4. Betreft Samenhang drie nota's gezondheid
Betreft Samenhang drie nota's gezondheid
Kamerstuk, 20 mei 2009
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
VGP/VV-2931809
20 mei 2009
Geachte voorzitter,
Tijdens het notaoverleg over de kabinetsnota voeding en gezondheid
heeft Kamerlid Arib (PvdA) gevraagd naar de samenhang tussen het
beleidsplan over sociaaleconomische gezondheidsverschillen1 (SEGV), de
nota voeding en gezondheid2 en de nota overgewicht3. Ik heb een
overzicht toegezegd van de samenhang tussen deze onderwerpen en de
hieruit voortvloeiende maatregelen.
Deze brief geeft invulling aan die toezegging. Hieronder licht ik de
samenhang tussen de nota's toe. Bijgevoegde tabel bevat vervolgens een
overzicht van de hierin opgenomen maatregelen.
Visie op preventie
In september 2007 heeft de Kamer de visie van het kabinet op
gezondheid en preventie4 ontvangen. In deze visie staat het brede
kader van het preventiebeleid omschreven en wordt nadere uitwerking
aangekondigd, waaronder een nota over voeding en een nota over
overgewicht. Op verzoek van de Kamer5 is aan die uitwerking een
Beleidsplan SEGV toegevoegd.
Uitvoering van het preventiebeleid is een samenspel van
verantwoordelijkheden op verschillende niveaus en van zowel publieke
als private partijen. Centraal staat dat burgers zelf verantwoordelijk
zijn voor hun gedrag ten aanzien van gezondheid. De overheid heeft een
faciliterende rol en stelt kaders, bijvoorbeeld via de Wet publieke
gezondheid (Wpg). Binnen deze wet hebben gemeenten veel
beleidsvrijheid om prioriteiten te stellen op basis van de lokale
situatie. De gemeente kan er bijvoorbeeld voor kiezen haar beleid in
het bijzonder te richten op groepen met een gezondheidsachterstand.
Het kabinet wil ook bij schoolbesturen, werkgevers, zorgprofessionals
en andere maatschappelijke actoren de problematiek agenderen, prikkels
organiseren en draagvlak creëren om elk vanuit de eigen rol en positie
een bijdrage te leveren.
De rijksoverheid richt zich daarnaast op het onderhouden van een
adequate kennisinfrastructuur en het ondersteunen van gemeenten en
GGD'en bij gezondheidsbevordering, bijvoorbeeld via het Centrum Gezond
Leven (RIVM).
Samenhangend en integraal gezondheidsbeleid
Elk van de bedoelde nota's maakt deel uit van het samenhangend en
integraal gezondheidsbeleid als uitwerking van de preventievisie van
het kabinet. Een basisgedachte achter het integraal gezondheidsvisie
is dat veel ongezondheid vermijdbaar is. Voor het vermijden van die
ongezondheid zijn interventies over een breed terrein noodzakelijk.
Winst is te behalen in de fysieke en sociale leefomgeving
(bijvoorbeeld woningkwaliteit, ruimtelijke ordening, verkeer en
vervoer, mogelijkheden tot fysieke activiteit, sociale samenhang),
opvoeding en onderwijs (ook kwaliteit van schoollokalen), werk en
inkomen (werkgelegenheid, arbeidsomstandigheden, sociale zekerheid,
armoedebeleid), maar ook in preventieve zorg. Sluitstuk zijn de
curatieve en de langdurige zorg.
Het geschetste terrein wordt doorsneden door thema's als voeding en
overgewicht (maar ook alcohol, roken, seksuele gezondheid). Immers,
gezonde voeding is niet alleen thuis van belang, maar ook op school en
op het werk. Overgewicht is enerzijds een kwestie van gezonde voeding
en anderzijds van voldoende bewegen en voor dit laatste zijn
maatregelen van belang in het verkeer, de ruimtelijke ordening, op
scholen en op de werkvloer.
Binnen dit geheel wordt, op grond van solidariteit en doelmatigheid,
bijzondere aandacht besteed aan de groepen waar de meeste
gezondheidswinst valt te behalen (jeugd, kwetsbare ouderen en mensen
met een lage opleiding).
Inhoudelijke samenhang
Het beleidsplan SEGV geeft een analyse van de gezondheidsachterstanden
en biedt een overzicht van de inspanningen van de verschillende
departementen die direct of indirect de gezonde levensverwachting van
laagopgeleiden kunnen verbeteren. De nota voeding en gezondheid is
relevant in het kader van SEGV omdat lager opgeleiden relatief vaak
ongezonder eten. De nota gaat in op de mogelijkheid een gezond en
veilig voedingspatroon te kiezen via het veranderen van het
productaanbod door het bedrijfsleven en het bijdragen aan een bewuster
keuzegedrag van de consument.
De nota overgewicht laat zien wat de ernst, omvang en maatschappelijke
gevolgen van de overgewichtproblematiek zijn en welke concrete aanpak
mogelijk is op grond van de energiebalans, de combinatie van voeding
en bewegen en de invloed van de omgeving hierop. Op lokaal niveau de
omgeving gezonder maken is een belangrijke preventieve aanpak,
bijvoorbeeld in de Krachtwijken. De nota overgewicht beschrijft
maatregelen en aangrijpingspunten om verantwoorde voeding en voldoende
bewegen te kunnen realiseren. Met betrekking tot voeding focust de
nota overgewicht vooral op de instrumentele rol die voeding kan
spelen. Het voedingsbeleid als zodanig, bijvoorbeeld richtlijnen goede
voeding, productinformatie voor de consument en de samenstelling van
levensmiddelen wordt beschreven in de nota voeding en gezondheid.
De drie beleidsstukken raken elkaar omdat bij groepen met een lage
sociaaleconomische status relatief veel overgewicht voorkomt en
verantwoorde voeding een belangrijke rol speelt bij de aanpak van
overgewicht.
In de bijgevoegde tabel staan diverse voorbeelden van hoe de overheid
invulling geeft aan het scheppen van randvoorwaarden en het bieden van
inhoudelijke ondersteuning.
Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Bijlage 1: Tabel met overzicht van maatregelen uit de drie nota's
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport