Currence Jaarverslag: Nederland betaalt efficiënter met PIN en iDEAL


Europees betalen wordt gemakkelijker; nationale betaalproducten faseren geleidelijk uit

AMSTERDAM, 20090519 -- De Nederlander is in 2008 efficiënter gaan betalen door meer elektronisch af te rekenen en minder contant. PIN kende hierdoor de grootste stijging sinds vele jaren. iDEAL is uitgegroeid tot 's werelds grootste bancaire online betaalsysteem. Currence gaat in haar jaarverslag, Betalingsverkeer in transitie, naast de ontwikkelingen in het betalingsverkeer in 2008, in op aankomende veranderingen voor bedrijven en consumenten door de overgang naar de Europese betaalruimte, SEPA.

SEPA
De contouren van de eurobetaalruimte (Single Euro Payments Area; SEPA) worden steeds meer zichtbaar. SEPA streeft naar uniforme betaalwijzen in alle Europese landen, zowel voor betaalkaarten als girale producten. Deze onomkeerbare harmonisatie zorgt ervoor dat nationale betaalproducten de komende jaren geleidelijk worden vervangen door Europese. Hierdoor wordt het betalen in Europa efficiënter. De Europese overschrijving was het eerste nieuwe product dat begin 2008 beschikbaar kwam. Vanaf eind dit jaar zal ook de Europese incasso worden geïntroduceerd. Deze zal na een overgangsperiode de huidige Incasso vervangen. Ook de systemen voor betaalkaarten zullen steeds meer harmoniseren. Later dit jaar zal de Europese Richtlijn Betalingsdiensten (PSD) worden ingevoerd, waardoor binnen Europa identieke regels voor consumentenbescherming, markttransparantie en toegang tot de betaalmarkt voor niet-bancaire partijen ontstaan. Deze richtlijn die in Nederlandse wetgeving zal worden verankerd is van toepassing op alle betaalproducten en zal de meeste consequenties hebben voor het product Incasso.

PIN
Nooit eerder is zo vaak gepind als het afgelopen jaar. Deze ontwikkeling is het gevolg van het streven naar een cash-less betalingsverkeer, waarbij zo min mogelijk contante betalingen plaatsvinden. Dit leidt tot een efficiënter betalingsverkeer. Hierdoor is vorig jaar een besparing van 40 miljoen euro aan maatschappelijke kosten gerealiseerd. Currence verwacht in het licht van SEPA dat ook het nationale merk PIN binnen enkele jaren zal zijn vervangen door een of meer internationale merken.

Hoewel Currence PIN heeft aangepast aan de Europese eisen en hierdoor op zich niet hoeft te verdwijnen, zal een aantal banken na 2010 overstappen op een ander, internationaal merk. Currence verwacht dat ook andere banken deze overstap zullen maken. Aanleiding hiervoor is de invoering van de EMVchip op de betaalpas, als vervanging van de huidige magneetstrip. De invoering van de EMVchip past in de Europese harmonisatie van het betalingsverkeer en realiseert een hoger veiligheidsniveau. De invoering van EMV is een langdurig en complex proces omdat alle betaalpassen en betaalautomaten moeten worden vervangen en vooraf moeten worden getest. Momenteel wordt voortvarend aan de laatste voorbereidingen gewerkt. Naar verwachting zal vanaf 2011 betalen met de chip in Nederlandse winkels gangbaar zijn.

Fraude door skimming
Currence is bezorgd over de gestegen fraude door skimming. Een aantal jaren geleden deed zich weinig tot geen fraude voor, maar de afgelopen jaren is de fraude door skimming fors opgelopen. In 2008 ging het daarbij om circa 900 gevallen, waarbij enkele tienduizenden rekeninghouders zijn getroffen. De schade voor de banken bedroeg ruim 31 miljoen euro. Door actieve en preventieve maatregelen is een groot aantal incidenten voorkomen. Currence heeft samen met banken en andere stakeholders in 2008 veel energie gestoken in het bestrijden van skimming, onder meer door uitfaseringsacties van bepaalde typen betaalautomaten.

Maar dit heeft de stijging van de fraude niet kunnen voorkomen. Criminelen spelen op deze preventieve maatregelen in door steeds sneller en brutaler optreden en door toepassing van steeds geavanceerdere technieken, waardoor een technische wedloop ontstaat. Betaalautomaten in Nederland voldoen overigens aan eisen die doorgaans strenger zijn dan die in andere landen van Europa. Currence en de banken hebben het afgelopen jaar daarnaast veel gedaan aan voorlichting aan ondernemers en publiek.

Als reactie hierop hebben veel ondernemers maatregelen genomen om hun betaalautomaat aan de buitenzijde extra te beveiligen, hetgeen verdere skimmingfraude heeft voorkomen. Consumenten kunnen skimmingfraude aanzienlijk beperken door het intoetsen van de pincode met de hand af te schermen. Alle betrokkenen geven inmiddels een hoge prioriteit aan het vervangen van de magneetstrip door de EMVchip, die een aanzienlijk hoger veiligheidsniveau waarborgt. Voorts werken Currence en de banken aan effectievere detectiemethoden, waardoor zij skimming eerder ontdekken en daarmee kunnen beperken. Bij het Openbaar Ministerie is aangedrongen op meer opsporings- en vervolgingscapaciteit.

Toch is de fraude met de betaalpas ondanks een toename van het aantal skimgevallen in internationaal opzicht beperkt te noemen. Zowel in absolute aantallen als relatief. In landen die daar statistieken over publiceren is pasfraude van een aanzienlijk grotere omvang dan in Nederland.

iDEAL
iDEAL groeit spectaculair. Dit komt vooral omdat het gebruiksvriendelijke iDEAL een veilige en fraudevrije betaling is, in tegenstelling tot kaartbetalingen waarbij relatief veel fraude op internet voorkomt. Sinds de korte tijd van het bestaan van iDEAL betaalt nu al meer dan 40% van alle online kopers in Nederland met iDEAL. Ruim 11.500 webwinkeliers voeren het product.

In 2008 is iDEAL aangepast aan Europese standaarden. Hierdoor is het gereed voor gebruik in andere landen. Er is door andere landen veel interesse getoond voor iDEAL. Currence verwacht dan ook dit jaar een doorbraak van iDEAL in Europa.

Het jaarverslag is te vinden op www.currence.nl