Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
2009Z114542
Vragen van de leden Jasper van Dijk en Smits (SP) aan de staatssecretaris van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap, mevrouw Van Bijsterveldt-Vliegenthart, over het Technasium
(ingezonden 6 augustus 2009).
1
Is het waar dat alleen een school die aangesloten is bij Stichting Technasium het examenvak
"onderzoek en ontwerpen" mag aanbieden? 1)
Er is niet bij voorbaat bepaald dat alleen een school die is aangesloten bij de Stichting Technasium
het genoemde vak zou mogen aanbieden. Technasium is de benaming voor een initiatief vanuit de
onderwijswereld zelf, waarbij havo/vwo-scholen zich verbinden om via een bepaalde aanpak
stimulerend bèta-onderwijs te verzorgen. Het aanbieden van het vak onderzoek en ontwerpen, dat
door de deelnemende scholen gezamenlijk met de initiatiefnemers is ontwikkeld, vormt hiervan een
belangrijk element. Dit vak is gericht op onderzoek en ontwerpopdrachten, in samenwerking met
de beroepspraktijk en vervolgopleidingen. Andere aspecten van het technasium zijn een goed
geoutilleerde werkruimte en activiteiten die zijn gericht op de moderne wereld van wetenschap en
techniek. De Stichting Technasium ziet toe op de kwaliteit van het genoemde vak en van de
overige aspecten van het technasium: door scholing van docenten, ondersteuning bij het maken
van lesmateriaal, advisering over het inrichten van een werkplaats en een jaarlijkse monitoring van
elke school door externe auditoren.
Het aanbieden van een vak als onderzoek en ontwerpen, dat niet in de centrale regelgeving is
opgenomen, is niet aan een ministeriële goedkeuring gebonden: scholen zijn er vrij in om zo'n vak
aan te bieden, zowel in de onderbouw als in de bovenbouw. Wel is goedkeuring nodig om een
dergelijk vak als examenvak aan te kunnen bieden. Bij het technasium is het de opzet om het vak
onderzoek en ontwerpen aan te bieden vanaf klas 1 tot en met het examen. Een aantal scholen
heeft daarom (via de Stichting Technasium) een dergelijke goedkeuring gevraagd, en deze is
verstrekt. Scholen die geen lid zijn van de genoemde stichting hebben zich tot nu toe niet met een
dergelijk verzoek tot het departement gewend.
2
Is het waar dat het vaknaam "onderzoek en ontwerpen" een vastgelegde merknaam is, eigendom
van Stichting Technasium?
De naam van het vak onderzoek en ontwerpen is geen vastgelegde merknaam. Wel heeft de
Stichting Technasium het predicaat "technasium" als merknaam vastgelegd, zodat scholen zich
alleen met goedkeuring van deze stichting technasium mogen noemen.
3
Wat zijn de criteria waaraan een school moet voldoen om zich een "Technasium" te mogen
noemen? Zijn er op grond van deze criteria in het verleden scholen geweigerd?
Zoals bij vraag 2 genoemd is het aan de (private) Stichting Technasium om aan een school
goedkeuring te verlenen zich technasium te mogen noemen. De daarbij gehanteerde criteria
hebben met name betrekking op de bereidheid om te voldoen aan de kenmerken van een
technasium zoals genoemd in het eerste deel van het antwoord op vraag 1. Daarnaast wordt van
scholen gevraagd dat zij deel uitmaken van een regionaal netwerk van ca. 5 scholen voor
voortgezet onderwijs, een instelling voor hoger onderwijs en regionaal gevestigde technische
bedrijven of instellingen.
Sinds het begin van het technasium in 2003 zijn er in diverse regio's technasium-netwerken
ontstaan, die steeds vanuit de Stichting Technasium worden begeleid. De bij de stichting
beschikbare capaciteit noopt tot een beheersbare groei, die in de praktijk neerkomt op maximaal
twee nieuwe netwerken per jaar. Daardoor is het nog niet in alle gevallen mogelijk geweest om
tegemoet te komen aan de wens van scholen om een technasium te worden. Om aan de sterk
groeiende vraag te voldoen, heeft de Stichting Technasium het afgelopen schooljaar extra nieuwe
netwerken opgestart. De omvang van de beschikbare middelen enerzijds en de nagestreefde
kwaliteit en ondersteuning anderzijds blijven echter grenzen stellen aan de snelheid waarmee het
aantal technasium-scholen kan worden uitgebreid.
4
Welke kosten zijn er verbonden aan het worden dan wel zijn van een Technasium?
Een school die lid is van de Stichting Technasium betaalt voor de daaraan verbonden
ondersteuning 3500 per jaar; deze bijdrage aan de stichting is in overleg met de scholen
vastgesteld. Vanwege het streven van de stichting en de scholen om de stichting op termijn
subsidie-onafhankelijk te laten worden, zal dit bedrag geleidelijk oplopen tot 5000 per jaar vanaf
2011. De technasium-scholen ontvangen voor de bijdrage de ondersteuning van het
expertisecentrum. Overigens ligt de grootste financiële investering voor scholen op andere vlakken
dan de bijdrage aan de stichting, namelijk investeren in personeel en werkplaats.
5
Hoeveel subsidie vanuit de overheid ontvangt Stichting Technasium? Waarom ontvangt de stichting
deze subsidie?
Er is geen directe subsidierelatie tussen de centrale overheid en de Stichting Technasium. Wel
ontvangt deze stichting financiële bijdragen vanuit het Platform Bèta Techniek, de organisatie die
in opdracht van de overheid het beleid rond de bevordering van bèta en techniek in het onderwijs
uitvoert. Deze subsidie is toegekend vanwege de bijdrage van het technasium aan structureel en
kwalitatief hoogwaardig bètaonderwijs. De bedoeling hierbij is dat de financiële ondersteuning
aflopend van aard zal zijn en dat het technasium uiteindelijk zichzelf in stand kan houden. De
verstrekte bedragen lopen daarom af van 200.000 in 2004 tot 31.500 in 2009. In totaal is in
de periode 2004 t/m 2009 897.650 verstrekt. Het grootste deel van de inkomsten van de
Stichting Technasium bestaat niet uit subsidie, maar uit bijdragen van de technasium-scholen.
6
Zijn er naast het vak "onderzoek en ontwerpen" nog andere examenvakken die slechts kunnen
worden gegeven door scholen met een bepaald keurmerk?
Zoals aangegeven bij vraag 1 is bij het vak onderzoek en ontwerpen niet bepaald dat dit slechts
kan worden gegeven door scholen met een bepaald keurmerk. Ook voor andere vakken is zoiets
niet het geval.
7
Deelt u de mening dat een school elk vak zou mogen onderwijzen wanneer zij daarvoor het
materiaal en een vakdocent in huis heeft? Zo ja, waarom ondersteunt u een initiatief dat een
examenvak als haar eigendom beschouwt? Zo nee, wat vindt u nog meer redelijke voorwaarden?
De genoemde mening ondersteun ik tot op grote hoogte, zo lang er sprake is van een match
tussen het betreffende vak en de school. Zoals al verwoord bij vraag 2, is het in het geval van het
technasium niet zo, dat deze het vak onderzoek en ontwerpen in eigendom zou hebben. De reden
dat het technasium vanuit het Platform Bèta Techniek financieel wordt ondersteund is uiteengezet
bij vraag 5.
8
Deelt u de mening dat wanneer scholen derden betalen voor een licentie om een bepaald
examenvak te kunnen geven, zij niets meer dan gebakken lucht kopen en dat dit daarom geen
doelmatig gebruik is van onderwijsgeld?
Zoals blijkt uit de antwoorden op de voorgaande vragen is er geen sprake van een licentie om een
bepaald vak te kunnen geven. De scholen die zich aansluiten bij de Stichting Technasium doen dat
om gebruik te kunnen maken van de faciliteiten die daarmee gepaard gaan - met name de
geboden ondersteuning -, niet vanwege een licentie of eigendomsrecht op een bepaald vak.
9
Bent u bereid de Wet op het Voortgezet Onderwijs zo aan te passen dat scholen alleen nog maar
vakken mogen aanbieden die niet eigendom zijn van een rechtspersoon anders dan de overheid?
Uit de antwoorden op vraag 2 en 6 blijkt dat er in het voortgezet onderwijs geen vakken worden
aangeboden die eigendom zijn van een rechtspersoon, ook niet het vak `onderzoek en ontwerpen'.
Er is dus voor een aanpassing van de Wet op dit punt geen aanleiding.
1) Website Technasium
http://www.technasium.nl/DeFormule/EenNieuwExamenvak.aspx
De voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
Den Haag Ons kenmerk Uw kenmerk
1 september 2009 VO/2009/145458 2009Z14542
Onderwerp Bijlage(n)
Vragen over het Technasium 1
Hierbij stuur ik u de antwoorden op de vragen van de leden Jasper van Dijk en Smits over
het Technasium, ingezonden op 6 augustus 2009 onder nummer 2009Z14542.
De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag T +31-70-412 3456 F +31-70-412 3450 W www.minocw.nl