Het Koninklijk Huis
Toespraak van Prinses Máxima, bij de uitreiking van de Appeltjes van Oranje,
Den Haag, 12 mei 2009
Majesteit, Excellenties, Dames en heren,
Hartelijk welkom bij de zevende uitreiking van de Appeltjes van
Oranje. Dit is een bijzonder moment voor het Oranje Fonds, voor U
allemaal en ook voor mijn man en mij. Het is inmiddels een traditie
dat wij hier in Paleis Noordeinde mogen zijn, dankzij de altijd
genereuze gastvrijheid van mijn schoonmoeder, Uw Koningin. Hartelijk
dank Majesteit!
De hoofdrolspelers van vandaag zitten hier voor me. U bent de reden
dat we vandaag bij elkaar zijn. U staat straks in de schijnwerpers als
winnaars van de Appeltjes van Oranje. En dat allemaal omdat u iets
heel bijzonders heeft gepresteerd.
Zeven jaar alweer. En in al die jaren heb ik gemerkt dat wij zo vaak
in abstracte termen praten over de grote vraagstukken: 'de armoede'.
'Gebrek aan ontwikkelingskansen'. 'de Sociale uitsluiting'. We denken
vaak dat wij daar weinig aan kunnen doen. Het is allemaal zo groot, zo
ongrijpbaar. Waar moet je beginnen? En wat je ook doet, het lijkt een
druppel op een gloeiende plaat.
Maar wat ik ook heb ervaren in de afgelopen zeven jaar, is dat dit
niet altijd zo is.
Want die grote vraagstukken, beginnen vaak dicht bij huis. En worden
daarmee behapbaar; net als de oplossingen.
Als ik projecten bezoek die door het Oranje Fonds worden gesteund, kom
ik mensen tegen die niet willen geloven in het verhaal van druppels op
gloeiende platen. Zij geloven in kracht en niet in onmacht.
Is het een druppel op een gloeiende plaat als iemand die al heel lang
eenzaam is, weer opbloeit door het contact met andere mensen? Nee, dat
is voor die persoon een wereld van verschil.
En al die kleine druppels samen kunnen zelfs een steen uithollen!
Klein beginnen. Maar uiteindelijk samen een groot verschil maken. Dat
is de filosofie van het Oranje Fonds.
Het Oranje Fonds wil goede projecten zichtbaar maken en verspreiden.
Dat is iets wat ik zelf ook heel belangrijk vind.
Wij stimuleren juist dat goede en succesvolle ideeën zich kunnen
verspreiden.
Een van de eerste voorbeelden waren de thuistaallessen voor vrouwen
die heel weinig buiten de deur komen. Een paar groepen vrijwilligsters
begonnen daarmee op een paar plaatsen in Nederland. Nu worden de
lessen in tientallen gemeenten gegeven. Nog steeds door
vrijwilligsters, maar met steun van het Oranje Fonds op een
professionele manier. Door het succes komt er ook een vervolg:
taallessen voor vrouwen en voor mannen.
Een ander voorbeeld zijn de bekende maatjesprojecten. Het Oranje Fonds
steunt organisaties bij het werven van vrijwilligers. Onze campagne
leverde vorig jaar honderden nieuwe buddy's, maatjes en mentoren op.
Vorig jaar zijn we ook begonnen met het Oranje Fonds Groeiprogramma,
een programma waar ik heel blij mee ben. Succesvolle initiatiefnemers
van maatschappelijke projecten worden geholpen om te starten in het
hele land. Een uniek programma van een jaar met workshops, coaching en
kennisoverdracht, met kosteloze inzet van professionals van grote
bedrijven. Natuurlijk steunt het Oranje Fonds ook met financiële
middelen om de verspreiding echt te realiseren.
De eerste negentien sociale ondernemers hebben in december hun
groeicertificaat gekregen. Mijn man en ik waren daarbij en we waren
echt onder de indruk van deze mensen, hun projecten en hun ambitie.
Een paar projecten hebben wij al bezocht.
Een paar weken geleden was ik bij het Autismecafé, een organisatie
voor en door ouders van kinderen met autisme. De initiatiefneemster
vertelde mij dat zij al veel heeft geleerd in het groeiprogramma.
Kennisoverdracht, over bijvoorbeeld financiën en communicatie. Maar
voor haar was vooral van belang dat ze een netwerk heeft opgebouwd. Ik
heb er veel vertrouwen in dat zij haar ambitie gaat realiseren, om de
komende drie jaar twintig autismecafés over heel Nederland op te
richten.
Natuurlijk proberen we ook het goede voorbeeld van de
Appeltjes-winnaars uit te dragen. Neem de bezoekvrouwen in Zwolle, een
van de winnaars van 2005. Zij hebben budget gekregen om hun aanpak in
andere gemeenten toe te lichten en collega's in andere plaatsen te
helpen een vergelijkbaar initiatief te nemen.
Dames en heren, ik hoop natuurlijk dat velen zich ook laten inspireren
door de genomineerde projecten en de winnaars van vandaag.
De rode draad door veel projecten, is de wederkerigheid. Ze gaan uit
van de gedachte dat iedereen de ander iets te bieden heeft. Dat kan
van alles zijn. Levenservaring. Fysieke kracht. Tijd. Creativiteit.
Kennis. Aandacht. Gezelligheid. Talent.
En die wederkerigheid is bij veel initiatieven de basis van het
succes. "Het is leuk om te doen en ik krijg er ook heel veel voor
terug." Dat hoor ik steeds weer van vrijwilligers en andere
betrokkenen.
Net als vorig jaar komt één van de drie winnaars van vandaag uit het
Caraïbisch deel van ons Koninkrijk. Ik heb het over Stichting Project
op Bonaire. U zet zich in voor jongeren met grote gedragsproblemen.
Jonge mensen die alleen met een zéér intensieve begeleiding te helpen
zijn. U slaagt erin hen weer op het goede spoor te krijgen en hen
enthousiast te maken om te werken aan hun toekomst. Ik weet uit de
eerste hand met hoeveel liefde en gedrevenheid u uw werk doet. Niemand
minder dan onze Koningin is immers al bij u op werkbezoek geweest.
Onze tweede winnaar is het project Levensboeken van de stichting HOF
in Den Haag. Vrijwilligers luisteren naar het levensverhaal van
ouderen en zij maken samen een boek. De ouderen blijken zich
gewaardeerd en meer betrokken te voelen bij de maatschappij. De
vrijwilligers voelen zich niet alleen nuttig en betrokken bij de
ouderen maar ook verrijkt door al de verhalen. Weer een voorbeeld van
wederkerigheid. Ook scholen gebruiken deze boeken en dat is heel mooi
omdat het verschillende generaties samenbrengt. Interessant van dit
project is dat het heel systematisch is opgezet en uitgevoerd. Vanwege
het succes wordt gewerkt aan verspreiding en uitbreiding naar nieuwe
doelgroepen, zoals eerste-generatie immigranten.
En dan onze derde winnaar: de Ruilwinkel in Goes. Bijzonder is dat bij
u naast spullen ook diensten kunnen worden geruild. Op internet kwam
ik een interview tegen met een van de vrijwilligers die bij u werkt.
Die vertelde dat met name tuinonderhoud een veelgevraagde dienst is.
Vooral alleenstaande vrouwen zouden daar interesse in hebben... Hoe
het ook zij, uw Ruilwinkel is uitgegroeid tot een populaire en
gezellige ontmoetingsplaats voor mensen in Goes en omstreken.
Drie winnaars van een geldbedrag en een Appeltje van Oranje.
Zoals u al weet is één Appeltje een klein beetje groter dan de andere.
En het heeft een extra blaadje.
De grote Appel gaat naar de mensen die met weinig middelen een
succesvol en goed te kopiëren project hebben gerealiseerd.
De grote Appel gaat naar de mensen van het Project Levensboeken in Den
Haag.
Gefeliciteerd allemaal. We zijn trots op u.
Ik hoop dat u allen nog lang met veel plezier en succes door gaat en
dat nog veel druppels de steen verder zullen uithollen.
* © RVD