Drieteenstrandloper vliegt 6000 kilometer non-stop
Geen zender, toch gespot
Datum: 14 oktober 2009
De drieteenstrandloper in Zuid-Noorwegen
De drieteenstrandloper in Zuid-Noorwegen
Een drieteenstrandloper, met een vertrekgewicht van amper een ons,
vloog in minder dan vijf dagen 6000 kilometer van Noorwegen naar
Ghana. De vogel werd 11 augustus 2009 gefotografeerd in een guur
Zuid-Noorwegen. Op 16 augustus zag een Ghanese bioloog hem onder de
kokospalmen op het strand van Esiama. De strandloper was te herkennen
aan pootringetjes in verschillende kleuren. Biologen van de
Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit van Accra in Ghana
kleurringen de vogels om hun leefwijze en overlevingskansen te
onderzoeken.
Drieteenstrandlopers zijn van de herfst tot de lente op vrijwel ieder
zandstrand ter wereld te zien. Ook in Nederland. De kleine witte
vogels dribbelen heen en weer voor de golven uit. Drieteenstrandlopers
laten zich vrij gemakkelijk benaderen en rennen soms een tijdje met
strandwandelaars mee.
Kennis over drieteenstrandlopers is nodig voor de bescherming van deze
trekvogels en de gebieden waarvan ze afhankelijk zijn, zoals de
Waddenzee of Delaware Baai in de Verenigde Staten.
Nooit eerder
`Dat deze kleine strandvogel die afstand in zo'n korte tijd overbrugt,
is nooit eerder gezien,' zegt onderzoekscoördinator dr. Jeroen
Reneerkens van de Rijksuniversiteit Groningen. `Een
drieteenstrandloper weegt nog geen ons. Hij heeft zo snel gevlogen,
dat hij onmogelijk om Afrika heen kan zijn gereisd. Hij moet dwars
over de Sahara gevlogen zijn. Dat is opmerkelijk voor een typische
kustvogel.'
Vogelaars
De waarneming van deze snelle drieteenstrandloper is te danken aan
zijn kleurringen. Een unieke combinatie van gekleurde pootringen
maakte de langeafstandsvlieger herkenbaar. Voor het onderzoek van
Reneerkens zijn sinds 2007 al 2.100 drieteenstrandlopers gekleurringd.
In binnen- en buitenland zijn vogelaars actief, die het een sport
vinden om kleurencombinaties af te lezen.
Dat werkt zo goed, dat ook aan strandlopers die te klein zijn voor
zware zenders een hoop nieuws te ontdekken valt. De vele
terugmeldingen leveren een schat aan informatie op over onder meer
trekwegen, overlevingskansen, keuze van winterverblijven en
broedgedrag. Daarover verschijnt in januari een
populair-wetenschappelijk boek van natuurschrijver Koos Dijksterhuis.
Beschermde status
Wereldwijd staan de voor kustvogels onmisbare gebieden onder druk door
inpoldering, overbevissing en menselijke verstoring. Reneerkens'
onderzoek naar drieteenstrandlopers valt onder het door Birdlife
International gesteunde Global Flyway Network, dat de
onderzoekscapaciteit van trekvogelbiologen uit de hele wereld bundelt.
Door het volgen van individuele steltlopers kan het Global Flyway
Network de gevolgen van menselijk ingrijpen voor de doorgaans
bedreigde steltlopers in de gaten houden. Daardoor hebben al diverse
belangrijke pleisterplaatsen een beschermde status gekregen.
Rijksuniversiteit Groningen