Ingezonden persbericht
Persbericht
Den Haag, 6 juli 2009
Rob Birza - Pinballmandalamachine
11 juli t/m 23 augustus 2009
GEM, museum voor actuele kunst
Wat hebben een zandmandala, een flipperkast en spiegelzuilen met elkaar te maken? Volgens Rob Birza (Geldrop, 1962) heel veel. De veelzijdige kunstenaar maakte speciaal voor GEM, museum voor actuele kunst, een meer dan levensgrote installatie. Niet ín de kassen, zoals oorspronkelijk het plan was, maar mét de kassen. Met als basis een kleurige zandmandala, het geluid van Tibetaanse hoorns en uiteenlopende objecten. Samen vormen zij een immense flipperkast.
Oorspronkelijk was Rob Birza uitgenodigd om een project uit te voeren in de kassen van het GEM. Hij had echter niet heel veel met de vorm van de kassen, tegen de muur gezet en dienend als begrenzing van zijn project. Het leek hem veel interessanter om de kassen los te halen van hun oorspronkelijke plek, op hun kant te zetten, aan elkaar te schuiven en op die manier een groot vloeroppervlak te creëren.
De nieuwe ruimte die door deze ingrepen ontstaat, verwordt door de toevoeging van allerlei objecten tot een levensgrote flipperkast. De belangrijkste vorm die hierin is terug te vinden, is de zandmandala: een kleurig, Boeddhistisch patroon dat traditioneel voor een moment wordt gecreëerd en daarna weer wordt vernietigd. Mandalas fungeren als plattegrond van de kosmos en werken als een mantra. Het is als een symbool van de Tibetaanse cultuur, die door de westerse, Indiase en Chinese cultuur wordt bedreigd in haar voortbestaan. De pinballmandalamachine stelt ons de vraag of het wel mogelijk is om culturen simpelweg over elkaar te schuiven zonder banaal te worden.
De Pinballmandalamachine is opgebouwd uit de meest uiteenlopende objecten: van wc-matjes, lampen en retro-eenden van keramiek met wit glazuur tot een gebouwtje van keramiek, een plastic dobbelsteen en allerlei schietschijven die het leger gebruikt om te oefenen. Toeters, bergen van PU-schuim en twee slangenkoppen maken de Pinballmandalamachine af. Al deze uiteenlopende objecten maken het een feest van kleur, spiegeling en geluid maar dat is slechts één laag van de Pinballmandalamachine; het zet juist door de dubbele codering aan tot gedachtes over betekenis en betekenisloosheid, schoonheid en lelijkheid.
Rob Birza is vooral bekend van zijn schilderijen het Gemeentemuseum Den Haag kocht in 2003 nog twee werken. Maar hij beperkt zich niet tot dit medium; hij houdt zich ook bezig met het maken van ruimtelijke objecten en installaties, zoals deze indrukwekkende Pinballmandalamachine.
De Pinballmandalamachine van Rob Birza opent tegelijkertijd met de tenoonstellingen Emo Verkerk. De 100 mooiste tekeningen en line-up van Michael Raedecker.