Het andere Iran
12 mei 2009
Mozaïekwinnaar Peyman Jafari publiceert boek
Wat is het ware Iran? Is dat het Iran van Ahmadinejad, van gesluierde vrouwen en dreigend atoomgeweld? Of is dat het Iran van Peyman Jafari? Hij vertelt over een heel ander Iran dan dat wat we kennen van tv; een divers Iran dat bruist en aan de toekomst werkt. Jafari ontving in 2008 een Mozaïekbeurs van NWO. Op 15 mei wordt zijn boek Het andere Iran gepresenteerd in het Spinhuis in Amsterdam.
Het beeld dat de Nederlandse media schetsen van Iran is volgens Jafari niet incorrect, maar wel onvolledig. In de afgelopen decennia hebben de gijzeling van Amerikaans ambassadepersoneel in 1979, de macht van de ayatollahs en de fatwa die Khomeini uitsprak over Salman Rushdie geleid tot het beeld van Iran als een uiterst conservatieve samenleving. De afgelopen jaren beheerst het optreden van de uiterst conservatieve president Ahmadinejad de media.
Jafari laat zien hoe Iran sinds de revolutie van 1979 juist een heel divers en actief land is geworden. Vrouwen, jongeren en studenten hebben zich georganiseerd in actieve bewegingen. Er vindt actief intellectueel debat plaats tussen religieuzen en niet-religieuzen en ook democratisering is niet ondenkbaar. De interne diversiteit van Iran wordt vaak over het hoofd gezien en daarmee wordt Iran, volgens Jafari, ook onderschat.
De toekomst van Iran
Jafari laat zien dat Iran niet hulpeloos is. Terwijl het westen zich zorgen maakt over nucleaire dreiging, draait Iran gewoon verder. In juni dit jaar wordt een nieuwe president gekozen. Ahmadinejad kan herkozen worden, maar het is ook mogelijk dat één van de hervormers aan de macht komt. Iran kent een lange geschiedenis van sociale bewegingen die de democratische aspiraties van de bevolking verwoorden. Het huidige regime is geen directe vertegenwoordiging van de bevolking, maar ook daarbinnen vindt verandering plaats. In zijn boek schets Jafari een beeld van Iran dat we nog niet kennen, maar wel willen leren kennen.
Dankzij de Mozaïekbeurs zal Jafari zich ook de komende vier jaar als promovendus bezig kunnen houden met de politieke situatie in Iran. Aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) doet hij inmiddels onderzoek naar politieke liberalisatie en de-liberalisatie in Iran. Hij bekijkt de politieke veranderingen niet alleen vanuit politieke context, maar betrekt opnieuw Iran als geheel in het verhaal. Wellicht ligt er dus over vier jaar een nieuw boek van zijn hand in de winkels.
Met het Mozaïekprogramma wil NWO allochtone afgestudeerden behouden voor de wetenschap door promotietrajecten te subsidiëren. NWO hoopt dat de succesvolle kandidaten ook op de lange termijn actief zullen blijven in de Nederlandse wetenschap en dat ze daar een voorbeeldfunctie zullen vervullen.
Het andere Iran
Jafari, P.