Onderzoekers ontdekken geheimen achter het begin en het einde van de
vruchtbare periode van vrouwen
Eerste stap op weg naar het voorspellen van het moment waarop een vrouw niet
meer vruchtbaar is
Onderzoekers van onder andere het Erasmus MC hebben een deel van het
geheim achter de vruchtbare periode van vrouwen ontrafeld. Ze hebben
verschillen in het DNA ontdekt die invloed hebben op het moment dat
een vrouw start met menstrueren en het moment dat ze in de overgang
komt. De wetenschappers beschrijven hun doorbraak vandaag in het
toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift Nature Genetics.
De onderzoekers, afkomstig uit Nederland en Engeland hebben gebruik
gemaakt van diverse bevolkingsonderzoeken, waaronder een langlopend
bevolkingsonderzoek onder Rotterdammers, het zogenoemde ERGO-onderzoek
van het Erasmus MC. In totaal hebben ze bij 5000 vrouwen gekeken welke
stukken DNA (zogenoemde SNP's) een rol spelen bij het bepalen van de
leeftijd waarop de menopauze begint.
Tot nu toe was het onderzoekers niet gelukt om dergelijke genen of
SNP's te vinden die het begin van de overgang beïnvloeden. 'Dat we nu
de eerste aanwijzingen hebben, is belangrijk', zegt onderzoekster
Lisette Stolk van de afdeling Inwendige Geneeskunde van het Erasmus
MC. Door verder onderzoek te doen naar de genen die te maken hebben
met de overgang, kunnen wetenschappers inzicht krijgen in het
biologisch proces van de menopauze. Daarnaast heeft de overgang
invloed op hart- en vaatziekten, borstkanker en botontkalking. 'Onze
ontdekking geeft dus ook handvatten om verder onderzoek te doen naar
deze belangrijke en vaak voorkomende ziekten', aldus Stolk.
Een groep van internationale onderzoekers doet in hetzelfde nummer van
Nature Genetics verslag van nòg een belangrijke wetenschappelijke
vondst. De wetenschappers hebben onder 17000 vrouwen erfelijke
oorzaken ontdekt die het moment bepalen waarop een meisje voor het
eerst menstrueert en de puberteit begint. 'Dat moment heeft
bijvoorbeeld ook invloed op haar uiteindelijke lengte. Meisjes die pas
op latere leeftijd voor het eerst ongesteld worden, groeien langer
door. Deze aanknopingspunten geven ons dus meer inzicht in de biologie
van de puberteit en dus ook de groei', zegt Stolk.
De beide ontdekkingen geven samen informatie over de periode dat een
vrouw vruchtbaar is. Dat is bijvoorbeeld belangrijk voor de planning
van een kinderwens. `Zeker nu vrouwen op steeds latere leeftijd aan
kinderen beginnen is die informatie welkom', zegt professor André
Uitterlinden van het genetisch laboratorium van het Erasmus MC. Met de
gevonden erfelijke factoren kunnen wetenschappers nu nog niet direct
voorspellen wanneer bij een vrouw de eerste menstruatie en de
menopauze beginnen. 'Door verder onderzoek te doen is dat in de
toekomst wellicht wel mogelijk.'
Erasmus Universiteit Rotterdam