Universiteit Twente

Twentse doorbraak: biologisch afbreekbaar kunsthars vervangt vitale lichaamsdelen

Nieuwe type hars voor exacte kopieën van bot en hartkleppen

Onderzoekers van de Universiteit Twente hebben een nieuw type hars ontwikkeld dat door het lichaam afgebroken kan worden. Deze nieuwe hars maakt het mogelijk om belangrijke lichaamsdelen exact en daarmee precies passend na te maken. Afhankelijk van waar het in het lichaam gebruikt zal worden, kan de hars verschillende eigenschappen krijgen. Op deze modellen worden cellen gezaaid en gekweekt, waardoor lichaamseigen weefsels terug kunnen groeien. Ir. Ferry Melchels en Prof. Dr. Dirk Grijpma van de onderzoeksgroep Polymeerchemie en Biomaterialen van de Universiteit Twente ontwikkelden de nieuwe hars. Met deze doorbraak komen ze in het gezaghebbende tijdschrift Biomaterials.

Stereolithografie is een techniek waarmee drie-dimensionale objecten vanuit een digitaal ontwerp gemaakt kunnen worden. Ook is het mogelijk om met behulp van een (micro-)CT scanner een object te scannen om een digitaal beeld te krijgen. Met een stereolithograaf kun je dat object vervolgens zeer nauwkeurig nabouwen. Een stereolithograaf is dan een 3D-kopieermachine met zeer hoge resolutie. Het werkingsprincipe berust op het plaatselijk uitharden van een vloeibare hars met computergestuurd licht. De tot op heden beschikbare harsen voor stereolithografie harden uit tot een chemisch netwerk dat niet afbreekbaar is.

Hars

Nu hebben onderzoekers van de Universiteit Twente voor het eerst een biologisch afbreekbare hars ontwikkeld die gebruikt kan worden voor deze kopieermachine. Ze hebben de hars zo gemaakt, dat de uitgeharde hars door het lichaam afgebroken wordt. Het maken van objecten van deze biologisch afbreekbare hars kan gunstig zijn voor veel medische toepassingen. Wanneer bijvoorbeeld een kind een hartklep-afwijking heeft, dan kan met behulp van een CT-scanner een digitaal 3D-beeld gemaakt worden van de hartklep. Met de nieuwe hars kan het model in de stereolithograaf precies worden nagebouwd. Wanneer de structuur poreus gemaakt wordt, kunnen er eigen cellen op teruggeplaatst worden. Voedingsstoffen hebben zo ook toegang tot de cellen, zodat uiteindelijk na afbraak van de drager structuur alleen weefsel overblijft. Een andere mogelijkheid is om de hars te gebruiken voor reconstructies van schedeldefecten. Je kunt, heel nauwkeurig, een passende vorm maken met de stereolithograaf. Door daar patiënteigen cellen op te laten groeien, zal eigen botweefsel weer gevormd worden.

Eigenschappen
De materiaaleigenschappen van de uitgeharde hars moeten sterk kunnen variëren. Voor zachtere weefsels zijn namelijk heel andere eigenschappen nodig dan voor hardere weefsels als bot. Belangrijke eigenschappen hebben betrekking op mechanisch gedrag, celhechting, vochtopnemend vermogen en afbreekbaarheid. Een botmateriaal moet bijvoorbeeld stijf zijn en er moeten kalkzouten op kunnen neerslaan, terwijl deze eigenschappen niet gunstig zijn voor zachte weefsels.

Biodegradeerbare dragerstructuur gemaakt door middel van stereolithografie. De nieuw ontwikkelde hars op basis van polymelkzuur maakt het mogelijk digitale drie-dimensionale structuren zeer nauwkeurig na te bouwen. De witte balk is 500 micrometer lang. A) fotografische weergave van een ontworpen poreuze structuur gebouwd met stereolithografie. B) micro-CT scan van de gebouwde structuur. C) Electronen microscopisch beeld. D) Gebouwde poroeuze structuur ingezaaid met botcellen.

Biodegradeerbare dragerstructuur gemaakt door middel van stereolithografie. De nieuw ontwikkelde hars op basis van polymelkzuur maakt het mogelijk digitale drie-dimensionale structuren zeer nauwkeurig na te bouwen. De witte balk is 500 micrometer lang. A) fotografische weergave van een ontworpen poreuze structuur gebouwd met stereolithografie. B) micro-CT scan van de gebouwde structuur. C) Electronen microscopisch beeld. D) Gebouwde poroeuze structuur ingezaaid met botcellen.