Technische Universiteit Delft

Relatieplanning, flexibiliteit en projectbelangen essentieel voor verloop grootstedelijke vernieuwingsprojecten

Contracteren voor een betere plek

Of ze het nu leuk vinden of niet: overheden en ontwikkelaars zijn op elkaar aangewezen voor het verwezenlijken van grote projecten. In het eenvoudigste model stelt de overheid regels op waarna ontwikkelaars aan de slag kunnen. Maar vaak bemoeien de ontwikkelaars zich met die regels en draagt ook de overheid enig risico in het project. Met andere woorden, overheden en ontwikkelaars werken op veel verschillende manieren al dan wel niet gedwongen samen.

Promovendus Menno van der Veen onderzocht contractuele relaties in grootstedelijke ontwikkelingsprojecten in Londen, New York en Amsterdam en liet een relationele analyse los op de verschillende overeenkomsten.

Grootstedelijke ontwikkelingsprojecten beogen betere plekken te maken van verpauperde of onderontwikkelde gebieden. Dat beter is vaak een sociaal, economisch, ecologisch en cultureel beter. Om dit te realiseren is samenwerking tussen overheden en ontwikkelaars noodzakelijk. Dat gegeven leverde het uitgangspunt voor het promotieonderzoek van Menno van der Veen: welke geschreven en ongeschreven regels dicteren de contractuele relatie tussen ontwikkelaars en overheden?

Voor zijn onderzoek koos Van der Veen vier grootstedelijke vernieuwingsprojecten in binnen- en buitenland: Battery Park City en Hudson Yards in New York City, de Zuidas in Amsterdam en King's Cross in Londen. De verschillende overeenkomsten die hij aantrof bracht hij in zijn Engelstalige dissertatie samen onder de noemer "development agreement".

Volgens de promovendus onderscheidt een development agreement zich door een planfunctie en een instrumentele functie. De planfunctie ziet er niet alleen op toe dat elke overeenkomst een vorm van relatieplanning met zich meebrengt, maar richt zich ook op de planning en sturing van een project. De instrumentele functie waakt over de rol die de overeenkomst kan vervullen om publieke doelstellingen te verwezenlijken.

Van der Veen:"Een development agreement bevat de voorwaarden waaronder partijen bereid zijn samen te werken om een project te realiseren. Bij langdurige en complexe projecten valt niet alles te voorspellen en tijdens het project moet er vaak worden uitgeweken naar andere oplossingen dan voorzien. Op die momenten hoort een development agreement ruimte en sturing te bieden. Goede development agreements verdwijnen niet in een la, maar blijven juist boven tafel omdat ze een sturende rol vervullen in het project".

In de conclusies van zijn boek reikt Van der Veen een aantal vuistregels aan voor het totstandbrengen van een development agreement, gericht op zowel de juristen die het document opstellen als op de betrokken professionals zoals onderhandelaars van diverse partijen.

Het onderzoek van Van der Veen werd gesubsidieerd door Sustainable Urban Areas (SUA).

Menno van der Veen (2009) Contracting for better places. A relationale analysis of development agreements in urban development projects. ISBN 978-1-60750-005-6.

Noot aan de redactie/