PH.Nieuwsbrief 347

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


BIBLIOTHEEK SPOEDZORG TREKT VELE BEZOEKERS


Op werkdagen trekt de digitale bibliotheek spoedzorg zo'n 150 bezoekers die per persoon drie tot vier publicaties raadplegen of downloaden. Deze bibliotheek is te bereiken via www.acutezorg.nl doorklikken op bibliotheek. De collectie bevat 1300 publicaties uit Nederland en het buitenland, zowel wetenschappelijke artikelen als rapporten en adviezen van overheidsinstanties en professionele organisaties. De publicaties zijn op vele manieren op te zoeken zoals op auteursnaam, jaartal, land van uitgave en zelfstandig naamwoord in de titel of in de samenvatting. Vele publicaties zijn op PDF file aanwezig, van andere alleen een link naar de oorspronkelijke website of naar een universiteitsbibliotheek in Nederland. De bibliotheek is tot stand gekomen uit een samenwerking tussen huisarts Paul Giesen van het IQ te Nijmegen en ondergetekende. ZonMw heeft het project gesubsidieerd. Paul Giesen en ik hebben vrijdag 15 mei overlegd met bibliotheekmedewerkers Lucien Engelen, Anita Oudebos, Hilde van Dijk en Nanne Bos die de uiterst interactieve website hebben ontworpen en de collectie aangelegd. De Universiteitsbibliotheek Utrecht heeft bij het project geadviseerd. Wij zijn erg blij met de grote belangstelling. Ik roep alle Nieuwsbrieflezers op deze bibliotheek eens te bezoeken op www.acutezorg.nl . Ook voor jeugd(gezondheids)zorg en voor disease management zou zo'n bibliotheek moeten bestaan. Tot zover dit bericht. Op vrijdag 18 september vindt het negende Nationale congres Recente Ontwikkelingen in de ambulancezorg, huisartsenposten, crisisdiensten GGZ en Spoedeisende Hulpafdelingen van ziekenhuizen plaats. Een van de twintig workshops gaat over de website www.acutezorg.nl en de bibliotheek als medium die alle leidinggevende professionals in de spoedzorg zou moeten verbinden. Wil je naar dit congres? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing en meld je aan.


HUISARTSENPOSTEN KUNNEN SIGNALEREN KINDERMISHANDELING VERBETEREN


Elke huisartsenpost (HAP) zou een protocol kindermishandeling moeten hebben, dat is gebaseerd op landelijke richtlijnen en aangepast aan de lokale situatie. Ook zouden zij goede afspraken moeten hebben met kinderartsen en Spoedeisende Hulpafdelingen van ziekenhuizen om ketenzorg te realiseren. Dit zijn twee van de aanbevelingen van mijn toenmalige student geneeskunde Sandra Goren, die thans arts zwakzinnigenzorg in opleiding is. Zij komt tot deze conclusies op basis van haar afstudeerproject, een kwalitatief onderzoek naar de mogelijkheden om de signalering van kindermishandeling te verbeteren. Zij hield diepte interviews onder tien professionals. Die gaven ook aanbevelingen om de ICT aan te passen in huisartsenposten. Er zou in de software van de HAP een getrapte vragenlijst moeten komen gebaseerd op het zogeheten SPUTOVAMO protocol. Daarnaast zou de feedback tussen huisartsen op de post en in de reguliere praktijk eenvoudiger moeten worden. Sandra Goren heeft het verslag van haar onderzoek gepubliceerd in Medisch Contact van 2 april onder de titel: Kindermishandeling signaleren op de huisartsenpost: Let op de kleintjes eerder publiceerde zij in het NTVG een artikel over de vermoedelijke prevalentie van kindermishandeling op de HAP: die is hoog. Tot zover dit bericht. Juliusonderzoeker en programma leider geïntegreerde zorg jeugd dr. Henk van Stel komt graag in contact met huisartsenposten die de genoemde aanbevelingen willen toepassen. We kunnen zo'n HAP dan vergelijken met een HAP waar dat niet gebeurt en beoordelen of de aanbevelingen het signaleren inderdaad bevorderen. Wil jij jouw HAP aanmelden? Neem dan contact op met Henk van Stel via H.F.vanStel@umcutrecht.nl Op vrijdag 18 september vindt het negende Nationale congres Recente Ontwikkelingen in de ambulancezorg, huisartsenposten, crisisdiensten GGZ en Spoedeisende Hulpafdelingen van ziekenhuizen plaats. Een van de workshops gaat over het signaleren van kindermishandeling op Huisartsenposten en SEH's. Het congres is bestemd voor alle professionals, managers, beleidsmedewerkers en onderzoekers die met acute zorg te maken hebben. Wil je naar dit congres? Surf dan naar www.integratedcare.nl, klik door op nascholing, neem kennis van het uitgebreide en gevarieerde programma en meld je aan.


BEDRIJFSARTSEN WELKOM IN EERSTELIJN


In Finland werken bedrijfsartsen in de eerstelijn. Huisartsen stellen elke patiënt die werkt twee vragen: 1. Is uw werk mede oorzaak van de klacht waarvoor u bij mij komt? 2. Belemmert uw werk op een of andere manier het herstellen van de klacht die u nu heeft? Als deze vragen ertoe aanleiding geven, verwijzen zij de patiënt door naar de bedrijfsarts in hun gezondheidscentrum. Want die is expert op de relatie werk en gezondheid. Indien nodig neemt de eerstelijns bedrijfsarts contact op met de bedrijfsarts die binnen het bedrijf van de patiënt werkt. Deze werkwijze heeft het voordeel dat een patiënt met werkgerelateerde gezondheidsklachten veel eerder gezien wordt door een bedrijfsarts. Verder wordt herstelbegeleiding na bijvoorbeeld een ongeval geïntegreerd aangepakt: zowel gericht op terugkeer op het werk als terugkeer in andere rollen zoals die van partner en vader. Dit verhaal vertelde de Finse bedrijfsarts dr. Kari Pekka Martimo tijdens een congres over het onderwerp Integrated Care: Integration and coordination of work related care: from prevention to rehabilitation. Dat congres vond plaats op woensdag 13 september in het Arnhemse Papendal. Pieter Rodenburg is voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Arbeidsgeneeskunde (NVAB). Hij ondersteunde het Finse model van ganser harte. Dat deed ook huisarts en vice voorzitter van de landelijke Huisartsen Vereniging Paul Habets. Hij was wel tegen dat bedrijfsartsen in bedrijven huisartsenhulp gaan bieden binnen de werksetting. Enthousiaste steun bood ook bedrijfsarts Jaap Bruins Slot die aan het einde van dit congres een hartstochtelijk pleidooi hield voor geïntegreerde zorg van bedrijfsartsen, huisartsen, geestelijke gezondheidszorg en medisch specialisten.


BEDRIJFSARTSEN WELKOM IN DISEASE MANAGEMENT PROGRAMMA'S


Nederlandse bedrijfsartsen bieden op twee manieren geïntegreerde zorg aan. Ten eerste door nauw samen te werken met human resource managers en afdelingen Personeelszaken van het bedrijf van de aan hun toevertrouwde werknemers. Ten tweede trachten zij tegenwoordig health management in bedrijven in te voeren dat bestaat uit de volgende stappen: 1. gezondheidsbescherming op de werkplaats 2. gezondheidscreening bij werknemers 3. aanbod van vroegtijdige interventies aan medewerkers zonder klachten maar met verhoogd risico 4. begeleiding van kortdurend verzuim 5. begeleiding bij langdurig verzuim en bij een chronische aandoening 6. begeleiding bij definitieve afkeuring en 7. overdracht aan de verzekeringsartsen van de WIA, voorheen de WAO. Deze fasering lijkt op die binnen Disease Management Programma's (DMP's) gebruikelijk is bij voorbeeld voor mensen met een depressie, rugklachten of met diabetes. Bedrijfsartsen zouden hun patiënten rechtstreeks moeten kunnen verwijzen naar DMP's. Dit pleidooi hield ondergetekende tijdens het congres Integrated Care: Integration and coordination of work related care: from prevention to rehabilitation. Dat vond plaats op woensdag 13 september in het Arnhemse Papendal. Deelnemers ondersteunden dit pleidooi. De suggestie kwam naar voren dat bedrijfsartsen zouden moeten meedoen aan het ontwerpen van DMP's en multidisciplinaire richtlijnen. De Power Points van mijn lezing staan over twee weken op de website www.integratedcare.nl doorklikken op lezingen.


BEDRIJFSARTSEN NIET WELKOM OP SOCIALE ZAKEN


Aan het congres Integrated Care: Integration and coordination of work related care: from prevention to rehabilitation (zie ook berichten hierboven) namen vele personen deel die werkzaam zijn bij toonaangevende maatschappelijke instanties. Ik noem een paar namen: ZonMw directeur Henk Smid, LHV vice voorzitter Paul Habets, Menzis directeur Innovatie Harry Nienhuis, Achmea top man Kees Jan Goudzwaard. En daarnaast waren universiteiten in de persoon van de hoogleraren Willem van Mechelen (VUmc), Jan Willen Groothoff (UMC Groningen) en Guus Schrijvers, UMC Utrecht ook goed vertegenwoordigd. Alleen het Ministerie van Sociale Zaken schitterde door afwezigheid. Het was de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde niet gelukt om een spreker, forumlid of toehoorder van dat ministerie naar Papendal te krijgen. Ondergetekende heeft de organisatoren in de wandelgangen getroost met het volgende verhaal. In 1970 is het toen bestaande Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid (SZVG) ontvlochten. SZVG secretaris-generaal en Public Health man Piet Muntendam heeft zich als een leeuw verzet tegen de splitsing in twee ministeries voor Sociale Zaken (SZ) respectievelijk Volksgezondheid. Hij voorzag verwaarlozing van de bedrijfsgezondheidszorg door het losstaande Ministerie van Sociale Zaken. En zo is het sinds 1970 ook gegaan. Het ligt niet aan de zittende generatie leidinggevende bedrijfsartsen en SZ - topambtenaren. De arbeidsgeneeskunde is sinds 1970 een politiek weeskind: VWS mag zich niet ontfermen over de bedrijfsartsen en meenemen in de ontwikkeling van richtlijnen, kwaliteitsindicatoren en nieuwe aandacht voor preventie. De Inspectie voor de gezondheidszorg mag er niet inspecteren. En Sociale Zaken interesseert zich er niet voor. Komt niet naar Papendal.


SER PLEIT VOOR EXPERIMENTEN INTEGRATIE HUISARTS BEDRIJFSARTS


Op 24 april heeft de Sociaal Economische Raad een advies uitgebracht over preventie binnen bedrijven. Het heet Een kwestie van gezond verstand: breed preventiebeleid binnen arbeidsorganisaties. Ten behoeve van mijn college op het congres Integrated Care: Integration and coordination of work related care: from prevention to rehabilitation heb ik het doorgenomen. Hier volgt een bespreking. Het Stemadvies telt 126 pagina's zonder bijlagen mee te tellen. Het geeft een prima overzicht van de ontwikkeling van preventie op de werkplek sinds in 1904 de Ongevallenwet werd aangenomen. Tot pagina 111 is de nota inventariserend van aard. Tot die pagina is het stuk uitstekend geschikt als lesmateriaal voor medische opleidingen, bedrijfsartsen opleidingen en andere opleidingenvoor preventieve beroepen. In de laatste dertien pagina's stelt de SER voor om te verkennen dat bepaalde delen van de bedrijfsgezondheidszorg voortaan betaald worden uit de Zorgverzekeringswet. Hierbij is te denken aan tweedelijns Arbovoorzieningen zoals rugcentra en re-integratiecentra na psychische klachten. Ook pleit de SER voor verkenning van de mogelijkheid van samenwerkingsexperimenten tussen bedrijfs- en huisartsen. De voorstellen in de laatste elf pagina's zijn niet uitgewerkt. Evenmin wordt een verband gelegd met de inventarisatie en historische beschrijving die daaraan voorgaan. De opbouw van dit SER rapport lijkt op dat van het SER advies over de Awbz van maart 2008: veel inventarisatie en weinig toekomstgericht. Ofwel een lange aanloop voor een kleine sprongetje. Het SER rapport is te downloaden via www.ser.nl


ALLE GEÏNTEGREERDE ZORG BIJEEN IN UTRECHT OP VRIJDAG 3 JULI


Het congres Recente nationale en internationale ontwikkelingen in onderzoek, projecten, bekostiging en beleid van ketenzorg en geïntegreerde zorg op 3 juli trekt grote belangstelling: per dag komen vijf aanmeldingen binnen. Er zijn nu 210 aanmeldingen binnen. Wij verwachten uit te komen op een massameeting van zo'n 350 leidinggevende professionals. Dr. Ab Klink, minister van VWS, opent het congres met een lezing over de bekostiging van ketenzorg en geïntegreerde zorg en een vooruitblik op de komende jaren. Directeur Innovatie Paul Wallace van Kaiser Permanente (KP) vertelt hoe artsen en andere professionals bij KP leiding geven. Ton Kessels is bestuursvoorzitter van Pantein, dat met 4000 medewerkers vrijwel het gehele pakket van de Zorgverzekeringswet en de Awbz aanbiedt in Oost Brabant. Hij legt uit hoe zijn Pantein zich heeft ontwikkeld en in staat is in elk dorp verpleeghuiszorg te bieden. Omdat het congres zoveel belangstelling trekt, hebben wij het aantal workshops vergroot. Anemone Bögels directeur van de Federatie van Kanker patiëntenverenigingen legt uit wat er te verbeteren is aan ketenzorg voor kankerpatiënten. Verder hebben wij het aantal workshops uitgebreid over internetondersteuning van ketenzorg. Kortom, blijf je aanmelden voor het congres op 3 juli. Surf www.integratedcare.nl klik door op nascholing en meld je aan.


VRAAG: WAT IS DE DIRECTE AANLEIDING VAN EEN VERPLEEGHUISOPNAME?


Promovendus Henk Kraijo onderzoekt de volhoudtijd van mantelzorgers van dementerenden. Hij volgt een cohort psychogeriatrische patiënten en hun mantelzorgers gedurende een aantal jaren en bekijkt dan achteraf welke factoren invloed hebben op een korte of lange volhoudtijd. Binnenkort interviewt hij mantelzorgers waarvan de dementerende onlangs is opgenomen in een psychogeriatrisch verpleeghuis. Wat was de directe aanleiding van de opname? Een ziekenhuisopname van de dementerende? Een ernstige ziekte van de mantelzorger? Een toevallige vrije plek in een verpleeghuis? Een extra actie van de huisarts? Ondergetekende kan zich voorstellen dat er onderzoek bestaat over de directe aanleiding tot opname van een dementerende in een verpleeghuis. Henk Kraijo en co-promotor Rob de Leeuw gaan de internationale literatuur hierop na. Maar wellicht ken jij als Nieuwsbrieflezer een rapport, proefschrift of afstudeerscriptie over dit onderwerp. Wil je dat dan laten weten aan rob de Leeuw via J.R.J.deLeeuw@umcutrecht.nl


WETENSCHAPPELIJKE SCHRIJFCURSUS IN WAGENINGEN VAN 23 TOT 25 JUNI


De Universiteit Wageningen organiseert van 23 tot 25 juni een cursus waarin onderzoekers leren om een Engels artikel te schrijven. Je leert het redigeren en verbeteren van diverse onderdelen waaruit een artikel bestaat. Ook leer je het maken van Power Point Presentaties en het maken van posters. De cursus heet Techniques for Writing and presenting a Scientific Paper. Je meldt je aan via www.wbs.wur.nl Voor meer informatie mail je naar Dickey Stolp op dickey.stolp@wur.nl


ARTSEN IN OPLEIDING TOT SPECIALIST LEREN LEIDING GEVEN


DBC's, maatschappen, Kwaliteitswet, prestatie-indicatoren, collegiaal samenwerken, omgaan met schaarste, conflict hantering, overleg met andere disciplines: het zijn allemaal onderwerpen waarmee een Arts In Opleiding tot Specialist (AIOS) dagelijks te maken heeft. Tot nu toe vond kennisoverdracht over deze onderwerpen niet systematisch plaats. Sinds kort is dat wel het geval op heet UMC Utrecht. Juliusdocent en arts dr. Henk van der Steeg en ondergetekende geven enkele keren per jaar aan AIOs de cursussen Management 1 (over het omgaan met regelgeving) en Management 2 (over het functioneren van de AIOS binnen het ziekenhuis en de GGz instelling). De eerste komende cursussen vinden plaats op 10 en 11 september (Management 1) en 19 en 20 november (Management 2). Ben jij AIOS binnen of buiten het UMC Utrecht? Schrijf je dan in voor deze cursus. Werk jij in een ziekenhuis of GGz instelling en ken jij een AIOS? Wil je dan dit bericht aan hem of haar doorsturen? Je meldt je aan via dr. Henk van der Steeg op HvdSteeg@euronet.nl Hij geeft ook graag toelichting op de cursussen.


CONGRES EERSTELIJN VINDT PLAATS OP 6 NOVEMBER IN ALMERE


Kleinschaligheid op grote schaal, dat is de titel van het derde nationale congres over recente ontwikkelingen in de eerstelijn in beleid, veld en wetenschap. Het vindt plaats op vrijdag 6 november in Almere. Nieuw is dat alle Regionale Ondersteunings Structuren voor de eerstelijn (ROS'sen), de Landelijke Vereniging voor georganiseerde Eerstelijn (LVG) , de Zorggroep Almere meewerken aan dit congres. Aan de orde komen onderwerpen als bekostiging, samenhang en organisatie, zorginnovatie en transparantie. Er vinden veel workshops plaats en ook zijn er excursies naar prachtige Almeerse gezondheidscentra. Plenaire sprekers komen onder meer uit het buitenland. Een spreker van de WHO Kopenhagen schets de internationale ontwikkelingen in de Primary Health Care. De Londense onderzoeker Nick Goodwin gaat in op de Primary Care Trust in Engeland. Het programma van dit congres verschijnt over enkele weken. Noteer alvast die datum van 6 november. Wil je er zeker van zijn dat je een brochure ontvangt? Stuur dan een mail naar congres organisator Inge Kuurman op I.P.Kuurman@umcutrecht.nl

VERANTWOORDING


Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htm en af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/afmelding_blaster_1.htm. Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is. Door alle hedendaagse beveiligingen is het mogelijk, dat bovenstaande links niet werken. Ga in dat geval voor het aan- en afmelden naar de website www.integratedcare.nl Als het doormailen naar b.v. een collega niet lukt, verwijder dan het laatste deel van deze nieuwsbrief vanaf verantwoording en probeer het nog eens.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.integratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.

Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356