Wageningen Universiteit en Researchcentrum Fosfaatgebruiksnorm gaat mestafzet bepalen in de melkveehouderij, stikstof gaat mee

25 mei 2009

Onderdeel: Animal Sciences Group

De hoeveelheid niet plaatsbare fosfaat bepaalt in 2015 voor de meeste melkveebedrijven de hoeveelheid af te voeren mest. Met de mest verdwijnt ongewild ook 24 kg stikstof per hectare van het bedrijf. Dit blijkt uit een verkenning van de gevolgen van gebruiksnormen voor melkveebedrijven, uitgevoerd op de Koeien & Kansen-bedrijven in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Productschap Zuivel. Melkveehouders kunnen hun fosfaatafvoer beperken door scherper te voeren op fosfaat. De mestafvoer en de meeafvoer van stikstof kan verder beperkt worden door mestscheiding met afvoer van de dikke fractie.

De verkenning geeft aan dat de spreiding van de mestafvoer tussen de Koeien & Kansen-bedrijven groot is. Gemiddeld neemt de mestafvoer toe van 288 ton bij norm 2009 naar 431 ton bij norm 2015. Tussen de bedrijven loopt deze hoeveelheid op termijn uiteen van 0 tot meer dan 1700 ton. Gemiddeld voeren Koeien & Kansen-bedrijven die vanwege fosfaat mest afvoeren ook 24 kg stikstof per hectare af. Om dat te compenseren, is een toename van het kunstmeststikstofgebruik te verwachten van ongeveer 20 kg per hectare. Dit leidt op zijn beurt tot een geringe (2%) toename van het energiegebruik.

Beperken van fosfaatafvoer kan door scherper te voeren op fosfaat. De fosfaatexcretie per liter melk is op proefbedrijf De Marke bijvoorbeeld 20% lager dan op de commerciële Koeien & Kansen-bedrijven. Een vervolgstap is mestscheiding met afvoer van de dikke fractie. Dit beperkt de mestafvoer vooral op bedrijven met een fosfaatoverschot. Eerste verkenningen duiden op een mogelijke beperking van de mestafvoer van 50 tot 70%. Ook de meeafvoer van stikstof daalt hiermee met zoân 50%. In vervolgstudies wordt de effectiviteit van deze oplossingen onderzocht.

Plaatsing van mest op melkveebedrijven is gebonden aan gebruiksnormen voor stikstof en fosfaat. De gebruiksnorm voor fosfaat wordt aangescherpt tot in 2015 evenwichtsbemesting benaderd wordt, terwijl bij hoge fosfaattoestand wordt uitgemijnd. Veel melkveebedrijven moeten daarom in de toekomst dierlijke mest afvoeren om te voldoen aan de stikstof en fosfaat gebruiksnormen. In Koeien & Kansen werd verkend wat de gevolgen zijn voor verschillende bedrijven.

Gratis downloaden rapport
De volledige verkenning is te vinden in Koeien & Kansen-rapport 52: âGevolgen van gebruiksnormen voor de afvoer van mest; analyse van Koeien & Kansen-bedrijvenâ. Het rapport is hier gratis te downloaden. Een hardcopy is te bestellen bij het secretariaat van Koeien & Kansen, 0320 â 293302.

Project Koeien & Kansen
Het project Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten. Op verzoek van het ministerie van LNV en PZ brengt het project voor de Nederlandse melkveehouderijsector de milieukundige, technische en economische gevolgen in beeld van de implementatie van toekomstig milieubeleid. Deze verkenning biedt de mogelijkheid de wetgeving te evalueren, voorstellen tot verbetering te onderzoeken en de sector te informeren over kosteneffectieve bedrijfsaanpassingen. De resultaten van Koeien & Kansen vindt u op de website: www.koeienenkansen.nl. Voor vragen kunt u mailen naar: info@koeienenkansen.nl.

Contact
Gerjan Hilhorst
tel. 0320-238011
gerjan.hilhorst@wur.nl