Witteveen en Bos

Grootschalig onderzoek naar aanwezigheid zinkaswegen in De Kempen van start

Op veel plaatsen in De Kempen zijn in het verleden zinkassen gebruikt als funderings- en wegverbeteringsmateriaal. Deze zinkassen kunnen verontreinigende stoffen bevatten die schadelijk kunnen zijn voor mens en milieu. In 2008 heeft het Projectbureau Actief Bodembeheer de Kempen (AbdK) in enkele gemeenten een pilot uitgevoerd om oude gegevens over zinkassen in openbare wegen te verifiëren. Na deze succesvolle pilot heeft Witteveen+Bos de opdracht gekregen om de aanwezigheid van deze zinkassen in de overige gemeenten in kaart te brengen. Het onderzoek wordt uitgevoerd met medewerking van Tauw, Medusa Explorations BV, Fugro en Fransen Milieutechniek. Sinds 2002 is het Projectbureau Actief Bodembeheer de Kempen (ABdK) bezig met het zoveel mogelijk verwijderen van zinkassen en door zinkassen verontreinigde bodem, het saneren van zwaar verontreinigde waterbodems en het bestrijden van de effecten die zware metalen in de bodem (kunnen) veroorzaken. Op basis van een uitgevoerde inventarisatie, is 950 kilometer weg als verdacht aangemerkt. Hiervan is in een pilot al 200 kilometer weg onderzocht. De 750 kilometer nog te onderzoeken wegen liggen verspreid over een 28-tal gemeenten in Zuidoost-Brabant en Midden-Limburg.

Onderzoek
Bij het in kaart brengen van zinkassen worden innovatieve geofysische onderzoekstechnieken ingezet. Deze technieken zijn beproefd tijdens de pilots en aangevuld met de meest recente inzichten. Door het inzetten van deze onderzoekstechnieken wordt een aanzienlijke kostenbesparing gerealiseerd ten opzichte van traditioneel bodemonderzoek en worden hinder en overlast beperkt.

De nodige apparatuur wordt bevestigd aan een speciaal hiervoor ingerichte meetwagen, die met een snelheid van circa 25 km/uur over de wegen rijdt. Er worden metingen uitgevoerd naar de licht radioactieve straling, die karakteristiek is voor het oorspronkelijke zinkerts en die ook nog aanwezig is in de zinkassen ten opzichte van de relatief schone ondergrond en omgeving. Gelijktijdig wordt met een grondradar in de diepte gekeken naar de dikte van de aanwezige halfverharding-/funderingslaag van de weg. Ook wordt gemeten in hoeverre de natuurlijke elektrische geleiding van de aardbodem ter plaatse wordt verstoord door zinkassen. Bij dit alles wordt van seconde tot seconde de plaatsbepaling geregistreerd en worden veranderingen van wegdek met digitale fotos vastgelegd. Ter ijking van de metingen worden in een tweede stap ook nog steekproefsgewijs bodemmonsters genomen en onderzocht in het laboratorium. Na analyse van de gegenereerde gegevens wordt de aanwezigheid van zinkassen in de wegen afgeleid.

Op basis van de uitkomsten van het onderzoek worden de risicos nader in kaart gebracht en wordt de basis gelegd voor prioriteitstelling van eventuele saneringsmaatregelen en de kosten daarvan.