UMC Groningen

Instituut voor Biomaterialenonderzoek BMSA Groningen wordt W.J. Kolff Institute

26 mei 2009 Bijna zeventig jaar nadat hij zijn carrière als medisch-technisch uitvinder daar begon, keert de naam van prof. dr. Willem Johan Kolff (1911-2009), vader van de kunstorganen, terug in Groningen. Het Instituut voor Biomaterialenonderzoek BMSA, onderdeel van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), heet vanaf nu het W.J. Kolff Institute for Biomedical Engineering and Materials Science. Dit maken het UMCG en de Willem Kolff Stichting in Kampen hierbij gezamenlijk bekend. Het nieuwe W.J. Kolff Institute en de Willem Kolff Stichting organiseren op maandag 31 augustus 2009 gezamenlijk een groot internationaal symposium in Groningen ter ere van de naamgever die op 11 februari j.l. op 97-jarige leeftijd in de Verenigde Staten overleed.

Op dinsdag 1 september 2009, de dag na het Kolff Symposium in Groningen, wordt professor Kolff in de raadszaal van het stadhuis van Kampen officieel herdacht. Kampen is de stad waarvan Kolff sinds 1970 ereburger was wegens zijn mondiale betekenis voor de medische wetenschap. In aanwezigheid van nabestaanden zal aansluitend op deze bijeenkomst de as van Kolff worden uitgestrooid in de tuin van het voormalige Stadsziekenhuis in die stad, de plek waar Kolff tijdens de Tweede Wereldoorlog met de kunstnier zijn eerste successen behaalde.

Kolff ontwikkelde in het stadsziekenhuis van Kampen waaraan hij van 1941 tot 1950 verbonden was als internist de kunstmatige nier, voorloper van de hedendaagse nierdialyse. Dankzij de uitvinding van Kolff kunnen honderdduizenden nierpatiënten over de hele wereld in leven blijven. Kolff kwam naar Kampen vanuit Groningen, waar hij in de periode 1938-1940 als arts-assistent onder professor Leo Polak Daniëls, hoofd van de interne afdeling van het Academisch Ziekenhuis, zijn eerste experimentele onderzoekswerk naar een kunstmatige nier had gedaan. Kolff vertrok uit Groningen nadat de joodse Polak Daniëls tijdens de meidagen van 1940 zelfmoord had gepleegd.

In Kampen zette daar zijn pionierswerk voort. Op 11 september 1945 redde hij er als eerste medicus ter wereld een nierpatiënt het leven met zijn zelfgebouwde kunstmatige nier. De kunstnier van Kolff geldt als het begin van de mondiale biomedische techniek die in 65 jaar tijd verantwoordelijk was voor het redden of veraangenamen van 20 tot 30 miljoen mensenlevens.
Kolff emigreerde in 1950 naar Amerika, waar hij gedurende 45 jaar vanuit eerst Cleveland (tot 1967) en later Salt Lake City (tot 1997) zou uitgroeien tot de belangrijkste pionier op dit gebied. Na zijn kunstnier (1942) was hij tevens uitvinder van het kunsthart (1957) en droeg hij significant bij aan de ontwikkeling van diverse andere kunstmatige organen en medisch-technische uitvindingen, waaronder de hart-longmachine, kunstmatig zien en kunstledematen. Kolff kreeg voor zijn pionierswerk 13 eredoctoraten en 127 internationale prijzen.

Namens het UMCG stelt de directeur van het nieuwe W.J. Kolff Institute, prof. dr. ir. Henk Busscher, bijzonder trots te zijn dat zijn onderzoeksinstituut de naam Kolff mag dragen. Professor Kolff is één van de grootste uitvinders en meest veelzijdige wetenschappers die Nederland in de twintigste eeuw heeft voortgebracht. Hij was de allergrootste op het gebied van biomedische techniek en hij heeft heel veel Nederlandse onderzoekers die door de jaren heen bij hem werkten gestimuleerd met zijn enthousiasme en zijn wijze van denken. De wortels van zijn carrière liggen hier in Groningen, dus het is in meer dan één opzicht mooi dat zijn naam terugkeert in deze stad. Busscher hoopt dat wetenschappers worden geïnspireerd en gestimuleerd door de naam van Kolff.

Het recht de naam Kolff te voeren, werd het UMCG namens de familie Kolff verleend door de Willem Kolff Stichting in Kampen. WKS-voorzitter dr. John Jacobze stelt verguld te zijn met het initiatief. Hiermee blijft de naam Kolff behouden voor de actieve medische wetenschap. Groningen heeft als stad waar Kolff is begonnen, net als Kampen als stad waar Kolff voor het eerst succesvol was met zijn uitvindingen, een historisch recht om deze naam te hanteren. Groningen is bovendien een van de actiefste centra in Europa op het gebied van biomedische techniek. Willem Kolff Stichting en W.J. Kolff Institute gaan intensief samenwerken, het Kolff Memorial Symposium van 31 augustus is daarvan het begin. De Willem Kolff Stichting is en blijft gevestigd in Kampen, van waaruit ook in de toekomst zowel zelfstandig als gezamenlijk activiteiten georganiseerd zullen worden.

Op het Kolff Memorial Symposium 2009, op 31 augustus in de Blauwe Zaal van het UMCG in Groningen, staat verleden heden en toekomst van kunstorganen centraal onder het thema Artificial Organs, 60 years and beyond. Toonaangevende wetenschappers uit Europa en de Verenigde Staten zullen ter ere van hun overleden pionier lezingen geven en in discussie gaan over de vorderingen op hun vakgebied door de jaren heen. Voor programma, informatie en aanmelding, kijk op www.willemkolffstichting.nl of op www.kolff-umcg.nl.

Een dag later, op 1 september, verplaatst een deel van het internationale gezelschap zich naar Kampen voor het bijwonen van de officiële herdenkingsceremonie in het stadhuis van Kampen. Aansluitend wordt in besloten kring de as van Kolff in Kampen verstrooid. Voor meer informatie, kijk op www.willemkolffstichting.nl