Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
logoocw
De voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
Den Haag Ons kenmerk Uw brief van Uw kenmerk
uni 2009
8 j VO/OK/126717 29 mei 2009 2009z10087
Onderwerp
Vragen van de leden Jasper van Dijk en Van
Gerven (beiden SP)
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van de leden Jasper van Dijk en Van Gerven (beiden SP)
van uw Kamer over reclame in examenopgaven scheikunde vwo.
De vragen zijn mij toegezonden met uw bovenvermelde brief, kenmerk 2009z10087
De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag T +31-70-412 3456 F +31-70-412 3450 W www.minocw.nl
blad 2/3
2009Z10087
Vragen van de leden Jasper van Dijk en Van Gerven (beiden SP) aan de staatssecretaris van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap, mevrouw Van Bijsterveldt-Vliegenthart, en de minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport over reclame in het vwo-examen scheikunde. (Ingezonden 29 mei 2009)
1
Wat is uw mening over opgave 12 tot en met 18 van het examen scheikunde
1,2 van het VWO? 1)
Ik heb over deze vragen geen inhoudelijk oordeel. Wel stel ik vast dat het plaatsen van opgaven in een
realistische context aansluit bij een ontwikkeling die zich ook in het onderwijs voordoet, en die
tegemoet komt aan het streven om recht te doen aan de relevantie van de leerstof.
2
Deelt u de mening dat in deze passage uit het examen sprake is van expliciete reclame voor Nutricia:
"te vroeg geboren zuigelingen hebben een grote behoefte aan voeding met de juiste vetten.
Nutricia, een bekende fabrikant van babyvoeding, heeft hiervoor een speciaal product ontwikkeld en
onder de naam Nenatal® op de markt gebracht"? Deelt u de mening dat een centraal examen met een
dergelijke formulering eenzijdig en onwenselijk is?
Het examen bevat de informatie dat te vroeg geboren zuigelingen een grote behoefte hebben aan
voeding met de juiste vetten, en verder de eveneens juiste informatie dat Nutricia daarvoor een
speciaal product heeft ontwikkeld. In het examen wordt niet als feitelijke informatie genoemd dat het
product van Nutricia de oplossing voor het probleem is. In de bijlage wordt vanuit Nutricia aangegeven
dat Nenatal daarin beter voorziet dan andere kunstvoeding. Dat is een eenzijdig oordeel van deze
fabrikant. Van kandidaten scheikunde 1,2 op vwo-niveau wordt verwacht dat zij dit als mogelijk
gekleurde informatie van de fabrikant kunnen duiden. Ik wijs erop dat o.a. bij vraag 14 en vraag 17 in
het examen ook vanuit de examenstof kritische vragen bij de Nutricia-publicatie worden gesteld.
3
Wat is uw oordeel over de stellingname dat te vroeg geboren baby's gebaat zouden zijn bij
kunstvoeding? Wordt leerlingen hier onjuiste informatie verstrekt? Zo ja, wat gaat u daartegen
ondernemen?
De in deze vraag geformuleerde stellingname - dat te vroeg geboren baby's gebaat zijn bij kunstvoeding
- komt in het examen niet voor. In het examen zelf worden geen kwaliteiten van Nenatal genoemd. Uit
de bijlage de tekst van Nutricia kan worden afgeleid dat naar het oordeel van de fabrikant Nenatal
de moedermelk dichter benadert dan andere kunstvoeding voor te vroeg geboren baby's, en daarom
naar het oordeel van de fabrikant beter is dan deze andere kunstvoeding. De kandidaten is dan ook
geen onjuiste informatie verstrekt.
4
Is over deze opgaven overleg geweest met Nutricia? Zo ja, wat was hiervan de strekking?
Is er een (financiële) vergoeding ontvangen voor het gebruik van de merk- en productnaam in de
examenopgave? Is dit eerder gebeurd bij andere examenopgaven?
Nutricia heeft geen geld betaald voor het gebruik van de merk- en productnaam en heeft daar evenmin
geld voor ontvangen. Ook in het verleden is geen geld ontvangen of betaald bij vermelding van merk- of
productnamen.
5
Wilt u zich inspannen om expliciete reclame in eindexamens te verbieden? Deelt u de mening dat -
indien er al specifieke producten worden genoemd - op zijn minst meerdere merknamen worden
gebruikt? Zo ja, hoe gaat u dit voorschrijven? 2)
blad 3/3
In examens wordt geen expliciete reclame opgenomen. Wel kan er gebruik worden gemaakt van
bronteksten waarin expliciet reclame wordt gemaakt. Voor kandidaten is dan duidelijk dat er sprake is
van een tekst die niet de mening van de maker van het examen weergeeft, laat staan dat de maker van
het examen meent dat de kandidaat deze mening moet delen.
De mening dat er in voorkomende gevallen meerdere merknamen moeten worden gebruikt, deel ik
niet. In opgaven als de onderhavige zou dat verwarrend werken en zelfs afbreuk doen aan het
uitgangspunt dat reclame moet worden vermeden. Immers, dan zou de tekst van Nutricia moeten
worden aangevuld met de namen van merken die naar het oordeel van de examenmakers minder dan
Nutricia lijken op de moedermelk.
1) http://www.scholieren.com/assets/downloads/925-0183-a-VW-1-o.pdf
http://www.scholieren.com/assets/downloads/925-0182-a-VW-1-b.pdf
2) Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2006-2007, nr. 1935