Aanpak luchtkwaliteit kritisch ontvangen in Eerste Kamer
27 mei 2009
De Eerste Kamer heeft zich in een plenair debat op 26 mei kritisch
uitgelaten over het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit
(NSL) ( 30.489 en EK 30.489, R pdf icoon ). Diverse fracties stelden
een lange reeks vragen die minister Cramer van VROM in de beschikbare
tijd niet allemaal kon beantwoorden. Zij zegde toe een groot aantal
vragen alsnog schriftelijk te beantwoorden.
Senator Schouw (D66) gaf namens de andere deelnemers aan het debat aan
op welke onderwerpen de schriftelijke reactie van de minister zich zou
moeten toespitsen. Zo wil de Eerste Kamer weten of er een 'plan-B'
achter de hand wordt gehouden, en in welke procedures en maatregelen
deze alternatieve variant voorziet als de doelstellingen van het NSL
niet gehaald lijken te worden. Verder wil de kamer dat de minister
aangeeft hoe zij haar doorzettingsmacht in de praktijk wil brengen
tegenover collega-ministers en lagere overheden. De fracties willen
ook van de minister nadere uitleg over de werking van de nieuwe
programmatische aanpak van de luchtkwaliteit, in vergelijking met de
aanpak op projectbasis. In deze context wil de senaat horen wat
realistische aannames zijn, en moet de minister reageren op kritische
kanttekeningen die de Algemene Rekenkamer bij het Nationaal
Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit heeft gemaakt.
Mede namens de andere fracties vroeg de senator van D'66 om een
vervolgdebat over het NSL aan de hand van de eerste meetresultaten
(monitoring) aan het eind van dit jaar. "Wij willen de vinger aan de
pols houden", aldus Schouw.
Senator Huijbregts-Schiedon (VVD) was zo teleurgesteld in de
beantwoording van de minister, dat zij zich afvroeg of het wel
verstandig was dat de VVD in het voorjaar van 2007 heeft ingestemd met
de wet Luchtkwaliteitseisen. Bij het voldoen aan die eisen speelt het
NSL een cruciale rol. Zij sprak de hoop uit dat het op den duur komt
tot een ontkoppeling van het NSL en de Wet Ruimtelijke Ordening (
28.916 ), zodat allerlei bouwprojecten en infrastructurele werken niet
direct worden getoetst aan hun effect op de luchtkwaliteit.
De fracties van PvdA en GroenLinks zijn juist wel voor een directe
koppeling en hebben al moeite met de flexibele koppeling die het
kabinet nu hanteert. Minister Cramer antwoordde de Eerste Kamer op
herhaalde vragen hierover dat zij niet alleen op dit moment wil
vasthouden aan de flexibele koppeling, maar dit ook in de toekomst zal
doen. Senator Putters (PvdA) zei dat zijn fractie ook de relatie
tussen NSL en de volksgezondheid belangrijk vindt. Hij vroeg en kreeg
van de minister de toezegging dat zij schriftelijk zal aangeven met
welke maatregelen het effect van het niet invoeren van de
kilometerheffing op de luchtkwaliteit van ons land wordt
gecompenseerd. De brief die minister Eurlings van Verkeer en
Waterstaat aan de Eerste Kamer heeft geschreven over uitstel van
invoering van de kilometerheffing noemde senator Putters op dit punt
"volstrekt onvoldoende".
Senator Laurier van GroenLinks herinnerde eraan dat jaarlijks 18.000
mensen eerder overlijden dan nodig is als gevolg van de slechte
luchtkwaliteit in het dichtbevolkte Nederland. SP-senator Smaling
stelde aan de orde dat het plaatsen van geluidschermen langs de
snelwegen tot gevolg heeft dat veel slechte lucht blijft 'hangen' en
zo de gezondheid van automobilisten bedreigt. Hij zette kritische
kanttekeningen bij de programmabenadering van de minister. "Niemand
gaat dood aan een gemiddelde, maar wel aan pieken in de
luchtvervuiling", aldus Smaling.
CDA-senator Janse de Jonge was blij dat het kabinet met het NSL
derogatie (ontheffing) heeft gekregen van de EU, zodat allerlei
bouwwerken die waren komen stil te liggen als gevolg van het niet
voldoen aan de luchtkwaliteitseisen van de EU nu toch kunnen worden
uitgevoerd. De CDA-senator herinnerde ook aan de opmerking van
werkgeversorganisatie VNO-NCW dat het actieplan fijnstof veel te ver
gaat. "Heeft Nederland een kop op de EU-regels gezet?", vroeg Janse de
Jonge aan de minister.
Senator De Boer van de ChristenUnie, die ook sprak namens de SGP,
legde een verband met de economische crisis. Hij vroeg zich af of als
gevolg van inkrimping van de economie niet een vertekend beeld
ontstaat. "Hoe filtert de minister de effecten van de economische
crisis uit bij het monitoren van het NSL?", vroeg senator De Boer. Hij
pleitte namens SGP en CU voor proactief beleid, waarbij het accent
ligt op maatregelen om de vervuiling van de lucht te voorkomen.
---
* stenogram 26 mei 2009 pdf icoon
Eerste Kamer der Staten Generaal