Ingezonden persbericht
SUMATRA TERCINTA - Het geliefde eiland
Museum Volkenkunde
Leiden
14 oktober 2009 t/m 25 april 2010
Museum Volkenkunde in Leiden opent op 14 oktober voor de eerste keer in zijn bestaan een tentoonstelling geheel gewijd aan het Indonesische eiland Sumatra. Voor het eerst in Nederland getoonde topstukken en speciale reportages weerspiegelen het unieke karakter van dit bijzondere eiland. Een eiland met een imposante geschiedenis, vooral beroemd om zijn goud. Maar Sumatra tercinta (Indonesisch voor: geliefd Sumatra) heeft meer te bieden. De ligging op een knooppunt van handelswegen overzee, tussen China in het oosten en India en Arabië in het westen, bleek door de eeuwen heen Sumatra's ware goud. De invloeden, afkomstig uit die landen en uit de andere Indonesische eilanden en Europa, zijn bepalend geweest voor het Sumatra van vandaag. Sumatra tercinta geeft een beeld van de betekenis van deze wederzijdse beïnvloeding van culturen voor dit geliefde eiland en haar bewoners.
Sumatra's strategische ligging als knooppunt van eeuwenoude handelsroutes heeft ervoor gezorgd dat er veel uitwisseling van goederen en ideeën is geweest. Hier kwamen stoffen uit India, porselein uit China en specerijen van de Molukken samen. Handelsnetwerken breidden zich uit. Uit het binnenland kwam behalve goud ook peper, wierook, en het kamfer waar de Chinezen niet buiten konden. De handelslui verbleven maanden op het eiland, in afwachting van de meest gunstige weersomstandigheden om af te varen. Tijd te over om zich onder de mensen te mengen. Zo drongen allerlei invloeden tot het eiland door.
In Sumatra tercinta worden bezoekers aan de hand van vijf thema's over het eiland geleid: de Indiase, Arabische, Chinese, Indonesische en Europese invloeden. Die verschillende invloedssferen worden duidelijk aan de hand van de architectuur, het geloof en de beeldende kunst op het eiland. De meeste van de geëxposeerde voorwerpen, bruiklenen van het Museum Nasional in Jakarta en verschillende Sumatraanse musea, zijn topstukken: gouden koningsattributen, bewerkte krissen, Chinees lakwerk, bijzondere weefels en belangrijke hindoe-boeddhistische beelden.
De tentoonstelling is eerder dit jaar te zien geweest in het Museum Nasional in Jakarta (Indonesië), onder de titel: Treasures of Sumatra. Leiden en Jakarta bezitten de twee grootste en mooiste collecties van het Indonesisch cultureel erfgoed ter wereld. Na het koloniale verleden waarin de verzamelingen werden verdeeld over de beide landen, werd intensieve samenwerking van belang geacht. Het bestuderen van elkaars collectie en het delen van kennis waren speerpunten van het in 2004 gestarte project Gedeeld cultureel erfgoed/ Shared Cultural Heritage. Dit resulteerde onder andere in de grote Indonesiëtentoonstelling in 2006 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.
In 2007 kreeg de samenwerking tussen het Museum Nasional en Museum Volkenkunde een vervolg in het project Het Nieuwe Museum/The New Museum. Centraal staan het documenteren van de Indonesische collecties van het Nationale Museum in Jakarta in samenhang met de collecties van Volkenkunde en trainingen op gebied van collectiebeheer. De tentoonstelling Sumatra tercinta, samengesteld uit de collecties van beide musea, vormt een belangrijk zichtbaar resultaat van dit project. Als onderdeel van dit project verschijnt bij de tentoonstelling het boek Sumatra - Crossroads of Culture, geredigeerd door Francine Brinkgreve en Retno Sulistianingsih. ISBN: 978 90 67 18 3567. Uitgeverij KITLV. Het boek kost ¤ 29,50 en is vanaf 14 oktober te koop in de museumwinkel.