Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
Nieuw inzicht in afweerreactie tegen parasitaire worm
Publicatiedatum: 29 juli 2009 | NIEUWSBERICHT
Aandachtsgebieden: Research
Tot nu toe was het onbekend hoe de eitjes van de worm Schistosoma
mansoni ernstige ziekteverschijnselen kunnen veroorzaken. Onderzoek
van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft nu een eiwit
geïdentificeerd dat hierbij een rol speelt. Het vakblad Journal of
Experimental Medicine publiceert dit onderzoek online op 27 juli 2009.
Schistosomiasis - ook bekend als bilharzia - treft jaarlijks ruim 200
miljoen mensen in vooral delen van tropisch Afrika, Azië en
Zuid-Amerika.
Het afweersysteem van de mens reageert met een sterke afweerreactie
tegen eitjes van de parasitaire worm Schistosoma mansoni. Een
geïnfecteerd persoon ontwikkelt schistosomiasis, waarbij de eitjes
ingekapseld worden in de lever. Dit kan leiden tot schade aan de lever
en op den duur ernstige complicaties, zoals leverfibrose.
Nieuwe behandelmethodes
De onderzoeksgroep van prof. dr. Maria Yazdanbakhsh, hoogleraar
Parasitologie aan het LUMC, heeft in samenwerking met Duitse en
Amerikaanse collega's voor het eerst een eiwit geïdentificeerd dat
verantwoordelijk is voor deze afweerreactie (een zogenaamd type
2-afweerreactie). Dit eiwit, omega-1, wordt door de eitjes van de
parasiet uitgescheiden en blijkt speciale afweercellen van de
gastheer, de dendritische cellen, te activeren en daardoor een type-2
afweerreactie te starten. Dendritische cellen zijn gespecialiseerd in
het in gang zetten van een passende afweerreactie tegen indringers.
De identificatie van het eiwit omega-1 biedt aanknopingspunten om
beter te begrijpen hoe de ernstige levercomplicaties kunnen ontstaan.
Daarnaast kan het ook helpen bij het ontwikkelen van nieuwe
behandelmethodes tegen de worminfectie. Bovendien leidt dit onderzoek
mogelijk tot meer inzicht in het ontstaan van allergische aandoeningen
als astma en hooikoorts. Daarbij is hetzelfde type-2 afweerreactie
betrokken.
Schistosomiasis
De tropische ziekte schistosomiasis (bilharzia) is na malaria de meest
voorkomende infectieziekte die door parasieten veroorzaakt wordt.
Jaarlijks lopen wereldwijd naar schatting ruim 200 miljoen mensen deze
worminfectie op. Boosdoeners zijn platwormen die leven in stilstaand
water in tropische gebieden. De larven van deze wormen kruipen door de
huid van een slachtoffer naar binnen en kunnen als volwassen wormen
jarenlang overleven in het bloedvatenstelsel rond de lever. Wanneer
een infectie niet behandeld wordt, kunnen de eitjes van de wormen voor
ernstige complicaties zorgen.
Onlangs maakten wetenschappers, onder wie LUMC-onderzoeker dr.
Mohammed Sajid, in Nature bekend dat het genetisch materiaal van
Schistosoma mansoni in kaart gebracht is. Deze informatie zal helpen
om nog meer moleculen van de worm te identificeren.