkt u dat het geen-bezwaarsysteem wel in België werkt, maar
niet in Nederland kan werken?
Antwoord 4
Zie hiervoor het antwoord op vraag 1.
Vraag 5
Heeft u kennisgenomen van het bericht dat een aanpak van het tekort
aan organen die zich uitsluitend richt op de ziekenhuizen onvoldoende
is? 3)
Antwoord 5
Ja. Overigens wil ik het misverstand uit de weg ruimen dat het kabinet
zich uitsluitend richt op de ziekenhuizen. Uit de andere domeinen
voorlichting en donatie bij leven zijn al diverse aanbevolen
maatregelen in werking gezet. Wat betreft het domein systeem wordt
gewacht op de resultaten van het onderzoek naar onder meer het
Activerend Toestemmingssysteem en de donorkaart. Deze verwacht ik voor
de zomer naar de Tweede Kamer te kunnen sturen.
Vraag 6
Wat is uw reactie op de stelling dat met de huidige middelen en
omstandigheden in ziekenhuizen slechts een marge van 10% meer
donororganen valt te behalen?
Vraag 7
Wat is uw doelstelling voor verhoging van het aantal beschikbare
donororganen van het door u voorgestelde beleid?
Antwoord 6 en 7
U kent mijn mening die is gebaseerd op de onderzoeken die in het kader
van het Masterplan Orgaandonatie zijn gedaan. Ik verwacht dat
implementatie van de voorstellen uit het Masterplan op het gebied van
voorlichting en de organisatie in de ziekenhuizen in combinatie met de
invoering van het Activerend Toestemmingssysteem zal leiden tot een
toename van het aantal postmortale transplantaties met 25% in de
komende 5 jaar. Daarbij werd opgemerkt dat het kabinet er alles aan
zal doen om hoger uit te komen dan deze 25%.
Vraag 8
Hoe helpt de door u voorgestelde verandering in het donorbeleid het
weigeringspercentage van 70% van de nabestaanden op te lossen?
Antwoord 8
Een veelheid aan maatregelen moet bijdragen aan het verlagen van het
weigeringspercentage. Onder meer door een nieuwe aanpak van
voorlichting en communicatie over orgaandonatie samen met veldpartijen
en door projecten rond de organisatie van donorwerving in
ziekenhuizen. Het kabinet wil daarnaast overgaan tot de invoering van
een Activerend Toestemmingssysteem. In dit verband wordt nog gewacht
op de resultaten van onder vraag 5 genoemde onderzoek.
Vraag 9
Deelt u de mening dat studenten geneeskunde al vroeg in hun opleiding
bekend moeten worden gemaakt met orgaan- en weefseldonatie? Zo nee,
waarom niet? Zo ja, wat doet u hieraan?
Antwoord 9
Het is goed als studenten geneeskunde op enig moment in hun opleiding
bekend raken met het onderwerp orgaan- en weefseldonatie. De hoger
onderwijsinstellingen in Nederland hebben echter een autonome
verantwoordelijkheid voor de inhoud van hun opleidingen. De eindtermen
van de opleiding geneeskunde sluiten bovendien aan bij de vereisten in
de wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) en voldoen aan
de Europese eisen. Op grond van bovenstaande overwegingen onthoudt de
overheid zich van een oordeel over de inhoud van de opleiding.
Overigens komt orgaandonatie binnen verschillende opleidingen
geneeskunde al aan de orde.
1) Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2008-2009, nr. 2038
2) Medisch Contact, 19 maart 2009, `De donorcultuur is wel
doorgedrongen'
3) Medisch Contact, 19 maart 2009, `De donorcultuur is wel
doorgedrongen'
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport