FrieslandCampina
Melk en economie
Melk en economie
Hoe zit het met vraag en aanbod van melk? En waarom zijn er
coöperatieve zuivelondernemingen?
Lees meer over de economie van melk
16 juli 2009
Ondersteuning zuivelmarkt nodig zolang wereldwijde vraag niet aantrekt
Interview met voorzitter Kees Wantenaar en vice-voorzitter Sybren
Attema
- De wereldwijde economische crisis leidt ertoe dat de Europese zuivel
en melkveehouderij momenteel door een diep dal moeten.
FrieslandCampina maakt zich grote zorgen over de gevolgen van het lage
prijsniveau en de ontwikkeling van de opbrengstprijzen voor
zuivelproducten en daarmee voor het niveau van de garantieprijs voor
haar leden. "Een wereldwijde opleving van de vraag is noodzakelijk
voor het herstel van de prijzen. Intussen is het voor de
melkveehouders van het grootste belang dat de Europese Commissie
doorgaat met een effectieve crisisondersteuning aan de zuivelmarkt,
zolang dat nodig is", stelt Kees Wantenaar, voorzitter van het bestuur
van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina.
Melkveehouders maken financieel momenteel zware tijden door (zie ook
het nieuwsbericht over dit onderwerp). Sybren Attema, vice-voorzitter
van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina, ziet echter geen rol voor
FrieslandCampina in de financiering van bedrijven die in zwaar weer
verkeren. "De coöperatie zorgt voor inkomsten. Niet voor het inkomen
van haar leden. Het is de kerntaak van de coöperatie om gezamenlijk
melk te vermarkten en tot waarde brengen." Attema staat achter de
oproep van LTO Nederland om de uitbetaling van toeslagrechten 2009 te
vervroegen naar augustus ten einde de liquiditeitspositie op de
melkveehouderijbedrijven te verbeteren.
Daling van de vraag
In 2008 waren de prijzen voor boerderijmelk juist hoog, vanwege de
sterke internationale vraag naar zuivel. Wantenaar: "De economische en
financiële crisis heeft wereldwijd geleid tot een aanzienlijke daling
van de vraag naar zuivelproducten. Dat heeft een sterke daling van
prijzen veroorzaakt voor met name de basiszuivelproducten die
internationaal verhandeld worden, zoals melkpoeder, boter en
foliekaas. De sterke prijsdaling voor deze producten, waar vrijwel
alle zuivelondernemingen over de hele wereld mee te maken hebben,
leidt helaas tot ongekend lage prijsniveaus voor boerderijmelk."
Ongelukkige samenloop van omstandigheden
Volgens de voorzitter van FrieslandCampina is er sprake van een
ongelukkige samenloop van omstandigheden. Hij wijst erop dat de
Europese politiek al jaren geleden de keuze heeft gemaakt om de
bescherming van de Europese zuivelsector te verminderen. Daardoor
bewegen de prijzen binnen de Europese Unie nu sterk mee met die op de
wereldmarkt. "Na jaren van gestage prijsdalingen was er einde 2007
opeens sprake van ongekend sterke prijsstijgingen, vanwege de grote
wereldwijde vraag naar zuivel. Deze hoge prijzen leidden medio 2008
tot een afname van de vraag, die ongelukkigerwijs versterkt werd door
de financiële en economische crisis. Een verbetering van de
economische situatie in de wereld zal uiteindelijk ook de vraag naar
zuivel ten goede komen."
FrieslandCampina is er voor de leden-melkveehouders om in deze
beweeglijke markt posities in te nemen. Wantenaar: "We zetten daarom
in op een sterke geografische spreiding, de spreiding over
productgroepen en sterke merken, waardoor we minder gevoelig zijn voor
de prijzen voor bijvoorbeeld melkpoeder en boter. Maar ook wij
opereren in markten die sterk onder druk staan en dus is voor ons het
aftelpunt nu geen ruim 0,36 euro, zoals vorig jaar, maar momenteel al
rond 0,25 euro per kilo melk. Het is inherent aan onze spreiding en
productenpakket dat we afzetkanalen hebben met goede opbrengsten, maar
ook wij maken poeder, boter en foliekaas. Wij kunnen het basisniveau
in die markten niet veranderen."
Dat wil echter niet zeggen dat FrieslandCampina lijdzaam toekijkt,
benadrukt Attema. "Integendeel. We doen alles voor een zo hoog
mogelijke melkprijs voor onze leden. We vergen veel van onze
medewerkers. FrieslandCampina investeert voortdurend in
kostenbeheersing en efficinencyverbetering. De sluiting van Oud-Gastel
is daar een voorbeeld van. Dat kost arbeidsplaatsen, maar we doen dat
in het belang van onze leden."
Verwerking en afzet van alle melk van alle leden
Vanwege de liberalisering van de Europese zuivelmarkt ondersteunt
FrieslandCampina de keuze die de Europese landbouwministers gemaakt
hebben, om per 1 april 2015 de Europese melkquotering af te schaffen.
In aanloop daar naartoe zijn geleidelijke quotumverruimingen al
doorgevoerd en gepland. Wantenaar: "In een liberalere zuivelmarkt, met
duidelijk minder marktondersteuning, is melkquotering geen werkzaam
middel om de prijzen hoog te houden. Daarnaast werkt de melkquotering
nog slechts in een beperkt aantal landen; de meestel EU-landen
produceren inmiddels minder melk dan hun quotum toelaat."
Wantenaar: "We hebben het in het bestuur nog eens uitgebreid
besproken. We blijven van mening dat we als coöperatieve
zuivelonderneming onverkort staan voor het verwerken en verkopen van
alle boerderijmelk die de leden-melkveehouders leveren. Een
lid-melkveehouder bepaalt daarbij zelf hoeveel melk hij levert.
FrieslandCampina stuurt daarbij op geen enkele manier het aanbod van
melk van de leden en faciliteert op die wijze de bedrijfsontwikkeling
waarvoor de leden individueel kiezen. Het is niet aan de coöperatie
FrieslandCampina zich te bemoeien met individuele bedrijfsbeslissingen
van een lid-melkveehouder. FrieslandCampina kan dus niet de
verantwoordelijkheid voor het individuele melkveebedrijf of het
individuele inkomen van een lid-melkveehouder op zich nemen."
Wantenaar en Attema vinden het belangrijk dat het bestuur dit najaar
met de leden, in de reguliere ledenbijeenkomsten, deze ijkpunten
bespreekt en herbevestigt. Attema: "Onze leden-melkveehouders geven
ons sinds decennia nadrukkelijk de opdracht om al hun melk te
verwerken en te verkopen. Daarvoor stonden we in rustiger tijden,
daarvoor stonden we twee jaar geleden toen de prijzen ongekend hoog
waren en daarvoor staan we ook nu en in de toekomst, als de
EU-melkquotering vervalt. Wij zijn voor onze leden, die allemaal hun
eigen melkveebedrijf hebben in hun eigen situatie, de
gemeenschappelijke schakel naar de internationale markt. Juist in
tijden als deze, is het van belang om dat soort fundamenten met elkaar
te bespreken en te onderstrepen."
Goed perspectief
Voor de langere termijn blijft het perspectief voor de zuivelmarkt
onveranderd goed, is de overtuiging van Wantenaar, ook al gebiedt de
realiteit te zegen dat een gunstig lange termijn perspectief niet
inhoudt dat de prijzen in de toekomst gemiddeld zich structureel op
een hoger niveau gaan bevinden dan in het verleden. Wantenaar:
"Wereldwijd wordt zuivel gezien als een veelzijdig en rijk
voedingsmiddel. Niet alleen voor directe consumptie, maar ook voor
gebruik als halffabrikaat. Vanwege de groei van de wereldbevolking en
de stijging van de consumptie per hoofd van de bevolking blijven
experts ervan overtuigd dat op langere termijn de vraag naar zuivel
groeit. In ons deel van Europa zijn wij zeer goed in staat om daarop
in te spelen. Niet alleen in de melkveehouderij, maar ook in de afzet.
Als FrieslandCampina zijn we bijvoorbeeld al vele tientallen jaren
actief in Azië en Afrika, waar mensen graag onze zuivel kopen."
Attema ziet de melkprijs in de tweede helft van 2009 niet overeind
krabbelen. "Helaas zien wij nog geen tekenen van structureel herstel."
Attema is op lange termijn allerminst pessimistisch. "Met doemdenken
komen we niet verder, dan wordt het alleen maar nog lastiger.
Onderschat de veerkracht en de innovatiekracht van de sector niet. De
melkveehouderij zal uit dit dal komen."
Gerichte ondersteuning
Zolang er geen einde komt aan de wereldwijde economische en financiële
crisis, is gerichte ondersteuning van de Europese Commissie voor de
zuivelmarkt op zijn plaats, aldus Wantenaar. "De Europese Commissie
heeft tijdig doordachte maatregelen genomen om de zuivelmarkt in deze
uitzonderlijke situatie te steunen en heeft daarmee voorkomen dat de
zuivelprijzen nog verder zijn gedaald dan ze nu al zijn. Wij doen een
beroep op de Europese overheid om deze ondersteuning te handhaven
zolang het nodig is, om broos herstel niet in de kiem te smoren."
FrieslandCampina pleit voor realistische oplossingen. Forse
quotumkortingen op korte termijn horen daar volgens Wantenaar in ieder
geval niet bij. "Dat is niet in lijn met de koers die Europa heeft
ingezet. Bovendien melken de meest lidstaten nu al fors onder hun
quotum. En ook onder die omstandigheden is de melkprijs laag."
FrieslandCampina wil zeker meedenken over maatregelen die kunnen
leiden tot hogere melkprijzen voor melkveehouders. Tegelijkertijd zijn
er zorgen bij Wantenaar. "Wanneer Europese landen eigen maatregelen
gaan nemen, is de kans op marktverstoring groot. En dat is niet in het
belang van de leden van FrieslandCampina. Vergeet niet, driekwart van
onze melk wordt binnen een groot aantal landen binnen de EU afgezet."
U kunt het interview ook in .PDF-formaat downloaden.
nieuws over hetzelfde onderwerp
*
Ondersteuning zuivelmarkt nodig zolang wereldwijde vraag niet aantrekt
16 juli 2009
*
FrieslandCampina over de ontwikkelingen in de zuivelmarkt
16 juli 2009
*
Hogere consumptie van Landliebe Landmilch `ohne Gentechnik'
7 juli 2009
*
Garantieprijs juli daalt met 0,75 euro naar 23,50 euro per 100 kilo melk
6 juli 2009
*
Ontkoppeling rioolstelsel FrieslandCampina Maasdam gerealiseerd
6 juli 2009
Meer nieuws
Wat vindt u ervan?
Wij willen graag weten wat u van dit onderwerp vindt
Stuur ons een bericht