PH. Nieuwsbrief 3 oktober 2009

ZIEKENHUIZEN OVERLEGGEN MET SCHRIJVERS OVER ZORGINNOVATIES

Op woensdag 7 en donderdag 8 oktober ontvangt ondergetekende de Raden van Bestuur van 25 algemene en categorale ziekenhuizen. Zij accepteerden de uitnodiging om met mij te overleggen over innovaties, de bekostiging daarvan en de problemen en oplossingen daarbij. Ik nodigde hen uit omdat de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) mij had verzocht om een advies over de bekostiging van medisch specialistische en medisch organisatorische innovaties. Dat advies komt in november uit en is onder meer gebaseerd op de gesprekken met de genoemde RVB's. De methodiek om een advies te baseren op bilaterale veldraadplegingen van spelers uit het werkveld paste ik eerder toe, toen ik lid was van de Inventgroep die de regering adviseerde over de toekomst van de jeugd(gezondheids)zorg en waaruit de tegenwoordige Centra voor Jeugd en Gezin voortkwamen. Ook toen kwamen er tientallen zorgaanbieders hun nood klagen en creatieve oplossingen aandragen. De gedachtenwisseling in de sessies was toen vriendelijk en kritisch van aard: de Inventgroep nam niet alles als zoete koek aan. Ik pikte deze werkwijze op van de Royal Crown Commissioners House in Engeland, dat het hele NHS veld af en toe raadpleegt als zij een advies uitbrengt over een penibel onderwerp.

Voor het NVZ advies laat ik mij bijstaan door vier experts die meer van de praktijk van zorginnovaties afweten dan deze studeerkamergeleerde. Dat zijn vier beleidsartsen: dr. Henk van der Steeg en dr. Hans Schaaf, beide oud-RVB-lid van een ziekenhuis alsmede Menno Hemrica en Jan Taco te Gussinklo, die beiden medisch adviseur bij een grote zorgverzekeraar waren. Ik verheug mij op twee dagen met hoorzittingen vol maatschappelijke betrokkenheid, intelligentie en humor. Ben jij ook RVB-lid van een ziekenhuis? Wil je alsnog aanschuiven in Amersfoort? Er is nog ruimte voor een of twee sessies. Stuur dan een mail naar mijn secretaresse Annet Esser op A.F.Esser@umcutrecht.nl

STANDAARD BESCHIKBAAR DIE PAST BIJ ELKE CHRONISCHE AANDOENING

Natuurlijk verschillen zorgstandaarden voor mensen met diabetes, COPD, depressie, MS, schizofrenie, hartfalen, chronische te hoge bloeddruk, een CVA en andere chronische aandoeningen van elkaar. Maar wie ze vergelijkt ziet toch overeenkomsten. Elke chronische zieke heeft immers behoefte aan kennis over de aandoening, vaardigheden om ermee om te gaan, regelmatige controles door professionals, comorbiditeit, verhoogd risico op een exacerbatie, relaps of plotselinge verergering van de aandoening en een verhoogd risico op psychische stoornissen. ZonMw heeft daarom het initiatief genomen om een standaard te ontwerpen voor zorgstandaarden. Het is een raamwerk van 29 pagina's waarin tal van modules worden beschreven die in elke zorgstandaard voor elke chronische aandoening thuishoren. Je vindt het rapport door hier te klikken. http://www.zonmw.nl/fileadmin/cm/langdurende_zorg/DiseaseManagement_Chronisch_Ziekten/Tussentijds_rapport_Standaard_voor_zorgstandaarden.pdf

Op donderdag 7 oktober, 1600 uur houdt prof. Reinout van Schilfgaarde, voorzitter van het Platform dat het document voorbereidde, een lezing op het UMC Utrecht, en wel op het Innovatieplatform COPD-zorg waarvan ondergetekende de voorzitter is. Wil je naar deze lezing? Stuur dan een mail naar COPD platformsecretaris Marjolein Rebel op m.rebel@vilans.nl. Het document krijgt ook grote aandacht in de masterclass Disease management en ketenzorg die op 12 januari op het Julius Centrum van start gaat. Wil je daarheen? Klik dan hier lees de brochure en meld je aan. http://www.integratedcare.nl/downloads/090902brochure_mc-disease-management-2010_vers.pdf

PALLIATIEF ZORGPAD VAN LIVERPOOL NAAR UTRECHT

Op vrijdag 29 januari 2010 houdt John Ellershaw op het derde congres over recente ontwikkelingen in klinische paden en zorgpaden een college over de Liverpool Care Pathway for the Dying patient. Dit zorgpad wordt in Engeland en daarbuiten gezien als een uitstekend voorbeeld van goed georganiseerde extra- en intramurale palliatieve zorg. Ellershaw is in Livelpool medisch directeur van het Marie Curie Hospice en klinisch directeur van de afdeling palliatieve zorg van het Koninklijke Academische Ziekenhuis van Liverpool. Net als vorige jaren vindt het congres plaats op de Universiteit Utrecht. Wij werken ook dit jaar nauw samen met het CBO Kwaliteitsinstituut voor de zorg dat jarenlange ervaring heeft met het ontwikkelen van zorgpaden. CBO directeur en arts Gerd Simons houdt een plenaire inleiding over recente CBO ervaringen. Aan de orde komen tal van recente nieuwe klinische paden. Voor het eerst dit jaar is er ook aandacht voor bouwkundige en financiële consequenties van zorgpaden. Wil je naar dit congres? Noteer alvast de datum of stuur een mail naar congresorganisator Margriet Hageman op G.M.C.Hageman@umcutrecht.nl Over twee weken staat het programma van het congres op de website www.integratedcare.nl

HUISARTSENPOST SPEELT MET BLOKKEN

Stel een patiënte belt 's avonds naar een huisartsenpost (HAP). Zij krijgt urgentie U4 of U5: haar zorgvraag is uitstelbaar tot de volgende dag. De triagist maakt daarom tijdens het telefoongesprek een afspraak voor haar op de volgende dag met haar eigen huisarts. Die heeft van te voren twee tijdblokken gegeven aan de HAP waarbinnen men afspraken mag maken, bijvoorbeeld van 8.30-8.40 en van 10.00-1010. De patiënte is blij met de geboden service. De band met de eigen huisarts wordt gestimuleerd. De werkdruk op de HAP neemt af. Dit verhaal is werkelijkheid in één van de huisartsenposten in Zuid Holland. Ondergetekende kwam de werkwijze tegen tijdens een gastcollege voor circa 25 bestuurders en directeuren van huisartsenposten in de genoemde provincie. Dat vond plaats op dinsdag 29 september in Ridderkerk. Ik maak de naam van de post niet bekend in dit bericht. Want de initiatiefnemers vrezen een run van burgers die via de HAP 's avonds een afspraak met hun huisarts voor de volgende dag willen maken. Een van hen: we zijn er nog niet helemaal uit, we spelen nog met die blokken. Tot zover dit bericht. Op 10, 11 en 12 maart organiseert het Julius Centrum samen met het King Fund's Centre een internationale Masterclass over de organisatie van de spoedzorg in Engeland. Deze vindt plaats op het genoemde centrum in Londen. Een van de onderwerpen is de organisatie van spoedzorg door huisartsen overdag en het maken van afspraken via de telefoonlijn NHS Direct. Wil je aan deze Masterclass deelnemen? Stuur dan een mail naar Masterclass organisator Clarine Sies op C.P.sies@umcutrecht.nl

KNIEPATIËNT: UNIVE IS ER VOOR JOU

Bij een autologe kraakbeentransplantatie haalt een orthopeed kraakbeencellen uit het lichaam van een patiënt met een ontstoken gewricht en zet die -kort gezegd- op kweek in een biotechnisch laboratorium. Na enige tijd plaatst de orthopeed de cellen terug in het ontstoken gewricht. De pijn in het gewricht wordt daarna meestal veel minder en het gewricht functioneert veel beter. Deze therapie is bewezen effectief, bestaat sinds 1994 en werd reeds bij meer dan 30.000 patiënten ter wereld succesvol toegepast. De doelgroep is de populatie tussen 16 en 55 jaar met sterk beperkte functie en kwaliteit van leven door symptomatische kraakbeenschade in de knie. Op dit moment is deze zorginnovatie niet opgenomen in het zorgverzekeringspakket en wordt niet vergoed. Alleen zorgverzekeraar Univé vergoedt de dure ingreep wel, maar stelt daarbij als eis dat de operatie plaats vindt in het Gemini ziekenhuis te Den Helder. Ik stootte op deze casus op dinsdag 29 september tijdens een gesprek over zorginnovaties. Wat opvalt, is dat een zorgverzekeraar concurreert met een wetenschappelijk bewezen, maar nog niet betaalbaar gestelde celtherapie. Ik weet niet goed wat ik hiervan als Public Health expert moet vinden. Wel weet ik dat ik mij laat overschrijven naar Univé zodra ik ernstig last krijg van mijn knie.

FLEVOLAND LOOPT VOOROP IN DAKLOZENZORG

Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) biedt hulp aan dak- en thuislozen en aan hen die dat dreigen te worden. Het zorgpakket omvat 1. algemene medische hulp 2. psychiatrische hulp 3. verslavingszorg 4. assistentie bij het verwerven van een postadres, identiteitspapieren of uitkering 5. het bieden van huisvesting, verblijf overdag, maaltijden en wasbeurten. In de meeste delen van Nederland vindt deze zorg verbrokkeld plaats: iedereen doet wat los van elkaar. Dat is niet het geval in Flevoland waar wordt gewerkt met ketenzorg voor dak- en thuislozen, centrale toegang tot het circuit, case managers per dakloze en servicepunten voor alle vijf genoemde vormen van zorgaanbod. Ik schrijf dit op omdat ik op vrijdag 2 oktober vier innovatieve projecten bezocht in Flevoland. Bij drie van de vier projecten loopt men voorop ten opzichte van het oude land, zoals de rest van Nederland heet in die provincie. De vier projecten betroffen 1. het Veiligheidshuis in Almere voor zorg en hulp aan ex-gedetineerden 2. het multidisciplinaire dagverblijf van het Leger des Heils in Almere 3. het Vangnet Zorg en Advies te Almere dat huisuitzetting tracht te voorkomen van bewoners die zichzelf of hun woning ernstig vervuilen en 4. het Multidisciplinaire servicepunt in Emmeloord. Na een dag toeren door prachtige, welvarende polders valt mij op dat ook daar velen het thuis niet redden en dat vele ijverige professionals klaar staan om ze een hand te reiken. Tot zover dit bericht. Op 3 december vindt een congres plaats over tien jaar OGGZ. Wat ging in die jaren goed en wat kan beter? De Gemeente Almere en de GGD Flevoland hebben het Julius Centrum verzocht dit congres te organiseren. Internationale sprekers, lokale initiatieven, wetenschappelijk onderzoekers voeren daar het woord. En natuurlijk komen ook bovengenoemde zorginnovaties aan bod. De inschrijfkosten voor dit congres zijn dankzij de steun van Almere en Flevoland uitzonderlijk laag: vijftig euro. Wil je naar dit congres? Klik dan hier voor de brochure en meld je aan. http://www.integratedcare.nl/downloads/090907brochure-congres_10-jaar-oggz.internetve.pdf

HUISARTSEN GAAN ZEGGEN HOE ZE HET WILLEN MET SPOEDZORG

Op dinsdag 29 september hield ondergetekende een college voor 25 Zuidhollandse huisartsen die ook bestuurder waren van een huisartsenpost. Plaats van handelen was een Van der Valk nabij Ridderkerk. Ik benoemde tal van spoedzorginnovaties die elders in Nederland en Europa bestonden. Inloopspreekuren, verlengde dagzorg, uitloopspreekuren. NHS Direct, spoedposten, walk in centers, telemonitoring, gezamenlijke aansturing van ambulante functies, spoedpleinen en afstandszorg passeerden de revue. Na anderhalf uur, aan het eind van mijn lezing, vroeg ik de artsen of ze zelf aan de slag wilden met mijn menukaart van zorginnovaties. Ze hoefden niet alles in te voeren. Maar het kan toch ook niet zo zijn dat de huisartsenpost anno 2009 de komende tien jaar blijft zoals die is? Staande de vergadering riep de ervaren huisarts, charismatische man en Rotterdammer Eef van Dijk zijn collega's om met hem een denktank te vormen en een samenhangend pakket van innovaties samen te stellen. Ik juichte dat natuurlijk toe. Als het er echt van komt, mogen ze -zo beloofde ik- op het tiende spoedzorgcongres hun voorstellen presenteren. Dat congres vindt plaats op vrijdag 17 september 2010. Noteer jij, Nieuwsbrieflezer, alvast deze datum in je agenda.

MAAK VAN KETENZORG EEN BUSINESS CASE (AFLEVERING 2)

Op woensdag 23 september gaven ondergetekende en Juliusdocent dr. Henk van der Steeg vier uur college aan de Masterclass Disease Management over theorie en praktijk van business cases voor disease management programma's in Nederland, Engeland, USA en Duitsland. In het college gingen wij in op het begrip business case in de literatuur, de termen return on investment (ROI) en per member per month costs (PMPM costs) en op de terugverdien-termijn van de aanloopkosten. De reacties op dit nieuw ontworpen college waren zo positief dat ik in deze en volgende Nieuwsbrieven een paar highlights behandel. Vorige week gaf ik een definitie van business case. Nu behandel ik de vraag hoe dit begrip zich verhoudt tot de aanpalende begrippen business plan en projectplan. Het begrip business case reserveer ik voor specifieke patiëntengroepen bijvoorbeeld voor een zorgprogramma voor COPD patiënten. Een business plan is breder en betreft een complete structuur. Een voorbeeld: als een ziekenhuis en lokale huisartsen een BV oprichten voor het bieden van chronische zorg in het algemeen, dan maken zij een business plan. Een projectplan beschrijft de stappen om te komen tot een project. Het gaat eraan vooraf. Als het goed is, bevat een business case een projectplan. Het is niet noodzakelijk dat zo'n plan een financiële onderbouwing bevat. Een opsomming van de voorbereidingskosten kan voldoende zijn. Tenslotte, een opmerking over het begrip business case in de Amerikaanse literatuur. Daar heeft het begrip een positieve klank. Zo spreekt zorginnovatie expert Don Berwick in een interview over een business case indien kwaliteit omhoog en kosten omlaag gaan.. Die positieve connotatie ontbreekt in Nederland. De gevoelswaarde van het begrip business case checkend bij mijn studenten kreeg ik als reactie: een modieuze term en weer meer formulieren. Ik merk op dat in de praktijk de begrippen business case, business plan en projectplan door elkaar lopen. Ik doe hier geen voorstel voor algemeen gebruik. Maar aan het begin van een serie mini e-learning colleges moet ik mijn eigen begrippen verhelderen. De volgende week bespreek ik de doelstellingen van een business case. Wat doe je ermee? Waarvoor kan deze wel en niet dienen? Tot zover dit bericht. Op dinsdag 12 januari 2010 start de derde masterclass Disease Management van 13 colleges, alle op dinsdagen van 15.00-19.00 uur in het UMC Utrecht. Ook de hier besproken business case aanpak komt gedurende een van de middagen aan bod. Wil jij deelnemen aan deze Masterclass? Klik dan hier en schrijf je in.

NIEUWSBRIEF GROEIT ALS KOOL

Dezer dagen overschreed het aantal Nieuwsbrieflezers de 4300. Elf maanden geleden lag dat aantal op 1800, nadat alle Nieuwsbrieflezers zichzelf opnieuw moesten aanmelden. Nieuwe lezers meldden zich vooral aan via de automatische aanmeldmogelijkheid in de PH.Nieuwsbrief en via het aanmeldformulier voor Masterclasses en congressen. Het dagelijks aantal bezoekers van de website www.integratedcare.nl bedraagt vijfenvijftig. Surfers klikken vooral door naar subpagina's Nascholing, indicatiestelling en Kaiser Permanente. Een drie maanden durende download tophit is op dit moment het Manchester Triage Systeem in de spoedzorg. Op dit moment zijn we aan de slag om de website te moderniseren en beter de laten aansluiten op andere UMC Utrecht websites.

VERANTWOORDING

Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htm en af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/afmelding_blaster_1.htm. Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is. Door alle hedendaagse beveiligingen is het mogelijk, dat bovenstaande links niet werken. Ga in dat geval voor het aan- en afmelden naar de website www.integratedcare.nl Als het doormailen naar b.v. een collega niet lukt, verwijder dan het laatste deel van deze nieuwsbrief vanaf verantwoording en probeer het nog eens.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.integratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.

Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de Gezondheidszorg Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde Universitair Medisch Centrum Utrecht email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl tel: 088 755 9356

P.S

Door een storing is deze nieuwsbrief via de webmaster verzonden hierdoor is het mogelijk dat u deze brief tweemaal heeft ontvangen

mvg

d.a.hageman webdienaar www.integratedcare.nl