Gemeente Zandvoort


College stuurt raad brief over toekomst Gertenbachcollege

Op 27 mei bespreekt de commissie Projecten en Thema's de collegebrief over de toekomst van het Gertenbachcollege. Het college wil met de commissieleden van gedachten wisselen over de analyse van het college en de door het college voorgestelde oplossingsrichting.

Geachte leden,

Het gebouw van het Gertenbachcollege maakt deel uit van een groter aantal gebouwen van de Dunamare Onderwijsgroep, waarin diverse soorten opleidingen worden verzorgd. Het gebouw op de locatie Gertenbach heeft als nadelen, dat het niet goed zichtbaar is, dat het uiterlijk van het gebouw meer overeenkomt met dat van een basisschool en dat het gebouw door de ligging nauwelijks een fysieke koppeling met de maatschappij mogelijk maakt. Daarnaast is deze locatie tamelijk ruim bemeten voor het huidige leerlingenaantal. Het gebouw uit 1956 wordt ervaren als niet-efficiënt (voor de huidige in de toekomst gewenste onderwijsvormen) en behoeft behoorlijke investeringen in onderhoud.

Al geruime tijd wordt gesproken over mogelijke nieuwbouw ten behoeve van het Gertenbachcollege voor voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs - theoretische leerweg (vergelijkbaar met hoogste niveau mavo). Diverse recente ontwikkelingen dreigen de nieuwbouwplannen te verstoren. Op korte termijn dienen strategische beslissingen te worden genomen met verstrekkende financiële consequenties voor Zandvoort. Voor ons reden genoeg u uitgebreid te informeren over de actuele stand van zaken met een doorkijk naar het verleden en onze visie op de toekomst.

Tot 1 augustus 1994 was de gemeente schoolbestuur van de openbare Wim Gertenbach mavo. Op genoemde datum is de school met enkele andere scholen uit de regio gefuseerd tot het Noordzee College. Deze fusie beoogde onder andere handhaving van het voortgezet onderwijs in Zandvoort. Door juist op bestuurlijk niveau tot schaalvergroting te komen, kan op schoolniveau de kleinschaligheid worden gewaarborgd.

In oktober 2000 leek deze opzet gedoemd te mislukken. De tegenvallende leerlingenontwikkeling was voor het bevoegd gezag voldoende reden de vestiging van het Gertenbachcollege te gaan sluiten. Een verantwoorde exploitatie van het uit 1956 stammende gebouw leek niet langer mogelijk. Echter een op handen zijnde besturenfusie betekende nieuwe kansen om het onderwijsaanbod in de regio te herschikken, waarbij de locatie Gertenbach een rol kon spelen. Om deze ontwikkelingen zorgvuldig te realiseren verwachtte het schoolbestuur drie jaar nodig te hebben voor de verwezenlijking van de nieuwe situatie. Gedurende de voorbereiding van het inrichten van het onderwijsaanbod in het kader van de bestuurlijke samenwerking zou de locatie Gertenbach in stand worden gehouden. In die periode hechtten schoolbestuur en gemeente steeds meer belang aan het waarborgen van de beschikbaarheid van voortgezet onderwijs binnen de samenleving van de gemeente Zandvoort voor de langere termijn. Voor de sociale structuur van onze gemeente was en is het van belang dat de Zandvoortse jeugd na het verlaten van de basisschool het sociale netwerk binnen onze gemeente blijft opbouwen. Vanuit de gemeente ontstond dan ook een sterke voorkeur voor een vorm van voortgezet onderwijs, die meer dan alleen het VMBO omvatte.

Het verouderde gebouw past niet in deze toekomstvisie en samen met een vastgoedontwikkelaar werd in 2003/2004 in opdracht van het schoolbestuur een haalbaarheidsonderzoek voor herhuisvesting uitgevoerd, wat resulteerde in een "Opzet Ruimtelijk Programma van Eisen t.b.v. nieuwbouw Gertenbachcollege" van 15 september 2004. De belangrijkste en nog steeds actuele conclusies uit dit rapport zijn:
· basis blijft de sterke vmbo-theoretische leerweg;
· streven is een aantal leerlingen van 240 (inmiddels door schoolbestuur bijgesteld naar 200);
· sterkere koppeling met de maatschappij (meer praktijkgerichte opleidingen) gewenst;
· mogelijke uitbreiding met de onderbouw voor havo en vwo.

Aangezien dit onderzoek vrijwel samenviel met een stedenbouwkundige studie voor de herinrichting van het Louis Davids Carree werden in 1e instantie mogelijkheden van inpassing van het Gertenbachcollege binnen deze studie onderzocht. In het voorlopig ontwerp masterplan LDC werd de mogelijkheid voor nieuwbouw, samen met de beide basisscholen, bibliotheek en kinderopvangvoorzieningen, meegenomen. Bij de ter visie legging werd onder meer kritiek geleverd op de massaliteit van het programma. De plannen werden nog eens goed tegen het licht gehouden en wij hebben uw raad destijds voorgesteld de beoogde nieuwbouw van de locatie Gertenbach niet verder mee te nemen in de uitwerking van het project LDC. Om het voortgezet onderwijs in Zandvoort op de langere termijn te behouden, is in 2005/2006 afgesproken, dat een gemeentelijk haalbaarheidsonderzoek zou worden uitgevoerd naar de locaties Nieuw-Noord (bedrijventerrein naast de spoorlijn), huidige locatie Gertenbach aan de Zandvoortselaan en het perceel Lijsterstraat 1-3, waarop de O. Nassauschool is gevestigd, als mogelijke plekken voor nieuwbouw locatie Gertenbach, waarbij opnieuw een school van 240 leerlingen uitgangspunt zou vormen. Na afweging van alle voor- en nadelen van de onderzochte locaties waren alle partijen het er over eens, dat nieuwbouw op de huidige locatie uiteindelijk de voorkeur verdiende.

In verband met de herstructurering van de naast de school gelegen zorginstelling Huis in de Duinen is er inmiddels voor gekozen de nieuwbouw van de school onderdeel uit te laten maken van de herontwikkeling van de huidige terreinen van de school en de zorginstelling. Met de participerende partijen, te weten Woonzorg Nederland, Zorgcontact/Huis in de Duinen en Dunamare Onderwijsgroep heeft de gemeente overeenstemming bereikt over de aanpak van de herontwikkeling/nieuwbouw van gezamenlijke terreinen en gebouwen. Door wisseling van locaties is het de bedoeling de school op een mooie zichtlocatie te situeren (hoek Zandvoortselaan/H. Heijermansweg). Voor de nieuwbouw van de school is een veel kleiner oppervlak nodig dan het huidige perceel. Dat zal een positief effect hebben op de grondexploitatie en de nieuwbouw kosten zullen gedeeltelijk bekostigd kunnen worden uit de grondopbrengst. Een bijkomend voordeel van de gedeeltelijke uitruil van percelen is, dat nieuwbouw Huis in de Duinen aan kan vangen op het huidige sportterrein van de school zonder bewoners tijdelijk elders onder te hoeven brengen. Het schoolbestuur heeft benadrukt dat zij alles zal doen wat in haar vermogen ligt om de school ook in de toekomst voor Zandvoort te behouden. Het gemotiveerde schoolteam zal hier zeker aan bijdragen.

Het realiseren van een nieuw schoolgebouw vergt een grote investering en het is de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de gemeente de toekomstige levensvatbaarheid van de school te onderzoeken. Maar onderzoek alleen is niet voldoende, alle betrokken partijen zullen hun uiterste best moeten doen om dit te doen slagen.

Bij brief van 24 april 2008 onderstreept het schoolbestuur nog eens haar visie op het voortbestaan van de school. Gezien het vrij constante aantal leerlingen, de goede examenresultaten en (vrijwel) sluitende begroting van de school is er nu geen aanleiding, schreef het schoolbestuur, het voortbestaan van de school ter discussie te stellen. Daarbij is het schoolbestuur voorstander van thuisnabij onderwijs. Het schoolbestuur bevestigde nogmaals zich in te spannen om de bestaansbasis van de school te verbreden en de school te zullen ondersteunen bij haar onderwijs- en wervingsactiviteiten. Aan de gemeente wordt in deze brief nog verzocht eveneens de (wervings)activiteiten van de school te ondersteunen, waarmee samen met de nieuwbouw de kansen van de school zo groot mogelijk zijn.

Om de positieve instelling van de partijen te waarborgen is inmiddels een intentieovereenkomst opgesteld. De tekst is door alle partijen, die meeondertekenen, goedgekeurd. Onverwacht heeft het schoolbestuur besloten de intentieovereenkomst niet mede te ondertekenen. Directe aanleiding voor dit besluit is de tegenvallende inschrijving van 16 nieuwe leerlingen voor het 1e leerjaar. Zowel schoolbestuur als medezeggenschapsraad hebben in een gesprek met de portefeuillehouder onderwijs hun standpunt over de toekomst van voortgezet onderwijs in Zandvoort toegelicht.

Het schoolbestuur kan de ogen niet sluiten voor de tegenvallende inschrijving van nieuwe leerlingen voor het schooljaar 2009/2010. Ze verwacht niet de ondergrens van 200 leerlingen te kunnen halen. Het schoolbestuur vindt dit aantal een absoluut minimum voor een verantwoorde (sluitende) exploitatie en is niet bereid extra geld in de vestiging te steken. Dit ondanks hun eigen strategie om thuisnabij kleinschalig onderwijs te koesteren en eerdere mededelingen van het schoolbestuur eventuele financiële middelen bij "rijke" scholen weg te halen om het eigen beleid te waarborgen.

Het belang van thuisnabij onderwijs wordt ook door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap erkend. In 2011 moeten in het voortgezet onderwijs samenwerkingsverbanden zijn ontstaan die thuisnabij passend onderwijs kunnen bieden aan alle leerlingen waarvoor ouders toegang vragen. Het beroepsonderwijs is ook bezig met een grootschalige vernieuwingsslag, met de volgende beoogde effecten:
· een betere aansluiting van het beroepsonderwijs op de arbeidsmarkt
· een betere doorstroom van leerlingen in de beroepskolom, en bestrijding van uitval (vmbo-mbo-hbo)
· aantrekkelijker en competentiegericht onderwijs. Om deze effecten te bereiken heeft het ministerie middelen ter beschikking gesteld, die op verschillende manieren naar de instellingen toevloeien. Deels gaat het om middelen die geoormerkt zijn toegevoegd aan de lump sum. Deze zijn bedoeld voor de lopende vernieuwingen plus het breed implementeren van vernieuwingsresultaten uit eerdere projecten. Denk bijvoorbeeld aan het ontwikkelen van nieuwe opleidingen of reguliere activiteiten in het kader van de invoering van de kwalificatiestructuur. De middelen die zijn gemoeid met de uitvoering van de Innovatiearrangementen zijn bedoeld voor originele en experimentele vernieuwingen, in samenwerking met het regionale/sectorale bedrijfsleven en partnerscholen: vmbo-mbo, vmbo-mbo-hbo of mbo-hbo.

Het bestuur is geen tegenstander van nieuwbouw. Ook zal de oude vestiging niet op korte termijn worden gesloten. Maar op termijn wordt de kans op levensvatbaarheid zodanig laag ingeschat, dat ondertekening van de intentieovereenkomst hen niet gepast lijkt. Het schoolbestuur laat het aan de gemeente over de risico's in te schatten en te opteren voor nieuwbouw.

Voor een beter inzicht in de leerlingenontwikkeling volgt hieronder een overzicht van de leerlingenpopulatie voor de periode 1995 - 2010.

LEERLINGENAANTAL PER SCHOOLJAAR (peildatum 1 oktober)

SCHOOLJAARLEERLINGENAANTALLEERLINGEN AFKOMSTIG UIT ZANDVOORT

1995-1996145140
1996-1997128120
1997-1998105100
1998-19999690
1999-200010596
2000-2001121105
2001-200211496
2002-200311292
2003-2004117107
2004-2005127114
2005-2006150136
2006-2007170153
2007-2008171143
2008-2009179128
2009-2010169115*)


*) Zeer voorzichtige prognose, waarschijnlijk zal het leerlingaantal toch weer redelijk stabiel blijven.

De medezeggenschapsraad daarentegen is een zeer warm voorstander van nieuwbouw. Het schoolbestuur wordt zelfs van onbehoorlijk bestuur beticht. Nimmer heeft het schoolbestuur de instroom in het 1e leerjaar als criterium gesteld om nieuwbouw voor de school te heroverwegen. Op tal van gebieden excelleert de school en dat wordt gestaafd door diverse rapportages van de onderwijsinspectie. Alle belanghebbenden zijn er van overtuigd dat deze school bestaansrecht heeft binnen de Zandvoortse gemeenschap. Bovendien zal/kan hier nog een positieve impuls aan worden gegeven door:
· huisvesting in een nieuw gebouw, dat aan de huidige eisen voldoet en inspeelt op toekomstige ontwikkelingen en waar een verantwoorde exploitatie wel mogelijk is;
· te overwegen naamsverandering als symbool van een nieuwe frisse start zonder link naar eventuele negatieve naamsbekendheid uit het verleden;
· verbreding van het onderwijsaanbod, zoals zowel door oude (Noordzee Onderwijsgroep) als nieuwe (Dunamare) schoolbestuur als kans wordt gezien en onder meer vorm gegeven kan worden door het uitbreiden van het onderwijsaanbod met onderbouw havo/vwo (juniorcollege);
· beschikbare c.q. nog te ontwikkelen stimuleringsbijdragen vanuit het Rijk.

Helaas, het schoolbestuur gelooft niet in een toekomst van voortgezet onderwijs in Zandvoort onder de vlag van Dunamare en die conclusie is eigenlijk alleen gebaseerd op een tegenvallende inschrijving in 2009 voor het 1e leerjaar, terwijl toch ook bekend is, dat tussentijdse instroom van leerlingen een (scherpe) leerlingendaling zal voorkomen.. Er is hier sprake van een groot maatschappelijk belang, dat ook in college- en raadsprogramma is opgenomen, namelijk blijvend aanbieden van voortgezet onderwijs in Zandvoort als voorziening, maar ook als bindmiddel, sociale cohesie. In tegenstelling tot het schoolbestuur zien medezeggenschapsraad, schoolteam en wij veel mogelijkheden om een gezonde voortgezet onderwijsvestiging in Zandvoort te laten voortbestaan, maar dan wel in een passend nieuw gebouw. Zoals reeds eerder opgemerkt is het hierbij van groot belang, dat alle partijen hieraan niet alleen hun volledige medewerking geven, maar er ook volledig achter staan. In verband met de weigering van het schoolbestuur de intentieovereenkomst te ondertekenen, ontstaat er een merkwaardige situatie. Het schoolbestuur zal nieuwbouw niet tegenhouden, maar voorziet dat de school op termijn toch zal moeten sluiten. De verantwoordelijkheid van het schoolbestuur bestaat, naast het aanbieden van deugdelijk voortgezet onderwijs, uit zorg dragen voor de exploitatie van het schoolgebouw. Volgens het schoolbestuur kan dat alleen op het verantwoorde wijze bij minimaal huisvesting van (en rijksvergoeding voor) 200 leerlingen. Zij stelt hierbij als voorwaarde, dat dit aantal twee jaar na ingebruikname nieuwbouw moet zijn gehaald. Het schoolbestuur laat het nu aan de gemeente over om de nieuwbouw wel of niet door te zetten. De terughoudendheid van het schoolbestuur met betrekking tot de nieuwbouwplannen voor het Gertenbachcollege is voor ons geen aanleiding de voorbereiding van het project af te breken. Dit betekent, dat voor 1 september 2009 een haalbaarheidsonderzoek is uitgevoerd naar de mogelijke voorwaarden waaronder de nieuw te bouwen opstallen gerealiseerd kunnen worden. Na instemming van alle partijen ten aanzien van de inhoud van de af te sluiten intentieovereenkomst zullen wij deze ter goedkeuring aan u voorleggen.

Op basis van alle hiervoor vermelde informatie leggen wij u hierbij drie mogelijke scenario's voor in de volgorde van onze voorkeur:


1. nieuwbouw onder de vlag van Dunamare
Het afgebroken overleg tussen gemeente, zorginstelling Huis in de Duinen en Dunamare inzake nieuwbouw en gedeeltelijke uitruil percelen wordt gecontinueerd en de intentieovereenkomst wordt zodanig aangepast, dat ook Dunamare zich alsnog volledig kan vinden in de tekst en tot ondertekening zal besluiten. Het zal hoogstens een aanpassing betreffen, die het risico en de maatschappelijke aanvaardbaarheid van nieuwbouw nog duidelijker bij de gemeente zal neerleggen. Dit risico zal wel nader omschreven en ingeschat moeten worden als onderdeel van het in de intentieovereenkomst bedoelde haalbaarheidsonderzoek, dat in september 2009 gepresenteerd zal worden. Nadere uitwerking van risicobeperkende maatregelen, zoals bijvoorbeeld het realiseren van schoolwoningen en het uitbreiden van het onderwijsaanbod, zullen hiervan onderdeel uitmaken. Van groot belang hierbij is, dat Zorgcontact van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een beschikking heeft ontvangen inzake de financiering van de geplande nieuwbouw. Voorwaarde voor deze financiering is, dat op 27 april 2010 er een tussen partijen afgesloten intentieovereenkomst is en dat er tevens een vastgesteld masterplan ligt. Er mag dus geen onnodige tijd verloren gaan.


2. nieuwbouw onder de vlag van ander schoolbestuur Deze optie houdt in, dat het huidige schoolbestuur de vestiging in Zandvoort overdraagt aan een ander schoolbestuur, inclusief de bijbehorende licentie voor het aanbieden van vmbo-t. De visie van het nieuwe bestuur zal wel wezenlijk anders moeten zijn dan de visie van Dunamare. Hiermee wordt zeker gedoeld op een positieve toekomstverwachting voor de haalbaarheid van voortgezet onderwijs in Zandvoort en een voortvarende aanpak van de uitbreiding van het onderwijsaanbod van deze vestiging.


3. sluiten vestiging voortgezet in Zandvoort
Dit is een onverhoopt scenario, geheel in strijd met één van de gemeentelijke speerpunten, namelijk het behoud van voortgezet onderwijs voor de Zandvoortse gemeenschap nu en op de langere termijn. Indien toch wordt besloten de Zandvoortse vestiging te sluiten, zal dit op zeer korte termijn dienen te gebeuren. Het is voor het college van B&W geen optie de school gevestigd te houden in de bestaande accommodatie om meerdere redenen:
1. Het gebouw is al langere tijd mondjesmaat onderhouden in afwachting van de geplande nieuwbouw. Handhaving van dit sterk verouderde en voor onderwijs niet meer geschikte gebouw zal grote investeringen vergen.
2. Handhaving van het gebouw zal in verband met de onaantrekkelijkheid in versnelde mate een leegloop van de school veroorzaken. Elk jaar, dat leerlingen in dit oude, niet passende gebouw moeten doorbrengen, zonder uitzicht op nieuwbouw, is een verloren jaar.
3. De vrees voor leegloop en de ongewisse toekomst zullen voor leerkrachten aanleiding zijn naar een andere werkomgeving uit te gaan zien.

De voortgezet onderwijs vestiging in Zandvoort dekt het meest de lading van de nieuwe naam van het schoolbestuur DUNAMARE, namelijk Duinen, zee en meer. Het zou zonde zijn deze vlaggendrager te verkwanselen, om wellicht andere belangen te dienen.

Wij spreken ons duidelijk uit voor nieuwbouw ten behoeve van het voortgezet onderwijs in Zandvoort, met inachtneming van alle hiervoor gestelde randvoorwaarden. Het is de bedoeling dat we in de commissie Projecten en Thema's van 27 mei 2009 hierover met u van gedachten wisselen en advies willen ontvangen over de genoemde zaken

Hoogachtend,
burgemeester en wethouders van Zandvoort

de gemeentesecretaris de burgemeester