Vereniging Nederlandse Gemeenten

Openbare bibliotheken: van uitlener naar laagdrempelige centra voor jong en oud

28.05.2009

Bibliotheken hebben de afgelopen jaren een transformatie ondergaan. Van de gebruikelijke rol als uitlener van boeken zijn het nu laagdrempelige centra geworden waar jong en oud terecht kunnen voor informatie en educatieve activiteiten. Daarnaast is de bibliotheek tegenwoordig steeds vaker onderdeel van brede scholen en buurtcentra. Om aan te geven hoe de bibliotheek van tegenwoordig er uit ziet en waar het in de toekomst naar toe gaat, heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) samen met de DSP-groep de Encyclopedie openbaar bibliotheekbeleid geschreven.

De heer drs. Arno Brok, delegatieleider Cultuur en Media van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en burgemeester van Sneek, overhandigde de Encyclopedie openbaar bibliotheekbeleid, Handreiking voor gemeenten op donderdag 28 mei aan de heer dr. Ronald Plasterk, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De publicatie is gefinancierd door het ministerie van OCW.

In 44 items krijgt de lezer van A tot Z antwoord op allerlei uiteenlopende vragen. Welke verschillende vormen van dienstverlening zijn er? Waaraan moet een gecertificeerde bibliotheek voldoen? Welke kortingspassen zijn er? Hoe hoog zijn de tarieven?

Daarnaast bevat de encyclopedie 14 aansprekende voorbeelden van vooruitstrevende initiatieven uit heel Nederland. Enkele willekeurige voorbeelden:

* In Steenwijk informeert de bibliotheek via WerkZat jongeren over het thema werk en ontwikkeling. De vestiging werkt daartoe samen met scholen uit het voorgezet onderwijs, het UWV Werkbedrijf en het Regionaal Meldings Centrum.

* In Woudenberg is een Makkelijk Lezen Plein ingericht. Kinderen tussen 8 en 12 jaar met een leesprobleem vinden daar boeken die op een lager technisch niveau geschreven zijn. Ook ouders kunnen bij het Makkelijk Lezen Plein terecht voor informatie over dyslexie en hulpmiddelen.

* In Den Haag zijn wijkmedia ateliers. Alle burgers kunnen zich uitspreken over de wijk waarin ze wonen en via bijvoorbeeld filmreportages hun mening geven over de buurt. De filmpjes worden vervolgens op digitale muurkranten vertoond.
* In Wûnseradiel is een digitaal en fysiek Wmo-loket ingericht. Het digitale Wmo-loket biedt contactgegevens en productinformatie van aanbieders van woon-, welzijn- en zorgproducten. In verschillende dorpen is een fysiek Wmo-loket in de bibliotheekvestiging of in scholen ondergebracht. Bezoekers kunnen de hulp van de bibliotheekmedewerkers inschakelen en hoeven zo niet naar het dichtstbijzijde Wmo-loket in Bolsward.

Er zijn momenteel nog ruim 160 (veelal regionaal werkende) bibliotheken. Deze zijn verspreid over het gehele land, tellen 4 miljoen leden, bedienen bijna alle 7000 basisscholen, werken in veel scholen voor voortgezet onderwijs, rijden met bibliobussen naar wijken en kleine kernen en bieden service op maat voor bepaalde doelgroepen. De bibliotheken kosten op jaarbasis ruim 500 miljoen. Daarvan betalen gemeenten ongeveer 80%. Het Rijk en provincies financieren samen het overige deel.