VU medisch centrum

De Parel is een enorme erkenning voor de inzet van alle betrokkenen

Daadkrachtige aanpak ondervoeding beloont met Parel

2 juli 2009

Hoogleraar maag-darm- leverziekten Chris Mulder, voorzitter van de Stuurgroep Ondervoeding, ontving op 9 juni de eervolle ZonMw Parel voor de daadkrachtige aanpak van ondervoeding in ziekenhuizen. De Parel wordt uitgereikt aan projecten die als voorbeeld en inspiratie kunnen dienen voor de honderden projecten die jaarlijks van ZonMw subsidie ontvangen. Tracer sprak met projectleiders Hinke Kruizenga en Anja Evers over het succes van het project.

Chris Mulder, Hinke Kruizenga en Anja Evers (v.l.n.r.) tonen trots de Parel Foto: Mark van den Brink Terug naar het begin. In 2000 startte de Vereniging van Nederlandse diëtisten een grootschalige campagne om ondervoeding in ziekenhuizen onder de aandacht te brengen. Uit onderzoek onder 7.000 patiënten bleek dat zo'n 25 procent van de patiënten die het ziekenhuis binnenkomen aan ondervoeding lijdt. Een slechte zaak, want ondervoeding kan slechtere wondgenezing, een grotere kans op doorligplekken en een langere opnameduur tot gevolg hebben. Om ervoor te zorgen dat zo snel mogelijk ontdekt wordt of een patiënt aan ondervoeding lijdt ontwikkelde Kruizenga een screeningsinstrument: SNAQ. Door middel van drie vragen kom je er achter of iemand ondervoed is of niet. En zo ja, wat dan? Kruizenga, diëtist en onderzoeker bij diëtetiek & voedingswetenschappen: "De volgende stap was het ontwikkelen van een toolkit. Hierin zitten richtlijnen en een stappenplan voor de te ondernemen acties. Wat is de energiebehoefte, wat is genoeg voeding, wanneer moet je naar een diëtist en meer van dat soort zaken."

Op de kaart
Op dit moment wordt in de vijftig deelnemende ziekenhuizen, op zeventig procent van de afdelingen gescreend op ondervoeding. Het grootste succes volgens veranderkundige Evers is de inzet van alle deelnemende ziekenhuizen. "Als je ziet met welk enthousiasme allerlei initiatieven vanuit de ziekenhuizen genomen worden dan kun je echt concluderen dat ondervoeding op de kaart staat." Ook het feit dat ondervoeding opgenomen is in de presentatie-indicatoren is een enorm succes. Evers: "Ziekenhuizen zien in dat de aanpak van ondervoeding bijdraagt aan een betere prestatie van het ziekenhuis. En ook belangrijk, het is kosten effectief. Patiënten liggen gemiddeld minder lang in het ziekenhuis."

Eerste lijn
Andere onderdelen van de zorg hebben de aanpak van ondervoeding nu ook opgepikt. Zo is voor de verpleeg- en verzorgingshuizen een aangepaste SNAQ en een toolkit ontwikkeld. Maar misschien nog belangrijker is de eerste lijn. Kruizenga: "Huisartsen en thuiszorgers kunnen voorkomen dat mensen ondervoed raken, maar dan moeten ze het wel herkennen." De projectleiders zien de ZonMw Parel als een enorme erkenning voor de inzet van alle betrokkenen. Maar het einde van het project is nog niet in zicht. Evers: "We gaan nog even door. De eerste lijn loopt nu, maar ook de verslavings- en gehandicaptenzorg staan te popelen om met